Wetswijziging voor adrescontrole 15 mei in werking

De wijziging van de Wet basisregistratie personen (Wet BRP) voor de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit treedt op 15 mei in werking. Gemeenten kunnen daardoor meer signalen over mogelijk onjuiste adressen ontvangen. Ook krijgen ze in totaal 3 miljoen euro voor het uitvoeren van adresonderzoeken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt verantwoordelijk voor de centrale adressencontrole.

Dat schrijft staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering) in een Kamerbrief over de inwerkingtreding. Het doel van de wetswijziging en van de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA) is om de kwaliteit van de adresgegevens in de BRP te verbeteren, ‘zodat overheidsorganen op basis van juiste informatie hun publieke taken kunnen uitvoeren’.

Juiste registratie in de Basisregistratie Personen (BRP) is volgens Van Huffelen ‘de toegangspoort om volwaardig mee te kunnen doen in deze maatschappij’. De Ombudsman, het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving wezen de afgelopen jaren op het belang van juiste BRP-inschrijving voor de burger.

Signaalleveranciers

In de LAA worden met behulp van profielen en terugmeldingen van overheidsinstanties gevallen van mogelijk onjuiste adressen gevonden. Deze worden aan de betreffende gemeenten gestuurd voor onderzoek. Als de feitelijke situatie op het adres niet overeenkomt met de registratie, past de gemeente de BRP aan. Hierover zijn afspraken gemaakt met de zogeheten ‘signaalleveranciers’, de Belastingdienst, Dienst Toeslagen, het CJIB, de VNG en NVVB.

Bevoegdheden

Met de wetswijziging van de BRP krijgt de minister van Binnenlandse Zaken (BZK) de taak om gemeenten te ondersteunen bij het BRP-adresonderzoek. De minister krijgt de wettelijke bevoegdheid om persoonsgegevens te verwerken en daarbij gebruik te maken van de profielen én om deze gegevens te delen met gemeenten en gebruikers van de BRP. Daarmee gaat BZK onder eigen verantwoordelijkheid de centrale data-analyse van het huidige project LAA uitvoeren.

Waarborgen

De plenaire behandeling van de wetswijziging voor LAA heeft volgens de staatssecretaris geleid tot het vastleggen van nadere waarborgen. ‘Het borgen van de menselijke maat en een transparante werkwijze bij de verwerking van gegevens van burgers. Deze waarborgen maken de aanpak sterker.’ Aan de uitvoering droegen onder meer gemeenten, de VNG, NVVB, onafhankelijke onderzoeksbureaus en de signaalleveranciers bij.

Uitvoeringslasten

De VNG onderzocht de uitvoeringslasten voor gemeenten van het informeren van de burger over een adresonderzoek. Naar aanleiding daarvan is in de vernieuwde circulaire Adresonderzoek BRP onder meer een instructie opgenomen over het vroegtijdig contacteren en informeren van burgers wier adresgegevens onderzocht worden.

Sociale problematiek

In die circulaire staat ook een handleiding voor het vroegtijdig signaleren van sociale problematiek, in samenwerking met de VNG, NVVB en een aantal individuele gemeenten. Die instructie is voor voor multidisciplinaire samenwerking: onder andere tussen de gemeentelijke afdeling die verantwoordelijk is voor de BRP en de afdelingen in het sociaal domein. Verder wordt beschreven hoe tijdens het huisbezoek signalen met betrekking tot sociale problematiek opgevangen kunnen worden en welke vervolgacties de gemeenteambtenaar dan kan nemen.

Ook is in de instructies van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) aandacht voor de signalering van sociale problematiek en de opvolging vanuit gemeenten. Op de website van de RvIG is vanaf 15 mei alle informatie te vinden.

3 miljoen euro

Het aantal afgelegde huisbezoeken is sinds de coronaperiode sterk afgenomen. Dit herstelt zich traag, ook omdat veel gemeenten ervaren dat huisbezoeken een grote belasting vormen voor de eigen organisatie. ‘Het succes van LAA valt of staat met het uitvoeren van adresonderzoeken en huisbezoeken door gemeenten,’ schrijft Van Huffelen. ‘Maar het uitvoeren van deze onderzoeken is arbeidsintensief.’ Om te zorgen dat gemeenten dit kunnen doen wordt er via het Gemeentefonds 3 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit bedrag komt boven op de vergoeding die gemeenten reeds ontvangen voor de uitvoering van taken onder de Wet BRP.

Evaluatie

Het extra geld voor de uitvoering komt voort uit de evaluatie LAA van twee jaar geleden. Daaruit kwam ook dat de LAA aantoonbaar bijdraagt aan het vinden en aanpassen van incorrecte adresgegevens. De onderzoekers stellen dat het een uniek kwaliteitsinstrument voor de BRP is, dat nadrukkelijk naast en niet in plaats van andere instrumenten zoals de Terugmeldvoorziening, gebruikt wordt. Het adresonderzoek door gemeenten maakt ook andere zaken over de bewoning en woonomstandigheden zichtbaar zoals sociale problematiek en illegale bewoning.

Brede steun

De staatssecretaris schrijft dat ze ‘zeer hecht’ aan de conclusie uit de evaluatie dat LAA op brede van steun van gemeenten kan rekenen. ‘Het zijn immers de gemeenten die met de signalen aan de slag gaan en het daadwerkelijke adresonderzoek verrichten.’ Uit de evaluatie kwamen nog een aantal zaken waar op gelet moet worden in de uitvoering van de wetswijziging. Gemeenten hopen op meer bijzondere signalen die niet uit de BRP afkomstig zijn, maar van de verschillende signaalleveranciers, zoals de Dienst Toeslagen.

Experimenteren

De onderzoekers zien ook een risico als gevolg ‘van de professionalisering en institutionalisering’ van de aanpak. Deze zou de ruimte voor experimenten doen afnemen. Er wordt op dit moment bijvoorbeeld geëxperimenteerd met uitbreiding van bijhouden van gegevens over niet-ingezetenen en met het informeren van ingeschrevenen op het woonadres over de inschrijvingen. Daarin spelen colleges van B&W een rol. Volgens de staatssecretaris blijft de ruimte om te experimenteren aanwezig, ‘maar wel begrensd met het oog op de bescherming van de privacy van de burger’.

Tagged With: bedrijfsvoering, BRP, huisbezoek, landelijke aanpak adresfraude Filed Under: Burgerzaken, Privacy, Wonen