Thuiszorg kan kosten besparen bij dementie

Verpleegkundige begeleiding bij thuiswonenden met dementie kan de samenleving 11.000 tot 16.000 euro per patiënt per jaar besparen. Financieringsproblemen in ketenzorg en thuiszorg steken echter een spaak in het wiel.

Dat blijkt uit onderzoek van het Amsterdamse universitair medisch centrum VUmc. Het is de eerste keer dat de effecten van Nederlandse initiatieven voor begeleiding van thuiswonenden met dementie en hun mantelzorger zijn onderzocht.

Kwaliteit van leven
Een verpleegkundige die vijftig patiënten begeleidt, kan de maatschappij jaarlijks 550.000 tot 800.000 euro besparen. Meestal gaat het om begeleiding door verpleegkundigen die aanvullend zijn geschoold over dementiezorg. De zorgkosten dalen doordat patiënten minder vaak naar een dagverblijf, verpleeghuis of het ziekenhuis moeten. Daarnaast is de mantelzorger minder tijd kwijt. Volgens VUmc leveren de begeleiders niet alleen kostenbesparingen op, ze verbeteren ook de kwaliteit van leven van de patiënt.

Wijkverpleegkundige
Onderzoeker Hein van Hout plaats echter een kritische noot: “Ondanks deze positieve boodschap staat een goede kwaliteit van casemanagement onder druk sinds de grote zorgtransitie, waarbij casemanagement als rol onder is gebracht bij de wijkverpleging. Met andere woorden: een wijkverpleegkundige wordt geacht casemanagement erbij te doen. Dat is best veel gevraagd zonder speciale deskundigheid.”

Financieringsproblemen
Juist de samenwerkingsverbanden tussen thuiszorg en gespecialiseerde zorg spelen een belangrijke rol bij goede zorg voor thuiswonenden met dementie. En in verschillende gemeenten zijn de langlopende ketens waar binnen meldpunten, coördinatie van wachtlijsten en kennisuitwisseling tussen casemanagers werd geregeld, juist gestopt wegens financieringsproblemen.

Van Hout “Wijkverpleegkundige organisaties in de stad werken niet meer samen op dit onderwerp, ieder geeft er zijn eigen invulling aan.” Daardoor is onduidelijk naar wie moet worden verwezen voor kundig casemanagement. Ook maakt hij zich zorgen over de meest effectieve vorm van begeleiding aan deze doelgroep: “Een zogenoemde geïntegreerde organisatievorm waarbij casemanagers zijn ingebed in multidisciplinaire teams, is grotendeels verdwenen. Alzheimer Nederland heeft de noodklok geluid, maar heeft tot nu toe geen weerklank gekregen.”