
Het kabinet zet extra stappen om de jeugdzorg te verbeteren en de druk op het stelsel te verlichten.
In de voortgangsbrief Jeugd geeft de staatssecretaris van VWS een update over de hervormingsagenda, de uitvoering van nieuwe wetgeving en aanvullende maatregelen voor kinderen en gezinnen in kwetsbare situaties.
Hervormingsagenda Jeugd: van systeem naar samenhang
Te veel kinderen en gezinnen in kwetsbare situaties wachten nu te lang op passende jeugdzorg. Het stelsel is overbelast: 1 op de 7 kinderen maakt gebruik van jeugdzorg. Om te voorkomen dat problematiek verergert, zijn stevige keuzes nodig. De hervormingsagenda richt zich op het versterken van basisvoorzieningen, het beter benutten van informele netwerken en het gezinsgericht werken. Hulpvragen worden waar mogelijk in de eigen omgeving opgelost; pas als het nodig is, volgt specialistische jeugdzorg.
Dit voorjaar is een belangrijke stap gezet met de aanname van het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg, dat de beschikbaarheid van (hoog)specialistische jeugdzorg vergroot. Ook de transformatie van de gesloten jeugdzorg vordert: het aantal kinderen in gesloten instellingen daalt, alternatieven nemen toe en kwaliteitskaders zijn in ontwikkeling.
Meer samenwerking, betere kwaliteit
De aanpak wordt geïntensiveerd op vijf punten:
- Betere samenwerking in het sociaal domein om problemen in gezinnen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken, zodat instroom in de jeugdzorg wordt voorkomen.
- Jeugdzorg wordt zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig en van goede kwaliteit. Er wordt gezocht naar oplossingen buiten de zorg, met een centrale rol voor het lokale team.
- Verbetering van de kwaliteit van jeugdhulp: alternatieven dichter bij huis, meer groepsgerichte hulp en betere samenwerking tussen partijen.
- Balans tussen vraag en aanbod: het aanbod van lichte hulp is nu te groot, terwijl er voor complexe zorgvragen te weinig aanbod is. De inkoop en contractering van zorg worden herzien.
- Verbetering van inzicht en data om de voortgang van de hervormingsagenda nauwkeuriger te volgen en bij te sturen.
Het kabinet stelt voor 2025-2027 € 3 miljard extra beschikbaar voor jeugdzorg en gemeenten. Er wordt gewerkt aan aanvullende beheersmaatregelen, zoals een wetsvoorstel voor de invoering van een eigen bijdrage voor jeugdhulp en sturing op trajectduur en zorgintensiteit. De komende periode praten Rijk en VNG nog door over de eventuele compensatie voor de uitgaven van gemeenten aan jeugdzorg in de jaren 2023-2024. Uiterlijk deze zomer van dit jaar trekt het demissionaire kabinet hierover conclusies. Daarnaast versterkt het demissionaire kabinet de beheers- en inhoudelijke maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd en neemt aanvullende beheersmaatregelen die o.a. moeten bijdragen aan de houdbaarheid van het stelsel. Zo wordt een wetsvoorstel voorbereid ter invoering van de eigen bijdrage voor jeugdhulp.
Kind- en gezinsbescherming en lokale teams
De noodzaak van een beter stelsel van kind- en gezinsbescherming blijft groot. Samen met de VNG wordt ingezet op eerder, betere hulp en bescherming, met stevige wijkteams en regionale veiligheidsteams. Lokale teams spelen een centrale rol in de nieuwe werkwijze: zij bieden laagdrempelige, integrale hulp dicht bij het gezin. Gemeenten worden ondersteund om te werken met stevige, multidisciplinaire teams.
Wat vraagt dit van elk van de partijen? Streven is dat er in de zomer van 2025 een ‘routekaart’ ligt waarin de stappen staan die de komende periode gezet gaan worden.
Geef een reactie