De participatieplicht verdient een kans. Alleen ontbreken in het huidige debat de juiste uitgangspunten, argumenten én toon.
Column
– Juriaan Otto
Het kabinet wil dat uitkeringsgerechtigden vanaf 2015 een ‘vrijwillige tegenprestatie’ leveren voor hun uitkering. Talloze ‘experts’ proberen met veel kabaal en oneigenlijke argumenten de uitvoering hiervan te voorkomen. Volgens velen zou dit een stigmatiserend plan zijn. Hierdoor lijkt een in essentie goed plan voortijdig te sneuvelen.
De arbeidsmarkt kent sinds lange tijd een hoog aandeel mensen die langdurig in de bijstand, Wajong/WIA of WSW zitten. Inmiddels lijkt de economie zich voorzichtig te herstellen, maar het aantal mensen met een bijstands- of Wajonguitkering groeit nog steeds. Deze grote groep uitkeringsgerechtigden kost onze samenleving door ‘inactiviteit’ en een ‘geïsoleerde’ sociaal-maatschappelijke en economische positie simpelweg teveel.
Een langdurige uitkering gaat veelal gepaard met problemen op meerdere persoonlijke gebieden. Denk aan schulden, gezondheid, opvoedkwesties, schooluitval en slechte vooruitzichten op betaald werk. De neerwaartse spiraal die het gevolg is van deze combinatie van problemen op bijstandsniveau kan alleen maar worden doorbroken door mensen uit hun ‘isolement’ te halen, indien nodig ‘verplicht’. Dat dit werkt, heb ik zelf in diverse activeringscentra in Amsterdam en Utrecht van dichtbij ervaren.
Schoffelen
Mensen vanuit de (langdurige) bijstand laten sneeuwruimen, prikken of schoffelen, zoals het kabinet met de participatieplicht beoogt, is echter níet de manier om hen uit hun isolement te halen en voor te breiden op toekomstig betaald werk. Binnen de groep langdurig werklozen zijn er (te) veel mensen die gebukt gaan onder schulden, (zware) geestelijke en lichamelijke gezondheidsklachten. Zij hebben moeite om hun kinderen wél te laten opgroeien tot (financieel) zelfredzame mensen.
Armoede en sociaaleconomische achterstand wordt in veel gevallen nog altijd doorgegeven van ouder op kind. Een goed uitgevoerde, doordachte en in de praktijk getoetste participatieplicht is voor deze mensen een nuttig instrument en meer dan een strohalm die een kans verdient. Denk aan sociale activiteiten, zoals anderen helpen bij het lezen en invullen van formulieren, huiswerkbegeleiding bieden, klusjes uitvoeren voor ouderen, praatgroepen beginnen enzovoorts. Liefst in de directe omgeving.
Doel Participatiewet
Het enige doel van de participatieplicht zou moeten zijn om deze mensen (terug) te brengen naar het punt waarop zij het weer alleen kunnen. En ja, voor deze moeilijke groep mensen die al te lang aan de zijlijn staat, is een ‘verplichting’ om die eerste stap te zetten soms onontbeerlijk. Als dat namelijk niet het geval was, zou men nooit in een dergelijke positie zijn beland. Daarvoor de ogen sluiten, is naïef.
Juriaan Otto is politicoloog en projectleider van verschillende activeringscentra en buurtwerkkamers in Nederland. Hij werkt in opdracht van gemeenten en woningcorporaties.
12 reacties
‘Als dat namelijk niet het geval was, zou men nooit in een dergelijke positie zijn beland.’
Is dat echt zo?
Nee, dat is slechts in een paar gevallen zo. In het stuk wordt deze laatste regel in de voorgaande ‘ En ja, voor deze moeilijke groep mensen die al te lang aan de zijlijn staat, is een ‘verplichting’ om die eerste stap te zetten SOMS onontbeerlijk’. Deze wat kortzichtige generalisatie gelukkig enigzins ontkracht.
Deze man is al een tijdje niet meer buiten geweest.
In de nieuwe wet is het namelijk onmogelijk om echt te participeren.Hij schrijft bv dat mensen andere mensen kunnen helpen met het invullen van formulieren.Dat kan maar dan heb je kans op een zeer hoge boetes..Bekijk dit artikel eens.https://www.facebook.com/groups/177207305762866/permalink/275213389295590/
Een betere stelling lijkt mij: ‘Gedwongen participatie werkt niet en is niet nodig’.
Dat wil zeggen: de regelgeving betreffende de verplichte tegenprestatie waarmee gemeenten en bijstandsgerechtigden misschien straks worden lastig gevallen is onzinnig en overbodig.
