Dankzij de aanpak ‘Ondiep Ontregelt’ hebben 60 huishoudens in de Utrechtse buurt Ondiep Pijlsweerd ondersteuning en een oplossing op maat gekregen voor hun (geld)problemen. Zelfs als dat een uitzondering op de regels betekende. Het resultaat? Grotere schulden werden voorkomen, betere woon- en inkomenssituaties en meer betrokken bewoners.
Dat schrijven wethouders Victor Everhardt en Kees Diepeveen in een brief namens het college aan de raad over de resultaten die de aanpak ‘Ondiep Ontregelt’ opleverden. Buurtteams werkten hiervoor van februari tot september dit jaar nauw samen met contactpersonen van verschillende organisaties (gemeente, woningcorporaties Mitros en Portaal, Zilveren Kruis, SVB, CAK en UWV) en de betrokken inwoners. Met als doel inwoners met problemen die vastlopen in de bureaucratie beter te ondersteunen. Het team en de contactpersonen kregen daarbij de ruimte om te doen wat er nodig was, ook als dat een uitzondering op de regel betekende.
De ondersteuning aan inwoners was effectiever en complexe problemen werden sneller en eerder opgelost waardoor ze geen kans kregen om te escaleren, zo schrijven de wethouders. In veel gevallen werden met de maatwerkoplossingen bijvoorbeeld (grotere) schulden voorkomen en zorgde het voor oplossingen op het gebied van inkomen, woonsituatie en gezondheid of beperkingen.
Cruciale interventies
Een deel van die resultaten werd behaald door voor het huishouden cruciale interventies. Denk aan een situatie waarbij bijvoorbeeld de aanvraagprocedure voor een uitkering werd aangepast aan de specifieke situatie. Of waarbij soepeler werd omgegaan met de eisen om in schulddienstverlening (SDV) te komen. Zo bevroren Mitros en Zilveren Kruis een aantal keer tijdelijk een betalingsachterstand totdat het inkomen weer op orde was. Ook werden er soms onconventionele oplossingen bedacht.
Een voorbeeld: een mevrouw ging door ziekte in inkomen achteruit en kreeg problemen met het betalen van de huur van haar huis dat net boven de huurtoeslaggrens lag. Met als gevolg schulden en mogelijke huisuitzetting. Na gesprekken tussen betrokken partijen heeft Mitros haar huur met enkele euro’s verlaagd waardoor ze in aanmerking komt voor huurtoeslag.
Of deze: een inwoner had een forse schuld omdat hij wisselend werk en inkomen had. Hij wilde in de schulddienstverlening maar dat kon niet. Hij had dan zijn auto, die hij niet kan missen vanwege gezondheidsproblemen, moeten inleveren. Uiteindelijk mocht de bewoner de auto houden, kon toch in de SDV en weer aan het werk gaan. Daarnaast werd er budgetbeheer aangeboden zodat zijn wisselende inkomen niet tot schulden zal leiden. Meer hierover lezen? Dat kan in dit overzicht met geanonimiseerde voorbeelden.
Besparing
Niet alleen werden met het maatwerk grotere problemen voorkomen, ook was er volgens de wethouders sprake van een besparing aan verschillende maatschappelijke kosten. Ter illustratie: in veertig situaties werden hogere schulden voorkomen. Dat bespaart kosten voor schulddienstverlening, bewindvoering huisuitzetting, incassokosten bij instanties en vaak ook kosten voor (jeugd)zorg. In drie situaties leidde de maatwerkoplossingen ertoe dat de inwoners weer konden werken: dat bespaart drie uitkeringen. En in bijna alle situaties werd stress gereduceerd en zo hogere (jeugd)zorgkosten voorkomen.
Belangrijk effect
Alle huishoudens kregen van het buurtteam de vraag voorgeschoteld: “Als wij voor u deze uitzondering realiseren, wat kan dan uw inzet zijn om de situatie verder te verbeteren?” Ook die aanpak leidde er volgens de wethouders toe dat mensen een baan vonden, met vrijwilligerswerk begonnen of een andere inspanning leverden om hun leven weer op de rit te krijgen.
Over de aanpak
Deze aanpak maakt deel uit van de City Deal Inclusieve stad. Hierbij werken vijf gemeenten en vier ministeries samen aan een betere ondersteuning aan mensen met complexe problemen. De stad Utrecht koos voor Ondiep Pijlsweerd als eerste proefwijk. Op basis van deze ervaringen wordt de werkwijze uitgebreid naar Kanaleneiland. Het buurtteam en inwoners uit de proef zijn positief over de proef, maar de aanpak wordt ook geëvalueerd: eind dit jaar verschijnt er een evaluatierapport van de hand van het Verwey Jonkerinstituut.
