Veel burgers voelen een grote afstand tot de (lokale) politiek, door een gebrek aan transparantie. Raadsinformatiesystemen zijn maar beperkt toegankelijk voor het publiek, de journalistiek en zelfs voor raadsleden zelf. Het pilotproject Open Raadsinformatie moet daar verandering in brengen. Wat is de actuele stand van zaken?
In een pilotproject met vijf gemeenten is in 2015 aangetoond dat het mogelijk is om raadsinformatie als open data vrij te geven. Het gaat dan om notulen, moties, besluitenlijsten en raadsvoorstellen. Deze zijn opgeslagen in raadsinformatiesystemen van verschillende leveranciers. Met de beschikbaar gestelde data kunnen gebruiksvriendelijke, innovatieve toepassingen (apps) worden ontwikkeld die burgers, journalisten en raadsleden veelzijdig toegang geven tot raadsinformatie. Naar verwachting wordt daarmee de participatie in het democratische besluitvormings- en controleproces vergroot.
Het vervolg
Het aanvankelijke pilotproject is voortgezet in het kader van de Digitale Agenda 2020 van de VNG. Er zijn verdere verbeteringen doorgevoerd in het systeem en de werkwijze van de griffie van pilotgemeente Utrecht. Er is een open raadsinformatie API ontwikkeld: met deze Application Programming Interface is het mogelijk verschillende informatiesystemen met elkaar te laten communiceren.
De API is nu verrijkt met extra metadata. De zoekmachine Open Raadsinformatie kan nu ook zoeken op onder meer het individuele stemgedrag van raadsleden. Deze resultaten zijn opgeleverd met een handreiking voor andere gemeenten. Daarmee is de weg vrijgemaakt voor verdere praktijkbeproeving.
Een leverancier (MSI) en een gemeente (Utrecht) zijn nu in staat open raadsinformatie van verhoogde kwaliteit aan te bieden. In de verdere praktijkbeproeving wordt het project uitgebreid naar nog twee leveranciers en naar meer gemeenten die open raadsinformatie vrij gaan geven. Ook wordt de standaard (Popolo), waarmee nu gewerkt wordt, verder verrijkt. Eind 2017 moeten alle gemeenten en alle leveranciers van raadsinformatiesystemen beschikken over de middelen om deze informatie veelzijdig te ontsluiten en voor hergebruik beschikbaar te stellen. Dat doel is gesteld in het landelijke Actieprogramma Open Overheid.
Groen licht
Het Gemeentelijk Portfolio Overleg (GPO) stimuleert en beoordeelt innovatieve projecten die via de Pilotstarter zijn aangemeld voor de Digitale Agenda. Op 4 juli heeft het GPO de tussenresultaten in ontvangst genomen en groen licht gegeven voor de volgende ontwikkelingsfase. In dit vervolg worden tussen september 2016 en maart 2017, tien tot vijftien nieuwe gemeenten die hun raadsinformatiesysteem betrekken bij de eerste leverancier, aangesloten. Tussen september 2016 en september 2017 worden twee andere leveranciers op de Open Raadsinformatie API aangesloten. Tussen juni 2017 en september 2017 worden vijf nieuwe gemeenten, die hun raadsinformatiesysteem betrekken van de twee andere leveranciers, aangesloten. Het is de bedoeling dat alle gemeenten en alle leveranciers eind 2017 over een volwaardige standaard kunnen beschikken en aangesloten zijn op de Open Raadsinformatie API. En intussen worden nieuwe toepassingen ontwikkeld in het kader van onder meer Democratic Challenge.
Komt het doel dichterbij?
Met open raadsinformatie wordt de informatiepositie van de raad, de lokale journalistiek en geïnteresseerde burgers en hun belangenorganisaties, versterkt. De VNG en de Vereniging van Griffiers gaan uit van hun veronderstelde behoefte aan eenvoudig inzicht in stemgedrag, inhoud van moties, trends en thema’s waar de raad zich mee bezighoudt. Er wordt beoogd om met simpele toepassingen van open raadsinformatie de maatschappij meer en beter te betrekken bij de lokale politiek. Maar wordt dat doel ook werkelijk bereikt? Het GPO steunt het project voluit, maar voegt er wel aan toe dat het resultaat – die grotere betrokkenheid – merkbaar moet zijn. Wellicht al in 2018, wanneer we weer mogen stemmen voor nieuwe gemeenteraden.
Kees Duijvelaar, commissielid gemeente IJsselstein
Geef een antwoord