Veel werkenden met een laag inkomen die moeite hebben met rondkomen maken geen gebruik van gemeentelijke regelingen. Het project ‘Vindplaatsen verborgen armen’ onderzocht wie zij zijn en hoe gemeenten hen beter kunnen bereiken.
Uit analyses van het CBS blijkt dat vooral oudere zelfstandigen, eenpersoonshuishoudens en werkende jongvolwassenen vaak buiten beeld blijven. Slechts 5% van werkenden die moeite hebben om rond te komen maakt daadwerkelijk gebruik van beschikbare regelingen. De redenen voor het niet in beeld zijn variëren: van onbekendheid met regelingen, misvattingen dat ze alleen voor mensen in de bijstand zijn, tot negatieve ervaringen of het gevoel dat de regelingen niet aansluiten bij hun situatie.
Gemeenten willen alle inwoners in armoede ondersteunen en zochten via het project naar effectievere signaleringspunten (‘vindplaatsen’) en contactmomenten. Via werksessies zijn bestaande plekken en netwerken geïnventariseerd, zoals het zelfstandigenloket, scholen, sportclubs, ondernemersverenigingen en zelfs projecten waarin kinderen hun toekomstdromen delen. Via deze initiatieven kunnen gezinnen in armoede in beeld komen en worden toegeleid naar passende regelingen. Ook werd onderzocht hoe deze vindplaatsen verder kunnen worden versterkt.
Aanbevelingen
Er zijn tien lessen en aanbevelingen voor gemeenten geformuleerd:
- Voer een data-analyse uit om blinde vlekken te identificeren.
- Zoek actief naar nieuwe vindplaatsen en alternatieve manieren om kwetsbare inwoners te bereiken.
- Werk domeinoverstijgend samen en betrek collega’s uit verschillende gemeentelijke afdelingen voor een brede aanpak.
- Communiceer positief, eenvoudig en via meerdere kanalen; vermijd stigmatiserende termen.
- Stem regelingen af op de diverse leefwerelden van inwoners en hun daadwerkelijke behoeften.
- Maak aanvragen eenvoudig en laagdrempelig, met een helder overzicht van beschikbare regelingen.
- Zorg voor duurzame relaties en vraag toestemming om mensen later opnieuw te benaderen.
- Respecteer bewuste keuzes van inwoners en bied maatwerk.
- Houd armoedebeleid flexibel en actueel.
- Leer van ervaringen van andere gemeenten en deel good practices om sneller tot effectieve oplossingen te komen.
In deelnemende gemeenten, zoals Krimpenerwaard, zijn concrete stappen gezet om verborgen armoede te herkennen en effectief te benaderen. De communicatie is aangepast richting doelgroepen zoals werkenden en zzp’ers met financiële zorgen, en grote werkgevers worden actief benaderd. Met persona’s (fictieve voorbeeldpersonen) wordt beleid beter afgestemd op diverse groepenherintroductie van de Meedoenregeling en digitale platforms voor ondersteuning. De betrokkenen hopen op minder stereotiepe beeldvorming en datakoppeling als middel om proactief te ondersteunen. Uiteindelijk zou meer uniformiteit in beleid mooi zijn, maar het hoogste doel blijft dat minimabeleid op termijn overbodig wordt.
Geef een reactie