We moeten inzien dat heel veel uitkeringsgerechtigden in een lastige situatie terecht zijn gekomen door het ontbreken van werk en zekerheid. Daarvoor de ogen sluiten is naïef. De beste of enige manier om dat probleem op te lossen is dus werk aanbieden en zekerheid verschaffen voor een menswaardig bestaan. Dat kan alleen als we het beschikbare werk eerlijker verdelen (voor de werkenden zorgen voor korter werken en eerder stoppen zodat jongeren een kans krijgen) en werkzaamheden die nu verplicht worden opgelegd gewoon te betalen in plaats van aan te bieden als ‘werken met behoud van uitkering’.
Om dat te realiseren zou het geld dat nu wordt gebruikt om zo’n 700.000 uitkeringen te betalen, bovenop het geld voor (onnodige) uitvoeringskosten, re-integratietrajecten en controles, gebruikt kunnen worden. Gewoon met de huidige bijstandswet (inclusief verplichtingen, jazeker) en de beschikbare middelen wat slimmer inzetten. Extra bureaucratie voor een verplichte tegenprestatie is hierbij volkomen contraproductief.
Het lijkt heel wat , zo een onjuiste kop, op een podium, op internet ‘Gedwongen participatie werkt en is nodig’
Vooral de vorm, toekomst, nog niet praktisch getest, maar het wel als voldongen feit, als ware hij een tijdreiziger, het hier melden.
Politicologie gaat hier dan ook niet echt over, en zoals een econoom naar- of van een model af kan rekenen…. is dit gewoon de opvatting van 1 privé persoon, hij had net zo goed een ‘melkertbaan’ wiw school administratie kracht kunnen zijn.
Er zijn _helaas_ grote groepen voor wie het te laat is. Die zich in de steek gelaten voelen, of die een NL overheid evolutie zien van zeg de laatste 30 jaar die volledig een negatieve spiraal in NL aanslingerden.
Probeer eerst de 1 miljoen chemie-slikkers, tegen allerlei mentale/zenuw stress klachten, aan het werk te houden. En kijk hoe dat voorkomen kan worden.
Kom eerst eens met regels voor scholen EN volwassenen op de werkvloer (voor ‘de maatschappij zijn ze er al, zelfs voor de politie in het bijzonder..) in de zin van anti-‘pesten’ en over de kling jagen met CAO verboden eisen inzake te werken uren, minder vrije tijd en pauzes e.d. hetgeen menigeen slikt, bang voor de baan.
En dan zwijg ik nog over autisten, asperger, andere wajong redenen, aso’s, mentaal en/of fysiek zwakken, sociaal zwakken e.d.
Mijn persoonlijke mening is dat deze politicoloog een wereldvreemde ‘geschoolde’ is die de harde werkelijkheid niet geheel in beeld heeft.
Het meeste is al gezegd en het lijkt me duidelijk dat heer Otto met de beperkte ruimte voor zijn artikel aan het ?kort door de bocht? niet ontkomt. Toevoegend op de commentaren, vooral die van C Minnaard: ?Essentieel bij dit alles is een overheid die het goede voorbeeld geeft door haar wijze van uitvoering. Contraproductieve, en zelfs tegenwerkende en kwaadwillende, ambtenaren blijven, in mijn ervaring, te lang op hun plaats. Dat is ook enorm frustrerend voor die vele goede overheidsdienaren. Ik zie het onder de mensen die ik help en mocht het zelf ook ervaren. Wie tijd en zin heeft, kijk eens op http://www.dmmgm.nl/content/2012/04/Mondige-wint-rechtszaak?.
Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: ?Iedereen heeft het recht en plicht om te participeren en wordt daarvoor naar redelijkheid beloond!?.
Vriendelijke groet,
Marc, aka de Mondige
Marc, ‘Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: ?Iedereen heeft het recht en plicht om te participeren en wordt daarvoor naar redelijkheid beloond!?.
Ook hier geldt, laat de overheid, den haag bedoel ik dan, maar eens het _goede voorbeeld_ geven.
Bijv. banken, medewerkers verdienen bijna 2 x meer dan mensen in gelijke functies(!) die zelfstandig opereren op de vrije markt..
Ik formuleer het iets anders. Ieder mens is ergens goed in of doet dat graag en heeft ook een wens om iets te leren. Op de website http://buurtleren.nl kan iedere buurtbewoner gratis een advertentie aanmaken, zelf wijzigen en verwijderen waarin hij/zij gratis een aanbod doet van wat hij een ander kan leren of een vraag kan stellen over iets wat je wilt leren. In een buurt wonen (zeg) 1000 mensen met 1000 wensen en 1001 ambities. Juist door hieraan mee te doen breng je veel mensen in beweging. Help mee om direct in de buurt kansen te creeeren!
