• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Goed voorbeeld: ‘Het gaat niet om een casus, maar om een mens’

14 april 2021 door Niobe Moen

Lees voor

Dienstverlening gaat verder dan een proces of beleid. Je kunnen verplaatsen in de ander, daar gaat het óók om, zo vindt de gemeente Westerkwartier. Zeker met hulpverlening bij armoede en schulden. En dat is precies waar de training ‘Het Overleefhuis’ voor gebruikt wordt. 

In de gemeente Westerkwartier leven meer dan 1500 huishoudens, zo’n drie- tot vierduizend mensen, in armoede. Momenteel herziet de gemeente het minimabeleid en de aanpak van schulden. Om de dienstverlening beter en toegankelijk te maken, startte de gemeente met het project Van Arm naar Beter: een online platform voor hulp bij armoede. Bij de ontwikkeling werd een panel van ervaringsdeskundigen betrokken. Uit deze gesprekken kwam naar voren dat het heel belangrijk is hoe hulpverlener en hulpvrager met elkaar omgaan. Dat begint met begrip voor elkaars situatie. Zo kwam Het Overleefhuis in beeld.

Kennismaken met armoede

Het Overleefhuis laat zich het beste omschrijven als een levensechte training in armoede. Het concept werd ontwikkeld door Onzichtbaar Den Haag, een sociale onderneming van ervaringsdeskundigen in het sociaal domein. Een woning van een corporatie of een anti-kraakpand wordt in een huis veranderd van iemand die in armoede leeft. Daar ‘wonen’ zelfs ervaringsdeskundigen in. Het huis is een kennismaking met armoede en met de vooroordelen en dilemma’s waarmee mensen met weinig geld dagelijks te maken hebben. 

Tweehonderd medewerkers van de gemeente Westerkwartier en partners in het veld volgden vorig najaar de ervaringsgerichte training. Van medewerkers in het sociaal domein tot beleidsmedewerkers, directie- en raadsleden en medewerkers van partnerorganisaties. Het doel hierbij was door andere ogen naar het werk kijken. We vroegen wethouder werk en inkomen Bert Nederveen en Erwin van der Maesen de Sombreff, strategisch adviseur innovatie en onderzoek, om een toelichting op het nut en effect van de training. 

Anders naar armoede kijken 

Wat maakt het Overleefhuis een goede manier om anders naar armoede te kijken? ‘Veel mensen in Nederland hebben nog nooit met armoede te maken gehad. Je kan erover lezen, je kan erover praten, zoals met ervaringsdeskundigen, beleidsadviseurs of vrijwilligers. Maar dat gebeurt allemaal buiten jezelf. Het Overleefhuis gebeurt van binnen. In deze training word je ondergedompeld in het leven van een medemens die iedere dag weer onder druk of spanning talloze keuzes moet maken met een vrijwel onhaalbaar, maar toch realistisch budget.’

Stof tot nadenken

In een week tijd liet de gemeente eigen medewerkers en samenwerkingspartners Het Overleefhuis beleven. ‘De ervaring was voor ieder van hen hetzelfde: impactvol, onthutsend en aanzettend tot nadenken.’ Waarom het binnenkomt? ‘De echtheid: je bevindt je in een echt huis met echte spullen van de lokale kringloop, echte geuren en mensen die in deze situatie zaten om je heen. En met de vooroordelen die je wellicht zelf hebt of in je omgeving vaker hoort. Die confrontatie doet iets met je hart en je buik. Dat heeft een veel langduriger effect dan andere bronnen. Na Het Overleefhuis besef je wat leven in armoede eigenlijk inhoudt.’

Nieuw schuldenbeleid

En dan de hamvraag: veranderde het iets aan de dienstverlening van Westerkwartier? ‘Wat het voor de korte termijn heeft opgeleverd is meer bewustzijn hoe het is om aan de andere kant van de tafel te zitten. De eyeopeners waren talrijk. Met name over de stress waarin iemand verkeert, de emoties die ermee gepaard gaan, het effect van schaamte, de uitzichtloosheid die je ervaart. Net als het besef dat wat je zelf in een uur of twee meemaakt voor meer dan een miljoen mensen dagelijks en langdurig realiteit is. Want dat is het effect van het Overleefhuis. Met dat besef werken we nu onder andere aan een nieuw schuldenbeleid.’

Empathie als uitgangspunt

In dit beleid zijn ‘beleving en verbinding’ van belang, naast kennis van wet- en regelgeving en goede regelingen. ‘Van origine werken gemeenten op tal van beleidsterreinen vanuit wet- en regelgeving. Op grond daarvan maken we beleid en uitvoeringsregels en schrijven we brieven aan inwoners die een beroep op ons doen. We kennen de systeemwereld dus van nature erg goed. Maar om succesvol te zijn in het helpen en ondersteunen van mensen is er meer nodig dan dat. Sterker nog, het begint bij het besef dat degene aan de andere kant van de tafel een mens is en niet een casus.’ 

