Toch thuis wonen dankzij een steunfiguur

Een informele mentor is een goed alternatief voor uithuisplaatsing van jongeren met complexe problemen, zo blijkt uit onderzoek van de UvA.

Het aantal uithuisplaatsingen van jongeren met complexe problemen neemt nog steeds toe, terwijl dit pas als allerlaatste redmiddel hoort te worden ingezet. Het is een traumatische ervaring voor de jongere zelf, de ouders en voor de broertjes en zusjes. Ook wijst onderzoek uit dat uithuisplaatsing kostbaar is en geen of beperkt effect heeft.

Jouw Ingebrachte Mentor (JIM)
Uit het onderzoek van de UvA blijkt dat een informele mentor als steunfiguur ervoor kan zorgen dat jongeren met complexe problemen toch thuis blijven wonen. Aan het onderzoek dat liep van 2013 tot 2016 deden tweehonderd jongeren van 11 tot 19 jaar mee, die een behandeling kregen vanuit de jeugdhulp, de jeugd-ggz, de verslavingszorg of de zorg voor jeugd met een lichte verstandelijk beperking. Van deze groep jongeren bleven er 96 thuis wonen, met steun van een informele mentor, ‘Jouw Ingebrachte Mentor’ (JIM) genaamd. Deze JIM kan iedere volwassene uit de omgeving van de jongere zijn. De JIM steunt de jongere en adviseert ouders en professionals. Deze groep is vergeleken met een controlegroep van 104 jongeren die uit huis waren geplaatst.

Het kostte de meeste jongeren ongeveer een maand om een mentor te vinden. Bijna de helft koos voor een familielid, 17 procent voor een vriend en 12 procent een vriend van de ouders. De mentoren boden met name sociaal-emotionele steun. Uit de JIM-groep kreeg 90 procent van de jongeren ambulante behandeling als alternatief voor uithuisplaatsing, terwijl hun problemen vergelijkbaar waren met die van jongeren in de residentiële zorg.

Enorme winst
‘De resultaten wijzen erop dat het samenwerken met belangrijke volwassenen naast de ouders, uithuisplaatsing kan helpen voorkomen bij jongeren met complexe problematiek’, zegt Levi van Dam, een van de onderzoekers. ‘Op zichzelf is dat al enorme winst, omdat we hiermee een alternatief bieden voor een ingrijpende en dure maatregel. Tegelijkertijd weten we nog onvoldoende of met dit alternatief ook de (gezins)problemen afnemen en de veerkracht wordt bevorderd, daar is meer onderzoek voor nodig.’