Om het tekort aan studentenhuisvesting in Nederland te verkleinen, komt het kabinet met een Landelijk actieplan studentenhuisvesting. In 8 jaar tijd moeten er 60.000 betaalbare studentenwoningen bij komen.
Minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening presenteert het actieplan donderdag samen met gemeenten, onderwijsinstellingen, woningcorporaties, particuliere beleggers en studenten. Naast de nieuwbouw wordt ingezet op sturingsmogelijkheden, zoals meer voorlichting, om beter grip te krijgen op de instroom van internationale studenten.
Wanhoop onder studenten
Studenten uit binnen- en buitenland kampen met de huidige woningnood. De jaarlijkse zoektocht van duizenden studenten naar een – enigszins – betaalbare kamer lijkt aan het begin van dit studiejaar nog moeilijker dan voorheen. Met ellenlange reistijden en wanhopige studenten die veel te veel geld voor een ‘bezemkast’ willen betalen tot gevolg. Zelfs via onconventionele wegen als een huizenruilsite voor vakantie worden pogingen ondernomen voor onderdak van zoon of dochter.
Breder aanbod
‘Iedere student moet de mogelijkheid krijgen om op kamers te kunnen gaan,’ zegt De Jonge. ‘Het is een bijzonder moment om het ouderlijk huis te verlaten en de stap naar zelfstandigheid te zetten. Maar voor velen is het simpelweg ook een noodzakelijke voorwaarde als je een studie in een stad ver van je huis wilt gaan volgen. Om deze keuze te kunnen maken, is er voldoende studentenhuisvesting nodig.’
Het doel is daarom 60.000 studenteneenheden in 8 jaar tijd te realiseren door nieuwbouwwoningen. Daarnaast wil het kabinet bestaande bouw beter benutten, bijvoorbeeld door hospitaverhuur te stimuleren. Ook wordt er ingezet op het versneld bouwen van 37.500 flexwoningen in de periode 2022-2024.
Verder investeert het kabinet 37 miljoen euro via een stimuleringsregeling huisvesting aandachtsgroepen, waar ook studentenwoningen uit worden betaald. Met gemeenten zijn afspraken gemaakt, onder meer over het huisvesten van studenten in omliggende gemeenten in de regio en (tijdelijke) huisvesting op de campus.
Geen dure krotten meer
Studenten hebben nu nog vaak te maken met torenhoge huren en slecht onderhouden woningen. In juni 2021 is mede daartoe het wetsvoorstel goed verhuurderschap ingediend bij de Tweede Kamer. Daarin is een basisnorm vastgelegd waaraan verhuurders zich dienen te houden. Gemeenten krijgen hiermee meer mogelijkheden om slechte verhuurders aan te pakken, onder meer door te handhaven op excessieve huurprijzen.
Positie internationale studenten
Universiteiten en hogescholen reserveren nu voor een deel van de groep internationale studenten studentenwoningen bij studentenhuisvesters, hostels en hotels. Ook richten zij soms tijdelijke voorzieningen in om deze studenten op te kunnen vangen. Toch zijn sommige buitenlandse studenten genoodzaakt op een camping te verblijven of in het ergste geval hun studie af te breken.
Voor het opvangen van de piekbelasting is betere voorlichting nodig aan studenten over de huisvesting, vindt de minister. De directe huisvestingsbehoefte van internationale studenten maakt dat zij eerder slachtoffer zijn van woningmarktdiscriminatie. Zij zijn vaak aangewezen op short stay huurcontracten en hebben daardoor minder rechtsbescherming. Om de positie van internationale studenten te verbeteren is in het landelijk actieplan afgesproken een passend huurcontract voor internationale studenten te realiseren, vooraf meer inzicht in de huurprijs te geven en alternatieve verhuurwijzen te onderzoeken.
Meer grip op de instroom
De vraag en daarmee het tekort aan studentenhuisvesting zal de komende jaren naar verwachting nog toenemen. Vooral het aantal internationale studenten groeit door. De vraag naar betaalbare kamers en de druk op de betaalbare woningvoorraad zijn zo groot dat de oplossing daarom niet alleen ligt in nieuwbouw.
Er is ook meer grip nodig op de instroom van internationale studenten, waarbij onderwijsinstellingen zelf meer kunnen sturen. Begin volgend jaar zal minister Dijkgraaf dergelijke wettelijke sturingsinstrumenten voorstellen aan de Tweede Kamer. Deze moeten universiteiten en hogescholen in staat stellen de instroom van internationale studenten gericht te gaan beheersen, zonder dat de voordelen van internationalisering in het gedrang komen. Daarover is recent een Bestuursakkoord afgesloten met de universiteiten.
De Universiteit van Amsterdam wilde hier al op vooruitlopen door zelf quota in te stellen voor internationale studenten, maar is teruggefloten door het kabinet. Zet de UvA dit plan toch nu al door dan zal de Onderwijsinspectie ingrijpen, zo bleek dinsdag tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer.
Geen garantie op succes
Met alle partijen is afgesproken om binnen een jaar na ondertekening richtlijnen te ontwikkelen om te komen tot betaalbare woningen voor studenten. Daarnaast maken gemeenten passend gronduitgiftebeleid voor betaalbare studentenhuisvesting en zetten zij zich in voor de realisatie van betaalbare studentenwoningen op gronden en in gebouwen van derden.
Gemeenten willen graag bijdragen aan het oplossen van de woningnood onder studenten, maar dat deze goede wil soms spaak loopt, ervoer gemeente Amstelveen afgelopen mei. De rechter haalde een streep door het bestemmingsplan ‘Uilenstede-Kronenburg’ van de gemeente.
Dat bleek in strijd met de Wet luchtvaart. In het kort kwam het er op neer dat er vanwege de geluidsnorm geen woningen gebouwd mochten worden zo dicht bij Schiphol. De toekomstige bouw van huisvesting voor 2500 studenten is daarmee voorlopig van de baan.
Schitterende doelstelling.
Nu nog extra woningen voor jongeren die wegens de krapte van betaalbare woningen gedwongen thuis moeten wonen. deze doelgroep valt weer buiten de boot.