Dat betekent snappen wat de ander doormaakt, loskomen van je eigen referentiekader en oprechte interesse tonen. ‘Dat ervoeren ook de raadsleden die Het Overleefhuis hebben bezocht: het raakt veel meer dan een beleidsnota of debat over armoede. Deze benadering vloeit ook voort uit de principes van design thinking. Hierbij is empathie de belangrijke eerste stap in een ontwerpproces. Daar zouden we als overheid wel meer mee mogen doen.’

Gemeentedelers

Is de training een aanrader voor anderen? ‘Jazeker, en van harte. In feite zou iedereen die beroepsmatig met armoede in aanraking komt deze training moeten volgen. Ook politici. Die boodschap willen we uitdragen. Daarom doen we met Het Overleefhuis ook mee aan de Gemeentedelers 2021, een competitie van onder andere VNG Realisatie en het ministerie van Binnenlandse Zaken voor inspirerende gemeentelijke voorbeelden.’

Inmiddels behoort het initiatief tot de laatste twintig. ‘Onze droom is dat iedere gemeente Het Overleefhuis beleeft. En dat als er over twee jaar in de Tweede Kamer een debat over armoede plaatsvindt, ook de deelnemende Kamerleden het huis hebben ervaren.’

Wat is er nodig

Wat is er nodig voor wie dit overweegt? ‘Het Overleefhuis past in iedere gemeente. De organisator Onzichtbaar Den Haag heeft alle componenten klaarliggen voor toepassing bij andere gemeenten. Alles wat je nodig hebt is een woning, of in coronatijd een grotere ruimte, met spullen van de lokale kringloop en je eigen casuïstiek.’

Tagged With: armoede, Goed voorbeeld, Westerkwartier Filed Under: Goed voorbeeld, Schuldhulp, Sociaal

Lees 2 reacties
Vorige artikel
Utrechters sneller uit schulden door 'coronasanering'
Volgende artikel
Home-Start coördinator uitgenodigd bij werkoverleg jeugdgezondheidszorg

Reader Interactions

GERELATEERD

Tijdelijk Noodfonds Energie na 1 week dicht

Het Tijdelijk Noodfonds Energie is alweer gesloten. Het geld is op. Sinds de opening, vorige week, zijn er meer dan 210.000 aanvragen binnengekomen. Het fonds verwacht het volledige beschikbare budget van 56,3 miljoen euro hiervoor nodig te hebben.

Goed decembernieuws: positief het jaar afsluiten

Het einde van het jaar nadert. Geen mooier moment om in te zoomen op positieve ontwikkelingen en bijzondere initiatieven. In het kader van de kerstgedachte, ter inspiratie, of als opsteker voor het nieuwe jaar.  Niet voor iedereen zijn lekker eten en cadeautjes onder de boom vanzelfsprekend deze dagen. Gemeente.nu ging op zoek naar positieve initiatieven... lees verder

Winnaars: deze gemeenten gingen er met de prijs vandoor

De afgelopen periode werden er heel wat verkiezingen uitgeschreven én eretitels gewonnen. Zo is Dordrecht sportgemeente van het jaar, Leiden Onderwijsstad en Oude IJsselstreek de meest toegankelijke gemeente. Amersfoort kreeg een prijs voor de privacybeoordeling van persoonsgegevens. Utrecht, Nijmegen en Rijswijk vielen in de prijzen in het kader van deelmobiliteit en Delft voor het project... lees verder

Comments (2)

  1. Sanne says

    17 april 2021 at 00:20

    “(..) Na Het Overleefhuis besef je wat leven in armoede eigenlijk inhoudt.(…)”
    Deze uitspraak klopt niet: in een paar uur krijg je enige indrukken hoe het is om in armoede te leven. Want ook dit Overleefhuis geeft een beperkte indruk, ook al hebben ervaringsdeskundigen het opgezet.
    Ik zie het eerder als een begin, een broodnodig begin weliswaar; want de PW-uitkering wordt nog altijd bpaald door en vanuit het Ministerie en daarmee dus de kaders waarbinnen de uitvoering moet plaatsvinden.

    Beantwoorden
  2. een bewezen ambtenaar says

    14 april 2021 at 12:04

    Zonder verbinding geen goede beleving. En verbinding is al helemaal uitgesloten en kan alleen met het woord beleden worden. “Dat probleem is voor lotgenoten.”
    Als ambtenaar ruim 400 nachten in auto geslapen om te besparen op reiskosten. Bleek niet de enige te zijn op die parkeerplaats….

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

BIM Regisseur – Waterschap Drents Overijsselse Delta

Beleidsadviseur Circulaire Economie – Gemeente Tilburg

(Senior) Projectleider Civiele Techniek – 28-36 uur – Gemeente Westland

Senior Beheerstechnisch Adviseur Civiele Kunstwerken en Beschoeiingen – Gemeente Nieuwegein

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Kritiek op nieuw stikstofplan

10 juli 2025

Eerste Kamer bezorgd over woonsituatie statushouders

10 juli 2025

Energiehulp effectief voor huishoudens in energiearmoede

9 juli 2025

cybersecurity

Opinie Drie bestuurlijke tips voor een digitaal veilige zomer

9 juli 2025

Datalek drie gemeenten

Aanpak van datalekken en corruptie bij gemeenten

9 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU