De lokale overheid in Nederland moet de groep verslaafden uit Oost-Europa helpen. De kans bestaat zelfs dat infectieziekten zich verspreiden onder de bevolking.
Veel mensen uit Polen, Bulgarije, Roemenië, Oekraïne, en Wit-Rusland zoeken een betere toekomst in West-Europa. Een deel vervalt in alcohol- of drugsproblemen. Stichting Mainline komt nu met een adviesrapport. Programmaleider Ineke Baas tegen vakblad Zorg + Welzijn: “Gebeurt er niets voor deze groep, dan zal de overlast en de behoefte aan zorg toenemen.”
Het zijn vooral medewerkers van instellingen voor dag- en nachtopvang, de verslavingszorg, gemeenten en veldwerkers die signaleren dat een aantal Midden- en Oost-Europeanen met onder meer alcohol- en drugsgebruik en dakloosheid kampt. Hoeveel dat er precies zijn, is niet bekend, vertelt Ineke Baas, programmaleider bij Stichting Mainline.
Illegaal
“Sommigen gebruiken al drugs in het land van herkomst. Anderen worden hier met tegenslagen geconfronteerd, raken werk en huisvesting kwijt en gaan drugs gebruiken. De meesten verblijven uiteindelijk illegaal in Nederland, hebben geen zorgverzekering en vaak geen vaste woon- of verblijfplaats.
Dat maakt het erg moeilijk om te achterhalen hoe groot de groep is.”
Welke hulp en ondersteuning moet minimaal beschikbaar zijn voor Midden- en Oost-Europese middelengebruikers om te garanderen dat gezondheidsschade zo veel mogelijk wordt beperkt? Die vraag stelde Mainline zich, samen met hulp- en opvangorganisaties en beleidsmedewerkers van overheid en gemeenten. De adviezen zijn te vinden in het rapport Alcohol- en druggebruikers uit Midden- en Oost-Europa in Nederland. De kern ervan is voorlichting geven en zowel de medische als verslavingszorg toegankelijker maken.
Spuiten
Bij de problematisch gebruikers gaat het vooral de inname van alcohol – van bier tot sterkte drank – heroïne, amfetamine (slikken en spuiten) en speed. Ook wordt er stevig geblowd. Opvallend is dat Oost- en Midden-Europese heroïne-verslaafden spuiten: een manier die hier alleen nog door oudere gebruikers wordt gehanteerd.
“In Nederland zijn veel heroïnegebruikers overgestapt van spuiten naar cocaïne roken, base coke gebruik”, vertelt Baas. “Bij verslaafden die hun spuiten en naalden delen, is het risico op infectieziekten als hepatitis C en hiv heel groot.”
Niet alleen de groep zelf loopt risico’s. “De kans bestaat dat infectieziekten zich verspreiden onder de bevolking”, zegt Baas. “Daarnaast weten de mensen zelf vaak niet dat ze recht hebben op medisch noodzakelijke zorg. Ze worden vaak geweerd door zorgorganisaties, omdat die bang zijn dat ze geen kosten kunnen declareren. Maar gebeurt er niets voor deze groep, dan zal de overlast toenemen: van vervuiling tot slapen in parken, het risico van een overdosis op straat tot zich op een bankje dood drinken”, voorspelt Baas.
Eerste bus terug
Sommige gemeenten zorgen voor repatriëring. “Dat heeft trouwens alleen zin als mensen er vrijwillig aan meewerken. Is dat niet zo, dan nemen ze de eerste bus terug”, zegt Baas. Andere gemeenten weren gebruikers van hulp en bieden alleen opvang aan geregistreerden. Maar er zijn ook gemeenten die het volgens Baas wel goed doen.
“Zoals Den Haag. Daar kunnen ook Oost-Europeanen gebruikmaken van de spuitomruil. Dat is uitzonderlijk, want de meeste voorzieningen en gebruikersruimten hanteren een pasjessysteem. En dat terwijl een spuitomruil niet duur is en heel belangrijk om gezondheidsrisico’s te beperken. Bovendien is het een manier om in contact te komen’, benadrukt Baas. ‘Weer je mensen van hulp, dan verlies je de doelgroep uit het oog.”
Veldwerkers
Een ander belangrijk punt is goede voorlichting over risico’s van alcohol- en middelengebruik. “In Utrecht en Amsterdam proberen veldwerkers van Mainline en de verslavingszorg in contact te komen met de doelgroep”, weet Baas. “De communicatie is lastig. En niet alleen vanwege de taal, maar ook omdat mensen achterdochtig zijn.”
Zelf zou ze graag zien dat nacht- en dagopvang en gebruikersruimten toegankelijk zijn voor de doelgroep en dat voorlichting van daaruit wordt gegeven. Ook is het mogelijk om bijvoorbeeld Poolssprekende voorlichters in te zetten. Het hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. Baas: “Wij hebben een foldertje gemaakt in het Pools en Russisch over het risico op hiv en hepatitis, en hoe je dat kunt voorkomen. Dat wordt al door de veldwerkers verspreid.”
7 reacties
Ook in Amsterdam kunnen Oost-Europeanen 7 dagen per week gebruik maken van de spuitomruil van de Regenboog Groep in het centrum van Amsterdam.
Eerder een reactie op de reacties.
Erg kort door de bocht hoor.
Alle Europeanen mogen in alle Europese landen wonen en werken. Of “wij” dat nou leuk vinden of niet.
Er is waarachtig niemand die voor zijn/haar lol huis en haard verlaat. Jammer is, dat mensen geen idee hebben dat er hier weinig werk is, dat ze niet erg welkom zijn. Wat er echt erg aan is, is dat deze mensen de taal niet hoeven te leren, niet hoeven in te burgeren. Zo redden ze het niet, hier, ellende is dan voorspelbaar!
Onder de noemer van “preventie” en “een maatschappelijke zorg” kunnen we onderhand alle problemen van derde landen gaan oplossen. Ik denk inderdaad dat de solidariteit inmiddels haar grenzen heeftbereikt.
Te gek van woorden, hier moeten mensen met een uitkering bejaarden IN LEVEREN EN DAAR ZOUDEN WIJ ONS DUUR GELD OVER DE BALK GOOIEN. Schande
In een tijd van toenemende bezuinigingen die vooral al ten koste van onze sociaal zwakkeren en ouderen gaat, vind ik het niet reeel om onze peperdure, bijna onbetaalbare gezondheidszorg open te stellen voor illegaal in ons land verblijvende drugsverslaafden.
Solidariteit kent zijn grenzen en die zijn wat mij betreft hier bereikt.
Dit zijn criminelen, doen wat de wet verbied.
Weg er mee terug naar hun eigen land.
Als ongewenst verklaren.
Helpen is weer zo,n PVDA oplossing
Weg DDR tijden
Vraag me toch af waar we blijven met ons Europagevoel. De solidariteit is aardig zoek. We toleren wel met zijn allen dat oost-europeanen in het Westland onderbetaald mogen werken , een bed mogen huren voor ? 150,00 per week.Maar als een zwakkere schakel een beroep doet op onze solidariteit zijn wij niet thuis.
Deze negatieve trend kan m.i. alleen doorbroken worden als er in europees verband ook eens over zorg en niet alleen over werk regelingen getroffen worden