Ik merk dat mijn column veel los heeft gemaakt. Het is moeilijk om in weinig woorden ook nuancering aan te brengen. Mijn pleidooi voor de participatieplicht geldt alleen voor mensen die langdurig in de bijstand zitten én gebukt gaan onder meervoudige problemen. Er zijn natuurlijk genoeg mensen in de bijstand die helemaal geen participatieplicht nodig hebben, maar zodra het langdurig wordt (5, 10 jaar of langer) lijkt er vaak meer aan de hand te zijn. Ik schrijf overigens niet vanuit een papieren werkelijkheid. Dagelijks werk ik in stevige aandachtswijken met tientallen vrijwilligers die langdurig werkloos zijn en velen van hen zijn met lichte dwang bij mijn projecten terecht gekomen. Ik zie met eigen ogen wat (al dan niet gedwongen) participatie met mensen doet die al jarenlang aan de zijlijn van onze samenleving staan. Veel van de vrijwilligers met wie ik werk bevestigen ook dat zij zonder dat ene duwtje door hun klantmanager zich nooit zo hadden ontwikkeld, na al die jaren van ‘stilstand’. Mijn column schreef ik met deze groep mensen in mijn achterhoofd. Ik hoop dat deze nuancering door lezers wordt gewaardeerd en hoop ook dat er op Gemeente.nu binnenkort ruimte is voor meer nuancering rondom dit thema.
#1. Als de overheid in al die (bijna) 40 jaar zich had gehouden aan de afspraken die men toendertijd en daarna gemaakt heeft en hun beloftes gestoeld waren op realiteitsbesef…dan was de Staatsschuld in al die jaren wél verminderd en was de werkgelegenheid toegenomen…waardoor er veel ellende bespaard was gebleven bij vele mensen. Helaas is het tegendeel waar: de werkgelegenheid is door die bezuinigingen niet echt toegenomen door de Staat, en de Staatsschuld is sindsdien enorm en onverantwoord gestegen. Dus de Staat is die beloftes niet nagekomen, terwijl het volk om die redenen moest bezuinigen. Tevens heeft die te lang volgehouden tunnelvisie van bezuinigingen ook niet opgebracht wat er allemaal is beloofd…en bijna met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid was ‘gegarandeerd’ (na kritische vragen van deskundigen en andere critici). Al die loze verkiezingspraatjes en het daarbij alleen de ?mogelijke? positieve kant benoemen, het op korte termijn denken en handelen, en de onverantwoordelijke tegenstrijdige beleidswijzigingen die meestal in het nadeel van een te grote groep burgers uitvallen zijn de ware oorzaak. Dus als je als regering blijft doorfalen…en de fouten in een beleid toch in stand houdt…en voorts met probleem-gevende oplossingen blijft komen die niets aan die fout oplossen…dan is verdere verarming en onwerkbaarheid op vele fronten het resultaat. (wordt vervolgd)
#2. Dan helpt het niet om vanwege geldgewin je de vroeger aangenomen verantwoordelijkheid naar onderen/anderen af te schuiven, want dat is onfatsoenlijk, oneerlijk en onverantwoordelijk?.blijkt heden ten dage al. Tevens zal met de verfijning en modernisering in de industrie en bij bedrijven nog meer werkloosheid volgen. Het leven begint het steeds meer op het verleden te lijken, waar bepaalde bevolkingsgroepen ook de schuld kregen van de financiële malaise, die ook een stempel (in dit geval een gele ster) kregen, en daarna naar werkkampen moesten waar er zelfs 1 ‘werkkamp’ bij was waarboven stond: Arbeit macht Frei. Weet u nog wel? (Ja?ik weet het: het is hard?maar het gaat toch echt die richting uit!!!) Het onbegrip en de hardheid nemen toe. Je vindt dat terug in de samenleving?waar je hetzelfde kunt zien. Er zullen vast wel succesverhalen zijn, maar gezien het aantal mensen zonder werk en de beperkte aantal werkplekken zal dat niet voor iedereen kunnen gelden. Als ieder mens nou gelijk was…dan misschien wel. Maar dat is niet zo. Helaas denkt/handelt men wel zo, en is zelfs bereid om een beleid te veranderen…terwijl men weet dat het doel voor de meeste mensen NIET gehaald zal worden…zoals dat al te vaak met beleidswijzigingen is bewezen. Men durft zelfs geen garanties te geven!!! Lees ook: http://www.zorgwelzijn.nl/Welzijnswerk/Nieuws/2013/12/Op-eigen-kracht-uit-armoede-lukt-niet-1431666W/
#3. Na zoveel jaren politieke misleiding zie je dat de misleiding in de samenleving ook blijft groeien en dat zelfs hooggeplaatste mensen…ook bij banken (en andere bedrijven) en zelfs in de politiek zich daaraan schuldig maken…omdat er niet genoeg TEGEN misleiding gedaan wordt en de strafmaat voor misleiding veel te mager is. Ineffectiviteit…daardoor raken steeds meer mensen het vertrouwen en hun geld, geloof en leefbaarheid kwijt. Het voortzetten van een wanbeleid gestoeld op een tunnelvisie zal nooit de gedroomde oplossing brengen. Eerlijkheid, fatsoenlijkheid, menselijkheid en effectiviteit wél. Dan kan alleen maar voordelen opleveren…maar helaas doet men (ook politiek) het tegendeel…en houdt dus deze waanzin van overleven in stand.