• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

‘Anders werken’ door toezichthouder en handhaver

31 december 2019 door Annemiek Tubbing

Lees voor

In deze blog zal ik een aantal competenties benoemen, waarvan ik op grond van ervaring denk dat ze belangrijk zijn voor de toezichthouder of handhaver. De Omgevingswet is een goede aanleiding om hierbij stil te staan en te bepalen wat er nog moet veranderen.

Een waarschuwing vooraf: niemand voldoet aan alle vaardigheden die bij zijn of haar rol horen. Het spreekwoordelijke schaap met de vijf poten bestaat nu eenmaal niet. Het is wel aan te bevelen om teams (aan) te vullen met mensen, die verschillend van karakter zijn en over uiteenlopende vaardigheden beschikken. Daarmee kan een optimaal resultaat worden bereikt.

Zekerheid voor handhavers | Praktijkgericht

Feitcodes plus omschrijving, praktische tools zoals checklists en voorbeelden proces-verbaal, werkprocessen, en thematische commentaren

 

VIND Handhaving

1. Samenwerken moet (basisvaardigheid)
Juist vanwege het feit dat niemand alle vaardigheden beheerst en ook niet kan beheersen, is het wél noodzakelijk dat iedereen kan samenwerken. De tijd dat een toezichthouder in z’n eentje op pad ging en werkte is voorbij. Samenwerken moet nu al en onder de Omgevingswet blijft dat onverminderd van kracht en wordt het alleen maar belangrijker. Niet alleen met collega’s van dezelfde afdeling, maar ook en vooral met collega’s van andere disciplines en andere organisaties.

Daarvoor is nodig om over de schuttingen in andere tuinen of domeinen te kijken. De randvoorwaarden voor samenwerking moeten gecreëerd worden. Het organiseren van deze samenwerking is een taak van de teamleiders van betrokken afdelingen.

Het beste is om dat te doen in het kader van een handhavingsproject. Eenmaal elkaar ontmoet tijdens een werksituatie, vind je elkaar makkelijker in andere situaties. De samenwerking moet niet (alleen) afhankelijk zijn van personen. Als die vertrekken, valt de samenwerking ook weg.

2. Communicatief vaardig: uitleg kunnen geven
Een toezichthouder moet kunnen uitleggen waarom de regel er is en nageleefd moet worden. Meestal is dat duidelijk, maar niet altijd, bijvoorbeeld omdat de risico’s van overtreding van een gebod of verbod niet op ieders netvlies staan. Zo kan een burger zich afvragen: waarom mag ik een bepaald type vuurwerk alleen afsteken op een stabiele standaard?

Het kunnen uitleggen hoe de regelgeving in elkaar steekt en wat de achterliggende reden is van een bepaalde regel, betekent dat de toezichthouder niet alleen op de hoogte is van die regel, maar ook van de achtergrond. Hij moet dus investeren in de ‘voorkant’. Dat hoeft niet per se altijd van tevoren te gebeuren, maar wel bij twijfel of er sprake is van een overtreding. Voorlichting bevordert de naleving. Kinderen doen meestal ook niet wat ouders vragen op grond van ‘omdat ik het zeg’!

Er is nog een andere reden waarom toezichthouders duidelijk moeten communiceren. Vooral ondernemers houden niet van onzekerheden of onduidelijkheden, omdat de financiële gevolgen groot kunnen zijn als blijkt dat de regels tóch anders uitgelegd moeten worden. Een ondernemer blijkt over het algemeen bereid om meer regels na te leven als hij of zij maar weet dat het daarmee klaar is.

3. Openstaan voor andere inzichten
Het openstaan voor andere inzichten kent twee aspecten: extern en intern. Onder ‘extern’ versta ik in dit kader: het contact met de burger of ondernemer op wie de regel van toepassing is (met een mooi woord: de normadressant). Die zal mogelijk een andere uitleg aan de regel geven. Dat hoeft niet altijd te betekenen dat die interpretatie fout is.

De Omgevingswet geeft veel ruimte aan ‘de geest van de wet’ en doet dat zeer expliciet. Als toezichthouder mag je daarvan gebruik maken. Het is derhalve verstandig om te luisteren naar de (mogelijke) overtreder. Als een interpretatie hout snijdt, is het zaak om die interpretatie te bespreken tijdens teamoverleggen om gezamenlijk vast te stellen of die interpretatie acceptabel is. Het teamhoofd kan zorgen dat dit inzicht wordt gedeeld met degenen die betrokken zijn bij de evaluatie van de regelgeving. Zo wordt de cirkel gesloten.

