Iedere gemeenteraad zit op een schat aan informatie: moties, voorstellen, verslagen en besluiten. Deze data kunnen gebruikt worden voor nuttige analyses en innovatieve toepassingen. Daarvoor moet deze informatie wel als open data beschikbaar gesteld worden. Iets dat nu al meer dan honderd gemeenten en vijf provincies hebben gedaan. Wat zijn open data precies en wat levert dit op voor het raadslid?
Open data is publieke informatie waarop geen auteursrecht berust en die goed hergebruikt kan worden. Deze informatie moet gratis, volgens open standaarden en machine-leesbaar gepubliceerd zijn. Dat betekent dat informatie door programmeurs, data-analisten en ontwikkelaars eenvoudig gebruikt kan worden als grondstof voor analyses of nieuwe toepassingen. Voorbeelden van hergebruik zijn bekende apps als Buienradar, die gebruikmaakt van data van het KNMI, of de website Slim Melden, waar inwoners aan kunnen geven of er bijvoorbeeld een lantaarnpaal stuk is of er zwerfvuil ligt.
De Rijksoverheid propageert dat alle informatie open beschikbaar dient te zijn, tenzij er argumenten zijn om dat niet te doen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten bevordert ook het ontsluiten van open data door een gemeentelijke High Value Datalijst. Dat is een lijst van 26 waardevolle datasets die elke gemeente beschikbaar zou moeten stellen als open data: van stemlokalen tot raadsinformatie.
Verschillende smaken
Raadsinformatie is belangrijke informatie voor raadsleden, ambtenaren, journalisten, belangenorganisaties, bedrijven en inwoners. De informatie wordt echter door alle 380 gemeenten net op een andere manier gepubliceerd, via verschillende raadsinformatiesystemen. In de Gemeentewet staat dat een besluitenlijst gepubliceerd dient te worden van de raadsvergadering, voor de rest zijn er geen landelijke verplichtingen.
Deze verschillen resulteren in lastig vergelijkbare raadsinformatie. De ene gemeente heeft geen notulen meer, maar alleen videoverslagen. De naam voor documenten wijkt ook af per gemeente, sommige gemeenten spreken over ‘verslagen van de gemeenteraadsvergadering’ en andere gemeenten noemen het ‘notulen’. Voor het hergebruik van open data is enige vorm van standaardisatie gewenst voor bijvoorbeeld de namen van documenten. Zo kunnen ontwikkelaars een app bouwen die de stukken van alle gemeenten eenvoudig kan analyseren of vergelijken.
VNG Realisatie, Open State Foundation en het ministerie van Binnenlandse Zaken werken daarom samen aan het bevorderen van het gebruik van Open Raadsinformatie en het standaardiseren van deze data. Een standaard wordt nu getest door leveranciers en wordt vanaf volgend jaar naar verwachting in gebruik genomen.
Welke innovatie is mogelijk
Er doen nu 108 gemeenten en vijf provincies mee met Open Raadsinformatie. Een half miljoen documenten zijn doorzoekbaar via zoek.openraadsinformatie.nl. De data zijn ook beschikbaar via een open datakoppeling (een zogenaamde API) en daarmee geschikt voor hergebruik. Met deze vergaarbak aan informatie kunnen toepassingen gemaakt worden die informatie op andere manieren presenteren. Informatie kan eenvoudig doorzocht worden, gecombineerd worden met andere databronnen of er kunnen nieuwe inzichten uit gehaald worden. Hiermee kunnen raadsleden bijvoorbeeld eenvoudig opzoeken wat er plaatsvindt in buurgemeenten of de provincie.
WaarOverheid
Eind 2017 heeft VNG Realisatie een app-wedstrijd georganiseerd om het gebruik van Open Raadsinformatie te bevorderen. Dit leverde 17 inzendingen op met verschillende doelen: het bevorderen van participatie, journalisten helpen bij het vinden van relevante informatie of de informatie voor belangenorganisatie beter doorzoekbaar maken. De winnaar van de wedstrijd was de website WaarOverheid.nl. Deze website scant alle documenten op locatienamen en plaatst raadsinformatie automatisch op de kaart verdeeld over wijken en buurten. Hiermee kunnen inwoners of andere belangstellenden zien wanneer de raad over de eigen omgeving spreekt en notificaties instellen als ze op de hoogte gesteld willen worden van bepaalde onderwerpen in hun eigen wijk of buurt.
Toepassingen Open Raadsinformatie
VNG Realisatie werkt momenteel aan een dashboard om belangrijke onderwerpen per gemeente te kunnen analyseren en aan een algoritme om raadsinformatie automatisch op thema te kunnen sorteren. In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2019 organiseren vijf provincies met Open State Foundation de Open Stateninformatie App-Challenge om hergebruik van Stateninformatie te bevorderen. Daarnaast zijn er tal van mogelijkheden om raadsinformatie bijvoorbeeld te combineren met berichten van politieke partijen, die beschikbaar zijn via de website PoliFLW.nl, de winnaar van de Stuiveling Open Data Award 2018. Welke toepassing met Open Raadsinformatie helpt het werk van het raadslid eenvoudiger te maken? We horen het graag!
Tom Kunzler, directeur a.i. Open State Foundation
Meedoen met Open Raadsinformatie?
Vanaf volgend jaar is VNG Realisatie van plan om Open Raadsinformatie verder op te schalen. Heeft uw gemeente interesse om ook raadsinformatie beschikbaar te stellen als open data? Stuur dan een bericht naar Tom Kunzler (tom@openstate.eu).
Geef een antwoord