Het effect van de verhoging van de eigen bijdrage in de thuiszorg voor zorggebruikers met belastbaar vermogen is kleiner dan tot nu toe gedacht. Bij elke verhoging van de eigen bijdrage met 10 procent daalt de zorgvraag gemiddeld met 2,6 procent, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB).
Verhoging van de eigen bijdrage leidt ertoe dat ouderen en langdurig zieken minder thuiszorg afnemen. Maar het effect is kleiner dan tot nu toe op basis van enquêtes werd verondersteld, aldus het CPB. Voor meerpersoonshuishoudens en gebruikers van relatief eenvoudige zorgvormen is het effect iets sterker.
VIB
Het onderzoek van het CPB richt zich op de effecten na de verhoging van de vermogensinkomensbijtelling (VIB) in januari 2013. Hierdoor moeten zorggebruikers met belastbaar vermogen een hogere eigen bijdrage betalen. Er is wel een effect, zegt CPB, maar er is geen bewijs gevonden voor het op grote schaal mijden van zorg.
De zorgvraag onder vermogende zorggebruikers daalde gemiddeld over 2013 met 5,7 procent ten opzichte van een vergelijkbare groep zonder eigen vermogen. Het effect is de eerste maanden na de wijziging nihil, maar stijgt tot circa 11 procent in de laatste maanden van 2013. De gemiddelde toename van de eigen bijdrage voor deze groep was 42 procent. Wanneer de eigen bijdrage met 1 procent stijgt, daalt de zorgvraag met 0,26 procent.
Vast tarief
Het nieuwe kabinet heeft het voornemen de eigen bijdrage in de Wmo te verlagen tot een vast tarief van maximaal 17,50 euro per vier weken. Dit beperkt gemeenten in hun inzet van de eigen bijdrage als sturingsinstrument. Enerzijds kan dit leiden tot minder kostenbewustzijn bij gebruikers en een toename van onnodige zorg, anderzijds verkleint dit het risico op ongewenst mijden van zorg, zo wordt gedacht. De resultaten van het CPB-onderzoek wijzen erop dat beide aspecten een kleinere rol spelen dan gedacht.
