Actuele bestemmingsplannen van levensbelang

Actuele bestemmingsplannen zijn essentieel en per 1 juli 2013 zelfs verplicht. Toch is dit nog lang niet overal het geval. Voor gemeenten geldt: Begin nu of verlies heel veel geld.

Voor 1 juli 2013 moeten gemeenten alle bestemmingsplannen actueel hebben, zo stelt de Wet ruimtelijke ordening. Door deze naderende datum zijn veel gemeenten erg druk met het actualiseren van bestemmingsplannen. Er bestaat echter brede twijfel of deze deadline voor alle bestemmingsplannen gehaald wordt. Dat terwijl na het verstrijken van deze deadline gemeenten belangrijke inkomsten mislopen.  

Toenemende regeldruk
Afgezien van het mislopen van leges, voor diensten die verband houden met het bestemmingsplan, is het natuurlijk wenselijk dat er actuele bestemmingsplannen van maximaal 10 jaar oud  beschikbaar zijn. Maar het actualiseren van bestemmingsplannen is een uitgebreid proces, dat afgelopen jaren door de vele nieuwe wet- en regelgeving steeds gecompliceerder is geworden. Om plannen beter hanteerbaar te maken, moet er aan diverse standaarden uit de Regeling standaarden ruimtelijke ordening worden voldaan. Bovendien zijn gemeenten vanaf 1 januari 2010 verplicht om bestemmingsplannen digitaal te vervaardigen en beschikbaar te stellen, waardoor een plan aan extra eisen moet voldoen.  

Vertraging door flora- en fauna
Een flink deel van de gemeentelijke grondgebieden heeft nog verouderde en soms zelfs geen bestemmingsplannen. Door de noodzakelijke actualisatie en de daaraan verbonden standaarden van plannen hoopt de overheid op een overzichtelijk geheel van bestemmingsplannen. Hiermee moet de rechtszekerheid worden gewaarborgd. Maar de bestuurlijke lasten voor de actualiseringslag zijn hoog. Bestemmingsplannen moeten snel, uniform en intelligent worden opgesteld. Echter door de toenemende regelgeving, op ongeveer alle ruimtelijke aspecten is het lastig om plannen snel te realiseren.

Een kleine rugstreeppad kan al veel roet in het eten gooien voor de voortgang van plannen, aangezien de Flora- en faunawet het verontrusten, verstoren of aantasten van beschermde soorten en hun verblijfplaatsen verbiedt. Bij het aantreffen van een beschermde soort is een uitloop van enkele maanden zeker niet ondenkbaar. Daarnaast moet rekening worden gehouden met trektochten van vogels, broedende dieren, winterslapen en nog veel meer. Wanneer een onderzoek voor het bestemmingsplan net te laat of onvolledig wordt uitgevoerd, kan dit desastreuze gevolgen hebben voor een plan.

Mondige burgers en belangengroepen
Niet alleen door toedoen van bijzondere flora- en fauna kan een bestemmingsplan uitlopen, ook de burger en belangengroepen steken vaak een stokje voor bestemmingsplannen.  Gemeenten krijgen vaak erg veel inspraakreacties en zienswijzen binnen. Het beantwoorden van deze inspraakreacties en zienswijzen levert ook dikwijls vertraging op voor ruimtelijke plannen. Zeker wanneer er nog regelingen in het bestemmingsplan worden aangepast naar aanleiding van de reacties, is een uitloop bijna onafwendbaar.  

Het belang
Aangezien veel gemeenten nog een flinke slag te maken hebben met het actualiseren van bestemmingsplannen, wordt het hoog tijd om de actualiseringslag door te pakken. Ook al behouden bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar hun bindende werking, het heffen van leges is cruciaal voor gemeenten. Bovendien heeft de burger recht op duidelijke en eenvoudig te raadplegen ruimtelijke plannen, ondanks de uitgebreide en vaak ingewikkelde bestemmingsplanprocedure.