In Nederland wonen ongeveer 2 miljoen mensen met een beperking, voor wie zelfstandig stemmen niet vanzelfsprekend is. Het kabinet wil dat de verkiezingen toegankelijker worden en dat mensen met een beperking of lage basisvaardigheden zo zelfstandig mogelijk kunnen stemmen.
Dit is te lezen in het actieplan dat op 6 mei is gepubliceerd door minister Uitermark van Binnenlandse Zaken. Het plan is opgesteld door het ministerie van BZK, de Kiesraad, de NVVB en de VNG, in samenwerking met ervaringsdeskundigen en belangenorganisaties als Ieder(in).
Het Actieplan toegankelijk stemmen gaat over toegankelijke informatie over verkiezingen, de toegankelijkheid van stemlokalen, hulp bij het stemmen en toegankelijke informatie en bijeenkomsten van politieke partijen.
Hulp bij stemmen
Een van de ideeën die in het actieplan worden genoemd, is het inzetten van mensen met een beperking als stembureaulid. Zij kunnen anderen helpen als ervaringsdeskundige en op deze manier bijdragen aan het toegankelijk stemmen. Het plan is om dit voorafgaand aan elke toekomstige verkiezing te regelen. Nieuw is dit idee niet: bij de voorgaande verkiezingen waren er al zogenaamde Prokkelduo’s actief. Zo’n duo bestaat uit iemand met een (licht) verstandelijke beperking en iemand zonder beperking.
Ook wil het kabinet dat zoveel mogelijk gemeenten bij elke verkiezing minstens één stemlokaal hebben met een tolk Nederlandse gebarentaal op afstand, of een gebarentalig stembureaulid.
Fysieke toegankelijkheid
Een ander belangrijk punt is de inrichting van stemlokalen, dat al naar voren kwam bij de evaluatie van de Europees Parlementsverkiezingen. Uit de steekproef naar de toegankelijkheid van stemlokalen bleek dat maar liefst 68% van de stembureaus niet toegankelijk was. 65% hiervan had knelpunten bij de ingang of de route daarnaartoe. In Amsterdam was volgens de Rekenkamer Amsterdam-Zaanstad slechts 1 op de 5 toegankelijk. Om de fysieke toegankelijkheid te verbeteren, wil het kabinet onder andere de Criteria Integrale Toegankelijkheid Stembureaus aanpassen. Ook komt er een lijst met simpele hulpmiddelen om stemlokalen toegankelijker te maken.
Wetsvoorstellen
Tot slot worden er enkele wetsvoorstellen voorbereid. Zo is de minister bezig met het wetsvoorstel bijstand in het stemhokje. Deze moet het makkelijker gaan maken om iedereen die het nodig heeft, hulp te bieden in het stemhokje. Nu is deze hulp alleen nog beschikbaar voor mensen met een fysieke beperking die echt niet zelf kunnen stemmen.
Daarnaast komt er een wetsvoorstel dat bepaalt dat iedere gemeente verplicht is om mogelijkheden te bieden tot het digitaal aanvragen van een kiezerspas, vervangende stempas of schriftelijk volmacht. Dit is het wetsvoorstel stroomlijning verkiezingsproces.
Looptijd
Het Actieplan toegankelijk stemmen loopt van 2025 tot en met 2029. De acties zijn verdeeld over de verschillende opstellers van het actieplan en worden de komende jaren uitgevoerd. In 2027 bekijkt men wat de status is en of er nog nieuwe acties moeten komen. In 2029 volgt er een eindmeting.
Geef een reactie