Het vertrouwen in de politiek blijft laag. Ongeveer de helft van de Nederlanders geeft de politiek momenteel een onvoldoende. De tevredenheid met het gemeentebestuur blijft wel hoger dan met de Haagse en Europese politiek. Dit blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Veel Nederlanders zijn kritisch en zetten vraagtekens bij de wil én het vermogen van de politiek om de grote problemen van dit moment aan te pakken, zo laat het SCP-onderzoek zien. Het is belangrijk dat kritische burgers niet afhaken, aldus het SCP . ‘De overheid moet laten zien dat ze luistert, betrouwbaar is, keuzes uitleggen en daarnaar handelen. Al is dat niet gemakkelijk met de grote uitdagingen waar het kabinet voor staat.’
Laag vertrouwen in politiek, hoge tevredenheid democratie
Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de Nederlanders geen of weinig vertrouwen heeft in de politiek, waarbij vooral de Tweede Kamer en de regering het moeten ontgelden. Aan de andere kant is de tevredenheid over het functioneren van de democratie hoog. Zo’n zeventig procent van de Nederlanders is tevreden met de manier waarop de democratie functioneert, vooral als het aankomt op onderwerpen als vrije verkiezingen en de vrijheid van meningsuiting. Toch zien de meeste mensen nog wel ruimte voor verbetering. Vooral bij de politiek: die zou beter moeten luisteren, leren van fouten en eerlijker moeten zijn.
De tevredenheid met het gemeentebestuur lag en ligt hoger dan met de Haagse en Europese politiek. Al zijn inwoners de afgelopen maanden wel minder tevreden geworden met het gemeentebestuur. De tevredenheid daalde tussen eind 2020 en nu van zo’n 80 procent naar iets minder dan 70 procent.
Zorgen om maatschappelijke vraagstukken
De helft (49 procent) van de ondervraagden vindt dat het de verkeerde kant uitgaat met Nederland. Een minderheid (19 procent) vindt dat het wel de goede richting uit gaat, de rest neemt een middenpositie in of geeft geen antwoord. Deze uitkomsten zijn volgens het SCP niet verrassend. Ook de afgelopen jaren overheerste pessimisme als antwoord op deze vraag. Als belangrijkste maatschappelijke problemen worden naast de politiek ook de zorg en corona genoemd, zij het minder dominant dan voorheen. Verder maken mensen zich zorgen over de groeiende inkomensverschillen, de wooncrisis, de hoge inflatie en de stijgende kosten van het levensonderhoud, vooral voor mensen met een kleine portemonnee.
De kwaliteit van de gezondheidszorg, de saamhorigheid en het hoge welvaartsniveau in Nederland worden, net als de solidariteit met Oekraïne, genoemd als positieve punten.
‘Laag vertrouwen niet per definitie probleem’
Volgens het SCP is een laag vertrouwen in de politiek overigens niet per definitie een probleem. ‘In een democratie horen burgers de politiek immers kritisch te volgen. Problematischer wordt het als mensen afhaken of zich actief gaan verzetten. Bijvoorbeeld omdat hun wantrouwen structureel is of omdat zij er niet meer in geloven dat de politiek bij machte is of de juiste partij om problemen op te lossen.’ Uit het onderzoek blijkt dat de meerderheid van de Nederlanders nog steeds is aangehaakt. Daar staat wel een kritische houding tegenover: ook van mensen die de Tweede Kamer en de regering wel een voldoende geven.
Uitdagingen
Volgens het SCP zullen de politiek en de overheid zich meer bereid moeten tonen het gesprek aan te gaan, goed te luisteren en ook verantwoording af te leggen over beslissingen. Daarnaast ligt er een flinke uitdaging om resultaten te boeken op de verschillende, complexe maatschappelijke uitdagingen van nu, zoals de woningmarkt en de stikstofcrisis. ‘Dat vraagt om samenhangende keuzes en daar verantwoording over afleggen. Ook vraagt het een manier van werken waarbij rechtvaardigheid, betrouwbaarheid en integriteit in het handelen van de overheid voorop staat.’
Geef een reactie