Vijf pijlers van de nieuwe Jeugdwet

De Jeugdwet is naar de Tweede Kamer. Er komt een plicht voor gemeenten om jongeren te helpen. Ook zijn er vijf nieuwe uitgangspunten voor de Jeugdzorg.

Het moet beter en goedkoper. Daarom ligt alle zorg vanaf 2015 bij de lokale overheid. De bedoeling is zware Jeugdzorg te voorkomen en waar nodig te kiezen voor lichte ondersteuning. “Hierdoor zal het beroep op specialistische en gedwongen hulp worden verminderd”, staat in de Memorie van Toelichting bij de wet.

Preventie moet de kosten drukken. Het totale budget wordt gekort met 15 procent, waarmee het gaat om een bedrag van 450 miljoen euro.In de meicirculaire van 2014 wordt het definitieve bedrag per gemeente voor 2015 bekend gemaakt.

De vijf uitgangspunten van de wet zijn:

1. Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen en hun ouders, met inzet van hun sociale netwerk;
2. Demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te versterken in gezinnen, wijken, scholen en in voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen;
3. Eerder de juiste hulp op maat te bieden om het beroep op dure gespecialiseerde hulp te verminderen;
4. Integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt één gezin, één plan, één regisseur;
5. Meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk.

Eenvoudiger

Gemeenten gaan alle Jeugdzorg organiseren als het ligt aan het kabinet, ook de Jeugd-ggz. “Dit maakt het stelsel eenvoudiger en doelmatiger“, staat in de memorie. “Hulp en ondersteuning kunnen zo laagdrempelig, vroegtijdig en integraal worden aangeboden.”

Het lokale jeugdhulpbeleid moet periodiek worden vastgelegd op hoofdlijnen. De gemeenten gaan over de inhoudelijke keuzen, maar de wet dicteert wel kwaliteitseisen, onder meer aan jeugdhulporganisaties. De organisaties moeten bijvoorbeeld garant staan voor een verklaring omtrent gedrag van alle medewerkers en ze moeten een hulpverleningsplan opstellen. Gemeenten kunnen aanvullende eisen stellen. De tekst biedt voer voor discussies over de beleidsruimte voor deze taak.

Kritiek
De wet valt ook in slechte aarde, met name bij jeugdpsychiaters. Een petitie om de Jeugd-ggz niet door de lokale overheid te laten organiseren is al ruim 21.000 keer ondertekend. Het zou gemeenten aan kennis ontbreken van deze ingewikkelde geestelijke gezondheidszorg. Ook bestaat de vrees dat de zware zorg na 2015 te duur wordt bevonden.

Waar de meeste Kamerleden zich nog beraden op de inhoud van de wet heeft de PVV al een scherpe reactie in de aanbieding. “Dit is broddelwerk, een bestuurlijke gatenkaas die het verdient direct in de prullenbak te verdwijnen”, stelt Fleur Agema. Het wordt een chaos omdat een scheidsrechter voor de inkoop van de zorg ontbreekt, is de verwachting van Agema.

Verplichting
Grote zorg bestaat over de continuïteit van de zorg en het mogelijke banenverlies in de sector, zoals het geval was met de thuiszorg na het in werking treden van de Wmo. De Jeugdwet probeert dit voor 2015 op te vangen door gemeenten te verplichten de zorg voor bestaande hulpvragers af te nemen bij de instellingen waardoor zijn geholpen moeten worden. Dit laat dan circa 40 procent van het totale budget verdampen.

De deadline voor het indienen van regionale plannen voor de continuïteit is 31 oktober. Mocht het fout gaan, dan hebben de staatssecretarissen Martin van Rijn en Fred Teeven met de nieuwe wet een aanwijzingsbevoegdheid. Zo willen zij druk op de ketel houden.
______________________________________________________________________________________________________
De tekst van de nieuwe Jeugdwet >>