• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Gemeenten wagen een gok met geothermie

2 september 2021 door Pieter van den Brand

Lees voor
Geothermie gemeenten

Gezien de groeiende weerstand tegen windparken en zonnevelden, onderzoekt menig gemeente de kansen van geothermie. Er zijn nog veel vragen rond die duurzame bron. Onduidelijk is hoeveel warmte er te winnen valt, en of projecten realistisch zijn. En ook hierbij staat niet iedereen te juichen.

Den Haag, Utrecht en Zwolle, maar ook Pijnacker-Nootdorp, Nieuwegein en Westland. Zomaar een greep uit de grote groep gemeenten die hun zinnen hebben gezet op aardwarmte. Energie uit de bodem, oftewel geothermie, zit steeds meer in de lift. Volgens brancheorganisatie Geothermie Nederland zijn er zo’n twintig plekken in ons land waar op dit moment warmte uit de diepe ondergrond wordt gewonnen, en dat aantal neemt snel toe. Tientallen projecten zouden op stapel staan in onder meer Brabant, Gelderland, Groningen en Noord-Holland.

Kinderziekten aardwarmte

In 2012 was Den Haag de gemeentelijke pionier met aardwarmte. ’s Lands eerste aardwarmtecentrale opende dat jaar in de residentie om duizenden woningen van duurzame verwarming te voorzien. Maar, na jaren vertraging door technische en financiële problemen kwam er in 2019 pas groen licht voor de daadwerkelijke toepassing in woningen. Dit verloop tekent de kinderziekten rond geothermie.

Het animo onder gemeenten blijft desondanks rap toenemen. Eind dit jaar moet elke gemeente dan ook haar Transitievisie Warmte klaar hebben. Geothermie kan mogelijk een stevig aandeel hebben in het aardgasvrij verwarmen van huizen en gebouwen, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord.

Boren in proeftuinen

Ook in het Programma Aardgasvrije Wijken werpt een aantal proeftuinen zich op de nog grotendeels onbeproefde techniek. Zo heeft Pijnacker-Nootdorp plannen om bij de herinrichting van de Klapwijk woningen aardgasvrij te maken via de bestaande aardwarmtebron van Trias Westland. Begin juli zijn 345 woningen in De Lier (gemeente Westland) op deze bron aangesloten, die in eerste instantie is aangelegd voor de lokale glastuinbouw. Ook Zwolle wil warmte uit de bodem benutten in een gemeentelijke proeftuin.

De ‘exploratie’ oftewel de technische zoektocht naar aardwarmte kent kritiek. Toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) hamerde erop dat de veiligheidscultuur bij geothermiebedrijven zwak is en de aardwarmtewinning zelf nog risicovol. In juni wees de Algemene Rekenkamer erop dat het Rijk de drinkwatervoorraden niet genoeg tegen de risico’s van het boren naar aardwarmte beschermt. Door lekkages van geothermiebuizen kunnen drinkwaterlagen verontreinigd raken. Wetgeving zou dat moeten voorkomen in de vorm van een preventieladder drinkwater.

Veel is nog onduidelijk rond geothermie, met name ook de potentie als ‘energiebron van de toekomst’. Veel onderzoek, inclusief boringen, zijn nodig om betrouwbaar zicht te krijgen op de diepte van aardlagen en de temperatuur daarin. Ook de waterdoorlatendheid van de ondergrond is relevant voor de aardwarmtewinning. Deze factoren bepalen hoeveel warmte er te winnen is en of projecten realistisch zijn.

Opbrengst valt tegen

Zo moest Zwolle de verwachtingen na onderzoek halveren van 6,6 naar 3,3 megawatt aan duurzame aardwarmte. Toch heeft de Overijsselse gemeente begin dit jaar een Europese subsidie binnengehaald om in Zwolle-Noord een proefboring te doen. De reden voor toekenning van het subsidiegeld is de inzet van een nog nieuwe innovatieve boormethode voor kleinere boorputten. Met deze technologie zou de productie van aardwarmte uit dunnere aardlagen mogelijk worden verdubbeld, zodat ook kleinere geothermiebronnen rendabel te maken zijn.

De proefboring in Zwolle gaat medio 2022 van start. Als deze succesvol is, wil de stad de wijk Holtenbroek aansluiten op een geothermienet. Er liggen al afspraken met potentiële afnemers, waaronder twee Zwolse woningbouwcorporaties en een aantal onderwijsinstellingen. Daarna kan het project uitbreiden naar andere wijken. Het kantelpunt ligt volgens wethouder Monique Schuttenbeld bij 3800 woningen die overgaan op geothermie. Voor kleinere aantallen is de businesscase van de bouw van een technische installatie niet rond te rekenen, aldus de wethouder.

