Jeugdzorg Nederland voorziet een jarenlang proces van reorganisatie door de decentralisatie naar de Gemeenten. Kinderen worden de dupe van de stelselherziening.
– OPINIE – Jeugdzorg Nederland
De stelselherziening jeugdzorg – de decentralisatie van alle zorg voor jeugd naar gemeenten – wordt gefaseerd ingevoerd en pas afgerond aan het einde van 2016. Er dreigt een periode waarbij de zorg voor jeugd in stukken wordt geknipt en beetje bij beetje naar de gemeenten wordt overgeheveld.
De doelstelling van integrale zorg voor ouders en kinderen gaat hierdoor verloren in een jarenlang slepend proces van reorganisatie. Kinderen en ouders met opvoed- en opgroeiproblemen worden zo de dupe van de stelselherziening.
Jeugdzorg Nederland wil daarom een decentralisatie verdeeld in drie duidelijke stappen, waarbij in de laatste stap alle vormen van zorg tegelijkertijd naar de gemeenten overgaan.
Drie stappen
Om de stelselherziening in goede banen te leiden vindt Jeugdzorg Nederland een drietal stappen noodzakelijk:
· Het opstellen van een helder wettelijk kader waarin de integrale zorg, toegankelijkheid tot deze zorg en de kwaliteit van deze zorg goed geborgd zijn;
· een zo kort mogelijke, afgebakende voorbereidingsperiode voor de gemeenten;
· gelijktijdige en dus niet een gefaseerde decentralisatie van de provinciaal gefinancierde jeugdzorg, jeugdbescherming, jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg, jeugd-GGZ en jeugd-LVG.
“Tijdens de verbouwing…”
Jeugdzorg Nederland heeft daarbij het belang van ouders en kinderen die op jeugdzorg zijn aangewezen voor ogen. Ouders en kinderen horen niets van de reorganisatie te merken. ‘Tijdens de verbouwing blijft de winkel geopend,’ moet het devies luiden. De plannen van het Rijk – gespreid over een aantal jaren eerst lichte zorgvormen decentraliseren en daarna zwaardere zorgvormen – dragen daar niet toe bij en staan bovendien haaks op integrale zorgverlening, waarbij snel geschakeld moet kunnen worden tussen verschillende zorgvormen bij één gezin.
Vrees voor verlies van gekwalificeerd personeel
Een langdurige decentralisatie zoals het Rijk die voorstelt heeft bovendien veel onzekerheid tot gevolg voor de medewerkers. Vanuit haar werkgeversrol, maar ook vanuit een goede zorgverlening vindt Jeugdzorg Nederland dit onverantwoord. Onzekerheid leidt tot vertrek van goede medewerkers en leidt derhalve tot verlies van kwaliteit wat ouders en kinderen die op jeugdzorg zijn aangewezen niet ten goede komt.
Er is niet alleen werk aan de winkel voor de rijksoverheid en jeugdzorgaanbieders. Goede (beleids)voorbereiding is inderdaad het halve werk en dat betekent dat ook gemeenten nu aan zet zijn. Zij zijn straks verantwoordelijk voor de continu?teit van zorg. Daarnaast biedt de decentralisatie voor gemeenten de kans overbodige structuren op te ruimen en integraal jeugdbeleid te vormen. Het accent zou dan niet moeten liggen op een korte, afgebakende voorbereidingsperiode voor gemeenten. Het accent moet liggen op een voorbereidingsperiode die door gemeenten wordt benut om de juiste randvoorwaarden voor effectieve (en effici?nte) jeugdzorg te cre?ren. Met ruimte voor innovatie en integraliteit. Ondanks de (financi?le) onzekerheid, kunnen ook gemeenten nu leiderschap tonen. Interesse in vijf belangrijke aandachtspunten voor gemeenten voor een gedegen transitie? Hier leest u er meer over: http://www.necker.nl/nieuws/214-decentralisatie-jeugdzorg-wacht-niet-af).
Goede beleidsvoorbereiding is het halve werk. Dat zegt niet alleen Mw. Kouppermans (http://www.eur.nl/alumni/nieuws/detail/article/29696/) in haar recente dissertatie, deze vlieger gaat hier nu ook zeker op. Rijksoverheid is aan zet bij vormgeven transitie Jeugdzorg: indien zij daar niet in slaagt, zal vertraging en onzekerheid de boventoon gaan voeren. En degenen om wie het echt gaat, de jeugd met een (acute) hulpvraag, is daarbij de huilende derde.
Dit vraagt echter ook van Jeugdzorg een inspanning: in hoeverre zijn zij voorbereid om zaken over te dragen? Is de wachtlijstproblematiek al opgelost? En hoe gaat het met het hoge verzuim en dito caseload?
Kortom, transitie biedt kansen. Transitie van de jeugdzorgsector vraagt om een gedegen en zorgvuldige uitwerking, waarbij tevens kwaliteitsslag kan worden gemaakt. Wie durft er nu als eerste leiderschap te tonen?