Rondslingerend afval is elke gemeente een doorn in het oog. Sommige van hen gaan de strijd met zwerfvuil aan door middel van een ludieke actie of innovatief product. Van afvalbutlers tot opruimhelden.
De gemeente Utrecht zet een promotieteam in om de stadsparken schoon te houden en mensen te wijzen op hun gedrag. Het team trekt door vier verschillende parken en doet dat lopend of op een bakfiets voorzien van de slogan ‘Hoe? Kwak je afval in de bak’. Op een drukke dag zou er in een park namelijk bijna zeven kuub afval ontstaan. Hoewel de gemeente vorig jaar al extra vuilnisbakken, ondergrondse afvalcontainers en een bak voor barbecuekolen plaatste, worden lege of overgebleven verpakkingen nog te vaak achtergelaten. Aan de hand van een enquête peilt het team of bezoekers op de hoogte zijn van de faciliteiten in het betreffende park. Op basis van de uitkomsten bekijkt de gemeente welke maatregelen nog nodig zijn.
Om inwoners te ontmoedigen, wordt er ook gehandhaafd. Wie toch afval achterlaat, kan hiervoor in de meeste van deze parken een boete van 140 euro krijgen. Zo staat in het Handhavingsprogramma 2018 van Utrecht: ‘We surveilleren preventief en treden bij heterdaad handhavend op tegen zwerfvuil in de parken. De geprioriteerde parken zijn Julianapark, Griftpark, Wilhelminapark en Park Lepelenburg. Hiermee dringen we overlast en vervuiling terug en verhogen we de waardering voor de Utrechtse parken.’
Adopteer een afvalbak
De gemeente Zoetermeer heeft het projectteam Schoon is gewoon in het leven geroepen en probeert deze zomer op verschillende manieren inwoners en ondernemers te betrekken. Bijvoorbeeld door het inzetten van ‘Afvalbutlers‘ bij een recreatiegebied: een theateract die op ludieke wijze de aandacht op zwerfafval vestigt en strandbezoekers hierover interviewt. Of een ‘Schone Avondvierdaagse’ waarbij niet alleen werd gewandeld, maar ook afval geprikt. Ook kun je er als inwoner samen met iemand uit de buurt een afvalbak adopteren en daarmee verantwoordelijk worden voor het legen en schoonhouden van de bak. De gemeente maakte ook een inspiratiefolder voor ondernemers, waarin ideeën worden aangereikt om zwervend vuil te voorkomen.
Opruimhelden
Ook de gemeente Leiden heeft last van zwerfvuil en haalt naar eigen zeggen dagelijks zo’n 200 kilo afval van straat. Om aandacht hierop te vestigen is de ‘Ruim je Rrrrotzooi op’-campagne tien maanden geleden van start gegaan. Elk kwartaal richt de gemeente zich met deze campagne op een ander aandachtspunt in het kader van zwerfvuil. Er is onder andere een actie gehouden bij scholen en de samenwerking opgezocht met wijkverenigingen en andere enthousiaste bewoners om samen aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld op de Landelijke Opschoondag.
In dit kader is ook het ‘Opruimheldenpakket’ voor inwoners ontstaan waarmee zij in hun eigen omgeving rotzooi kunnen opruimen. In dit pakket zitten materialen in bruikleen zoals grijpers, zakringen, handschoenen en vuilniszakken. De gemeente riep onder meer via de Stadskrant en hun Facebookpagina de hulp in van bewoners om rondzwervende flesjes en andere rommel aan te pakken. Inmiddels zijn er veertien aanmeldingen binnen. Het is volgens de gemeente onduidelijk hoeveel afval is opgehaald met de opruimhelden, omdat het meeste afval door de deelnemers wordt weggegooid in prullenbakken of containers in de buurt.
Zo zijn er in Leiden meer initiatieven om de omgeving schoon te houden. Ook hier kunnen bewoners en verenigingen een prullenbak adopteren, wat op dit moment voor zes stuks is gebeurd. Op het water werken Aaf Verkade, Onder Water in Leiden, Stichting de Leidse Rederij en Grondstofjutters samen met de gemeente om de Leidse grachten schoon en ‘drijfvuilvrij’ te houden. De gemeente brengt het opgehaalde afval weg.
Pratende prullenbakken
Ook Amsterdam zoekt naar creatieve manieren om inwoners te stimuleren afval in de daarvoor bestemde containers te laten weggooien. De gemeente probeert momenteel op drie locaties een pratende prullenbak uit. ‘Afval weggooien wordt hier vanaf nu een beleving. Wie zijn afval in een van deze bakken gooit, krijgt een verrassend complimentje of een andere positieve reactie.’
Fleurig tafereel
In de gemeenten Amstelveen en in Rotterdam zijn verschillende afvalcontainers omringd door kunstgras met bloemen en buxushagen, bedoeld om afval naast de container te verminderen. Dat is namelijk een veel voorkomend probleem in sommige wijken. De resultaten met de aangeklede containers zouden veelbelovend zijn.