Utrecht veelbelovend

Utrecht krijgt de primeur met de eerste onderzoeksboring vanuit het door het Rijk gefinancierde SCAN-programma (de letters staan voor ‘Seismische Campagne Aardwarmte Nederland’). Het gebied ten oosten van de stad lijkt zeer geschikt, omdat daar vier aardlagen onder elkaar liggen, die in grote delen van midden-Nederland doorlopen. Boringen bij Utrecht kunnen dus nuttige informatie opleveren voor andere delen van het land. Geothermieboringen vergen veel voorbereiding: pas in 2023 kan de boorkop de bodem in. Het onderzoek kan wel een jaar duren, met afwisselend boren, meten en testen op drie kilometer diepte.

In een raadsbrief van eind mei schrijft het Utrechtse college over de hoge verwachtingen. Geothermie zou de belangrijkste potentiële energiebron zijn om de bestaande stadsverwarming te verduurzamen. De gemeente onderzoek dit sinds 2016. Ook de provincie is daarbij betrokken, maar de trekker is Warmtebron Utrecht, een netwerk van kennisinstellingen en energiebedrijven. Eerder zijn twintig locaties op hun potentie voor ultradiepe aardwarmte (vijf tot zeven kilometer) onderzocht, waarvan zeven in Utrecht en twee in het naastgelegen Nieuwegein. Twee locaties in Rijnenburg en een locatie in Nieuwegein blijken het meest geschikt.

Inwoners erbij betrekken

In Nieuwegein was er echter volop kritiek van bewoners, die de onderbouwing van het zoekgebied onvoldoende vonden. Als de exacte locatiekeuze voor de SCAN-boring bekend is, gaat Utrecht een participatieproces starten. De aanleg van een boorinstallatie vergt veel bouwverkeer en geluidsoverlast, terwijl tijdens de exploitatie de hinder beperkt is. Het is zaak, aldus de gemeente, zoveel mogelijk inwoners bij deze ontwikkeling te betrekken.

Tagged With: energietransitie, geothermie, klimaatakkoord, warmte Filed Under: Duurzaamheid, Energie

Lees 2 reacties
Vorige artikel
Warmtewet van tafel na kritiek gemeenten en provincies
Volgende artikel
Inspiratie voor natuurinclusieve energietransitie

Reader Interactions

GERELATEERD

Energielabel

Grote regionale verschillen in duurzaamheid

Er bestaan grote verschillen tussen gemeenten op het gebied van duurzaamheid. Terwijl in sommige gemeenten twee derde van de woningen een groen energielabel heeft en zonnepanelen de norm zijn, blijven andere gemeenten achter. De regionale verschillen worden onder andere beïnvloed door factoren als nieuwbouw, ligging en gemiddeld inkomen.

Extra geld naar Nationaal Warmtefonds voor verduurzaming huizen

Het kabinet wil 750 miljoen euro toevoegen aan het Nationaal Warmtefonds om het verduurzamen van huizen aantrekkelijker te maken. Aangezien er een wijziging in de begroting voor nodig is, moet het parlement wel nog instemmen met het plan.

Aardgasvrije wijk Utrecht

Mislukken eerste aardgasvrije wijk Utrecht was te verwachten

Het viel te verwachten dat het project om Overvecht-Noord als eerste Utrechtse wijk aardgasvrij te maken zou stranden, stelt de Rekenkamer Utrecht. De gemeente had volgens een dinsdag gepubliceerd onderzoek ’te weinig geld, kennis, instrumenten en doorzettingsmacht’. In 2016 bepaalde Utrecht dat Overvecht-Noord de eerste wijk moest worden waar mensen in 2030 volledig aardgasvrij zouden koken, douchen... lees verder

Comments (2)

  1. Jannie says

    28 september 2021 at 13:10

    Met al het geld dat we besteden en hebben besteed aan wiebelstroom hadden we NL al lang kunnen voorzien van kerncentrales zonder landschapsvervuiling.

    Beantwoorden
  2. Francinia Steenstra says

    3 september 2021 at 03:09

    Hoe kan wetgeving zorgen dat leidingen niet gaan lekken? Het risico dat ons drinkwater, het vloeibare goud van de toekomst, loopt is te groot.
    En dat, terwijl kernenergie vele malen veiliger is geworden. Jawel, ik stond ook op de bres tegen kernenergie. Maar tijden veranderen en angst is altijd al een slechte raadgever geweest.
    De opbrengst van de boringen is veel te klein ten opzichte van het risico.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

BIM Regisseur – Waterschap Drents Overijsselse Delta

Beleidsadviseur Circulaire Economie – Gemeente Tilburg

(Senior) Projectleider Civiele Techniek – 28-36 uur – Gemeente Westland

Senior Beheerstechnisch Adviseur Civiele Kunstwerken en Beschoeiingen – Gemeente Nieuwegein

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Stagiair/Afstudeerder Energietransitie – Gemeente Amstelveen

LAATSTE ARTIKELEN

Plan om boa’s toegang te geven tot rijbewijzenregister

11 juli 2025

Fietsers Amsterdam

Gemeenten mogen proefdraaien met maximumsnelheid voor fietsers

11 juli 2025

Kritiek op nieuw stikstofplan

10 juli 2025

Eerste Kamer bezorgd over woonsituatie statushouders

10 juli 2025

Energiehulp effectief voor huishoudens in energiearmoede

9 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU