Het ziet er niet naar uit dat gemeenten en burgemeesters meer wettelijke bevoegdheden krijgen om informatie uit te wisselen bij de aanpak van ondermijning. ‘Het uitbreiden van de openbare-ordetaak van burgemeesters is geen passend antwoord en ook is niet voldoende aangetoond dat nieuwe wetgeving nodig is om knelpunten te verhelpen,’ zegt de Raad van State (RvS) in zijn advies.
Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid had om het advies gevraagd naar aanleiding van de ‘Proeve van wetgeving’ van (regio)burgemeesters. Zij vroegen volgens de RvS hun rol in het bewaken van de openbare orde uit te breiden naar het ‘voorkomen en bestrijden van criminele activiteiten’ in hun gemeenten. In de voorlichting die de Afdeling advisering van de RvS heeft uitgebracht staat dat deze voorgestelde uitbreiding van de openbare-ordetaak niet noodzakelijk is.
Volgens de adviseur bieden de bestaande bestuurlijke bevoegdheden voldoende ruimte om als gemeente een essentiële bijdrage te leveren aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. ‘Deze aanpak is vooral gebaat bij een intensieve samenwerking tussen gemeenten, politie, justitie en andere instanties. Het past niet in de rolverdeling om de burgemeester verantwoordelijk te maken voor het voorkomen en bestrijden van criminele activiteiten. Bovendien is deze uitbreiding van de openbare-ordetaak als grondslag voor gegevensuitwisseling onvoldoende specifiek,’ schrijft de raad in haar advies.
Nieuwe wetgeving
Ook vroegen de burgemeesters om belemmeringen in het kader van privacy bij het uitwisselen van signalen die wijzen op criminele activiteiten weg te nemen door middel van wetgeving. Net als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) die hierover in februari nog een brief stuurde. De raad is het met de partijen eens dat de knelpunten die gemeenten ervaren bij het uitwisselen van persoonsgegevens serieuze aandacht moeten krijgen. ‘Maar op dit moment is niet voldoende aangetoond dat nieuwe wetgeving nodig is om deze knelpunten te verhelpen.’
Toch houdt de RvS de deur open om wetgeving aan te passen. Bijvoorbeeld door in de wet een algemene grondslag voor gegevensuitwisseling binnen de gemeente op te nemen, die voldoet aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dat is een van de mogelijke uitkomsten van verdere analyse van de juridische knelpunten volgens de RvS. De twee andere mogelijkheden zijn dat nieuwe wetgeving niet nodig is en de praktijk binnen bestaande wetgeving kan worden geoptimaliseerd, of dat er een aantal knelpunten is waarvoor sectorale wetten moeten worden aangepast.
Gemeente.nu Digitaal Magazine Ondermijning | Met onder andere:
- Interview Paul Depla: ‘Ik ben geen crimefighter’
- Stappen in wetgeving
- Intensivering aanpak Amsterdam en Achterhoek
- Actie in Almelo
Conclusie
Voor een effectieve aanpak van ondermijnende criminaliteit kan gegevensuitwisseling een belangrijke eerste stap zijn, maar het is niet dé oplossing, is de conclusie van de RvS. Het komt er vooral op aan dat de instantie die daarvoor het best uitgerust is, ook daadwerkelijk optreedt. Veder wijst de raad erop erop dat voor professionele gegevensverwerking juridische expertise bij gemeenten nodig is. Zij moeten daarin worden ondersteund door het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Autoriteit Persoonsgegevens.
Reactie minister
Minister Grapperhaus komt ‘nog dit voorjaar’ met een reactie op het advies van de RvS. Daarnaast is hij in overleg met de Autoriteit Persoonsgegevens over zijn wetsvoorstel in het kader van ondermijningswetgeving om gezamenlijke gegevensverwerking door verschillende overheidsdiensten en eventuele private partners makkelijker te maken. De minister wil zijn voorstel voor de Wet Gegevensverwerking samenwerkingsverbanden ook nog dit voorjaar na instemming van de ministerraad naar de RvS sturen.
Geef een antwoord