Gemeenten hebben geen strafrechtelijke immuniteit voor het nalaten van wegonderhoud. Zij kunnen worden vervolgd als het gaat om strafbare feiten, die het gevolg zijn van het niet voldoende onderhouden van wegen. Dat heeft de Hoge Raad gisteren bepaald.
De Hoge Raad deed de uitspraak in een zaak waarbij de gemeente Stichtse Vecht werd veroordeeld wegens dood door schuld na een dodelijk ongeval in 2009. Voorafgaand aan het ongeval was meermaals geklaagd over het slechte wegdek. De rechtbank veroordeelde de gemeente tot een geldboete van 22.500 euro, waarvan 7500 voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. De gemeente zou hebben nagelaten voldoende onderhoud te plegen aan de weg en ook geen verkeersmaatregelen hebben getroffen, waardoor het ongeval kon plaatsvinden.
Immuniteit
De advocaat-generaal bij het parket van de Hoge Raad was het niet met de veroordeling eens en stelde ‘cassatie in het belang der wet’ in. Oftewel: de beantwoording van een rechtsvraag in het algemeen belang. Hij is van mening dat de gemeente in dit geval strafrechtelijke immuniteit toekomt en dus niet mocht worden vervolgd voor de strafrechter. Dat is het geval als het gaat om de vervulling van bestuurlijke taken die volgens de wet exclusief door een gemeente en functionarissen van zo’n gemeente kunnen worden verricht. Alleen dan is strafrechtelijke vervolging niet mogelijk.
Verkeersmaatregelen
De Hoge Raad geeft de advocaat-generaal gelijk op het gebied van op het achterwege laten van verkeersmaatregelen, zoals een lokale snelheidsbeperking, het plaatsen van een wegafzetting of waarschuwingsborden. De wet eist voor dit soort verkeersmaatregelen een verkeersbesluit dat alleen door de gemeente kan worden genomen. Hiervoor heeft de gemeente strafrechtelijke immuniteit en is de uitspraak door de Hoge Raad vernietigd.
Wegonderhoud
Maar op het gebied van wegonderhoud is de gemeente wel degelijk strafbaar volgens de Hoge Raad. De gemeente is wegbeheerder en heeft daarom een zorgplicht voor de staat van de wegen in zijn gemeente. Dat onderhoud kan ook door anderen dan functionarissen van de gemeente worden gedaan. Als een strafbaar feit het gevolg is van slecht onderhoud van wegen, is vervolging dus mogelijk.
Gevolgen
Omdat er alleen cassatie in het belang der wet was ingesteld en geen hoger beroep, heeft de uitspraak geen rechtsgevolgen voor de betrokken partijen. Gemeente Stichtse Vecht blijft veroordeeld en het maakt voor gemeenten duidelijk dat ze vervolgd kunnen worden als er een strafbaar feit plaatsvindt door het nalaten van wegonderhoud.