Het interne aspect houdt mede verband met samenwerken. Onder ‘intern’ versta ik in dit verband niet alleen de eigen organisatie, maar ook de andere bestuursorganen die betrokken zijn bij de betreffende casus. Je kunt met elkaar van inzicht verschillen hoe je een bepaalde zaak aanpakt. Maar je zult uiteindelijk door één deur moeten en dat betekent geven en nemen. De te handhaven regel is het uitgangspunt, maar moet altijd toegepast worden in het concrete geval. Dat geeft enige manoeuvreerruimte om rekening te houden met de verschillende belangen.

4. Mensenkennis
Eigenlijk zouden toezichthouders en handhavers een cursus psychologie moeten volgen om zich de basiskennis van (menselijke) gedragspatronen eigen te maken. Het is van belang om situaties te herkennen waarin iemand oprecht is en wanneer diegene je wat op de mouw speldt.

Blind vertrouwen is voor een toezichthouder niet goed. Burgers en ondernemers hebben een persoonlijk belang. Het algemene belang van een goede fysieke leefomgeving wordt daarbij niet altijd in het oog gehouden. Juist voor het behartigen van het publieke belang – dat ons allen raakt – hebben wij de overheid als het ware ingehuurd. Die heeft het overzicht. Dus van ‘zelftoezicht’ kan maar beperkt sprake zijn.

5. Lef hebben en fouten durven maken
Je moet lef hebben als toezichthouder. Niet verschuilen achter de regels, maar zelf de verantwoordelijkheid nemen, omdat je achter de regel staat. Faalangst moet je niet hebben. Fouten maken is niet erg; er niet van leren wel. Managers dienen juist het bespreken van fouten te stimuleren. Niet bestraffen, maar bespreekbaar maken en anderen ervan laten leren. Dat betekent ook dat een toezichthouder/handhaver zich kwetsbaar moet kunnen opstellen en dat is vaak heel lastig. Dat geldt trouwens niet alleen voor de toezichthouder/ handhaver.

Auteur | VIND Handhaving

 

Annemiek Tubbing is milieujurist en als auteur verbonden aan VIND Handhaving.

 

Meer kennis

Tagged With: handhaving Filed Under: Omgevingswet, Opinie, Partners

Reageer
Vorige artikel
Invoeringsmoment Omgevingswet doet er niet toe
Volgende artikel
'Omgevingswet maakt planwijzigingen te ingewikkeld'

Reader Interactions

GERELATEERD

Dierenmishandeling

Herkennen en melden van dierenmishandeling voor handhavers

Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) lopen regelmatig tegen dierenverwaarlozing en -mishandeling aan. Daarbij weten ze niet altijd wat te doen, maar daarin komt nu verandering als het aan de VNG ligt. De koepelorganisatie maakte samen met het ministerie van LNV en het Boa-platform de handreiking Dierenwelzijn gemeentelijk handhavers. ‘Door hun dagelijkse aanwezigheid signaleren handhavers regelmatig dierverwaarlozing en... lees verder

Minder schade in gemeenten met vuurwerkverbod

De particuliere schade rond de jaarwisseling valt lager uit dan voorgaande jaren in gemeenten waar een vuurwerkverbod van kracht was. Dit blijkt uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars. 19 gemeenten, waaronder Amersfoort, Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Schiedam en Tilburg, hanteerden afgelopen jaarwisseling een vuurwerkverbod. Zo’n honderd andere gemeenten wezen vuurwerkvrije zones aan, waar het afsteken... lees verder

Omgevingsdiensten risico's

Onderbezette omgevingsdiensten focussen op risico’s

Omgevingsdiensten kampen met personeelstekorten van 5 tot 20 procent van de formatie. Dit gaat niet ten koste van het toezicht op de ‘meest risicovolle bedrijven’, legt de staatssecretaris uit. Staatssecretaris Jansen van Infrastructuur en Milieu beantwoordt schriftelijke vragen over het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). ‘Meer organisaties, overheden en bedrijven vissen in dezelfde... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

BIM Regisseur – Waterschap Drents Overijsselse Delta

Beleidsadviseur Circulaire Economie – Gemeente Tilburg

(Senior) Projectleider Civiele Techniek – 28-36 uur – Gemeente Westland

Senior Beheerstechnisch Adviseur Civiele Kunstwerken en Beschoeiingen – Gemeente Nieuwegein

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Medewerker meldkamer / cameraobservant – Gemeente Gouda

LAATSTE ARTIKELEN

Kritiek op nieuw stikstofplan

10 juli 2025

Eerste Kamer bezorgd over woonsituatie statushouders

10 juli 2025

Energiehulp effectief voor huishoudens in energiearmoede

9 juli 2025

cybersecurity

Opinie Drie bestuurlijke tips voor een digitaal veilige zomer

9 juli 2025

Datalek drie gemeenten

Aanpak van datalekken en corruptie bij gemeenten

9 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU