Vijf argumenten tegen mantelzorgboete

De kostendelersnorm, of mantelzorgboete, wordt vandaag besproken in de Eerste Kamer. Wat is hier eigenlijk op tegen?

Vakblad Zorg+Welzijn zet de argumenten tegen de kostendelersnorm op een rij. De kritiek komt van oppositiepartijen, belangenorganisatie Mezzo, vakbond Abvakabo FNV en verschillende ouderenorganisaties.

Dit zijn hun tegenargumenten:

1. In veel gevallen, denk aan zorginitiatieven, blijkt dat het gezamenlijk delen van kosten een aanzienlijke kostenbesparing voor de samenleving betekent. Het kabinet roept hier toe op, maar de mantelzorgboete werkt samenwonen juist tegen.
2. Als je er financieel op achteruit gaat, neem je niet zo snel hulpbehoevende ouders in huis. Het is vooral de overheid die hierdoor kosten bespaart. Wanneer mensen samenwonen, scheelt dat huurtoeslag en in geval van mantelzorg hoeft er geen dure zorg te worden verleend.
3. De groep mensen die samen in een huis woont en de kosten echt samen kunnen delen, is maar klein.
4. Belangrijke kosten zoals zorgverzekeringen of kostgeld kunnen niet worden gedeeld.  Voor een AOW’er zonder pensioen, weduwen of weduwnaars en alleenstaanden in de bijstand worden honderden euro’s per maand gekort, maar houden wel deze hoge vaste lasten.
5. Bijstandsgerechtigden worden enerzijds verplicht om vrijwilligerswerk te doen, bijvoorbeeld de zorg voor ouderen. Als zij hun eigen ouders thuis verzorgen, worden zij gekort op hun uitkering.

De geplande maatregelen moeten ervoor te zorgen dat de bijstand houdbaar en toegankelijk blijft nu de vergrijzing toeneemt en het aantal mensen dat kan werken, daalt. De overheid wil daarom, net als in de zorg, mensen in de bijstand meer aanspreken op de eigen mogelijkheden.

Hervormingen mantelzorg
Inmiddels heeft Klijnsma aangegeven dat haar plannen voor de kostendelersnorm in de AOW niet helemaal goed samengaan met de hervormingen in de (mantel)zorg. De kostendelersnorm wordt een jaar uitgesteld en moet volgens het wetsvoorstel op 1 juli 2016 ingaan. Uitkeringsgerechtigden die samenwonen worden dan 5 procent gekort in het eerste jaar, dat wordt afgebouwd naar 50 procent in 2,5 jaar.

Het plan van staatssecretaris Jetta Klijnsma is dat AOW’ers en mensen met een bijstandsuitkering worden gekort op hun uitkering wanneer zij thuiswonende kinderen hebben of samenwonen met broers of zussen. Samen een huis delen, zou voor minder kosten zorgen, is het idee. Maar critici zeggen dat de zogenaamde kostendelersnorm de zorg voor een naaste, mantelzorg, juist tegenwerkt.