‘Er is landelijke regelgeving nodig, die niet belemmerend werkt, om boa’s goed te laten functioneren. Maar vooral ook goede samenwerking met én steun van de politie.’ Dat zegt mede-oprichtster van het BOA-platform, Lieke Sievers, die bezig is om dit voor elkaar te krijgen.
Ze is een van de initiatiefnemers van het BOA-platform, dat is opgericht om alle partners die betrokken zijn bij het werk van toezichthouders en handhavers te verenigen. Ex-minister Pieter Winsemius en voormalig korpschef Peter Vogelzang zijn de kartrekkers van het platform. Sievers werkte 26 jaar bij de politie en werd in 2016 burgemeester van Edam-Volendam.
Zijn de bestaande beleidsregels voor boa’s niet toereikend?
‘Je kunt niet alles landelijk in regels vatten wat op lokaal niveau werkt en moet wel beleidsvrijheid houden om het per gemeente in te kunnen kleuren. Dat gaat best tot op behoorlijke hoogte, maar soms knelt het ook. Daarom gaan we als platform in gesprek met regelgevers om aan te geven “in de praktijk werkt dit niet”. Bijvoorbeeld te hard rijden in de bebouwde kom. De politie komt er nu niet aan toe om die hardrijders aan te pakken en kan ook niet overal camera’s neerzetten. En dan nog, de meest effectieve manier in de aanpak is mensen hierop aanspreken. Een boa zou dit prima kunnen doen, maar mag alleen stilstaand verkeer beboeten. Daar is maar een kleine uitbreiding van bevoegdheden naar rollend verkeer voor nodig, wat het gezag ook sterker maakt. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat iemand die geüniformeerd rondloopt kan doorpakken.’
Gratis Kennisdocument | Alles over omgaan met agressie op straat
Op welke manier kunnen handhavers interveniëren in het gedrag van de burger? LEES MEER
Wat is de rol van burgemeesters in het geheel?
‘Een belangrijk punt is dat burgemeesters gezagsdragers zijn in hun gemeente voor openbare orde en veiligheid. Wat de burger het meest raakt, veiligheid in de eigen omgeving, daar zijn wij van. We moeten dan ook op lokaal niveau dat gesprek voeren en als gemeente toegerust zijn om het aan te pakken. Als burgemeester moeten we ook daarop aangesproken worden, maar door alle verschuivingen worden het vaak meer landelijke issues. En burgemeesters maken de verbinding voor veiligheid en brengen de groepen bij elkaar. Zo zijn we hier in Edam-Volendam steeds meer met de domeinen veiligheid en zorg aan het samenwerken. Het gaat vaak om kleine groep mensen die zowel een zorg- als veiligheidsvraagstuk vormen in een wijk, bijvoorbeeld personen met verward gedrag. Dat pak je dan samen aan en gooi je niet over de schutting bij het andere domein, maar daar ga je gezamenlijk over grenzen heen denken.’
Wat is het advies voor gemeenten?
‘We moeten naar een nieuwe werkwijze die past in het informatie- en netwerktijdperk van nu, en niet in oude rollen en patronen denken vanuit een domein en bevoegdheden. Het gekke is dat we privé al volop in de netwerksamenleving zitten, maar als het over de organisatie gaat we weer in hokjes denken. Ook een van de redenen om het platform te starten was om dat te doorbreken en een open dialoogtafel te krijgen. Concreet: zoek elkaar op en ga het gesprek aan vanuit een gedeeld belang en niet denken in wij en jij. Er is wat dat betreft al een groot verschil met vier jaar geleden bij de oprichting. Er is veel beweging, maar ook nog veel angst te overwinnen.’
Hoe nu verder?
‘Iedereen bij elkaar brengen is de uitdaging in dit taaie, versnipperde veld. De urgentie is er en mensen tonen steeds meer bereidheid om het gesprek met elkaar aan te gaan. We moeten nu met z’n allen concrete stappen gaan zetten. Zoals het opstellen van een convenant voor gegevensuitwisseling tussen boa en politie, het continu screenen van boa’s en iedere boa op C2000. Op de actieagenda van het BOA-platform staan al die concrete actiepunten die daadwerkelijk gaan helpen om de samenwerking in handhaving te verbeteren. Zo werken we door onze rondetafelgesprekken steeds meer toe naar daden.’
Dit is een samenvatting van het interview met Lieke Sievers uit ons Boa Magazine, lees het volledige artikel.
Gisteren werd ik staande gehouden door een BOA nadat ik mijn voertuig had geparkeerd. Hij gaf me een waarschuwing voor te hard rijden en zei dat hij bevoegd was mijn rijbewijs af te nemen. Ik was vooral geërgerd omdat ik vermoedde dat hij dat niet kon en misbruik van zijn macht nam. Bovendien had ik niet de intentie om te hard te rijden. Ik haalde hem in omdat hij niet doorreed. Toen gaf hij gas bij. Ik moest behoorlijk snelheid maken om hem voorbij te komen en ik merkte dat hij in de achtervolging ging. Om van hem weg te komen reed ik 140 km/u en haalde ik ook andere voertuigen in. Hij zag zijn aandeel hierin niet in.
Ik vertrouwde het niet en belde mijn zusje die bij de Politie werkt. Zij adviseerde mij om hier melding van te maken bij de Politie. Dat heb ik gedaan. Ik heb foto’s en filmpjes gemaakt van de BOA. Hij claimde dat hij meer rechten had dan een normale BOA. Navraag bij de Politie leerde mij dat dit niet het geval is.
Ik snap dat gemeentes BOA’s willen laten controleren op snelheid. Maar zolang BOA’s misbruik maken van hun bevoegdheid en eigenlijk overtredingen uitlokken (zoals in mijn geval), ben ik helemaal niet voor uitbreiding van het takenpakket van de BOA en vind ik dat er een klachtenloket moet komen waar ik klachten kan indienen. Ik mocht van deze BOA ook zijn ID nummer niet opschrijven, dus ik weet ook niet wie hij is. Ik weet alleen dat hij meneer Jong heet.
BOA’s een rol geven in de handhaving van rollend verkeer is niet alleen een simpele uitbreiding van de bevoegdheid. Ze zullen ook andere dingen moeten gaan doen zoals een behoorlijke rij opleiding zoals de politie die ook krijgt. Dat wringt bij de politie. Mijn ervaring is ook dat de politie bij sommige gemeentes met de voeten op tafel zit en klussen die ze heel goed zelf kunnen doen, bij de BOA neerleggen, “daar hebben we toch BOA’s voor”. En dan heb ik het over simpele handhaving van verkeers overtredingen waar de politie ook voor bevoegd is. BOA’s zouden inderdaad heel veel meer kunnen doen, maar zoals het nu is zijn ze vaak het afval putje van de politie die knap lui kunnen zijn en geen zin hebben in de meer “simpele” klussen. Het is niet altijd een kwestie van geen tijd hebben, motiviatie ontbreekt bij de politie als de BOA “het ook kan doen”.