Minister Tieman heeft aangekondigd dat er strengere regels komen voor het gebruik van fatbikes en andere elektrische fietsen om gevaarlijke situaties te voorkomen.
Zo wil hij een helmplicht invoeren voor kinderen en jongeren tot 18 jaar die rijden op een elektrische fiets, waaronder fatbikes. Daarnaast zet het ministerie in op gedragsverandering bij e-bikebestuurders en komt er een keurmerk om de veiligheid van elektrische fietsen beter te waarborgen.
De Tweede Kamer pleitte voor specifieke regels voor fatbikes, maar volgens minister Tieman blijkt uit onafhankelijk onderzoek dat onderscheid maken tussen fatbikes en andere e-bikes niet uitvoerbaar is. Fabrikanten kunnen de voertuigen eenvoudig aanpassen, handhaving is te complex, en het is niet bewezen dat fatbikes gevaarlijker zijn dan andere elektrische fietsen. Nieuwe regels zouden bovendien ook bakfietsen en driewielers raken.
De voorgenomen helmplicht geldt dus straks voor alle lichte elektrische voertuigen tot 18 jaar, mogelijk ook voor e-steps. Regulering en aanpassing van de wet zijn in voorbereiding, met als doel deze in 2026 aan de Tweede Kamer voor te leggen. Verder wordt onderzocht op welke manier een gedragsaanpak effectief kan zijn om onveilig rijgedrag te verminderen. De bestaande campagne over e-bikeveiligheid wordt uitgebreid, en het keurmerk moet ervoor zorgen dat consumenten, handhavers en producenten duidelijkheid krijgen over welke elektrische fietsen aan de veiligheidsstandaarden voldoen.
Onderzoek naar minimumleeftijd
Tot slot onderzoekt de minister of aanvullende maatregelen zoals een minimumleeftijd voor het besturen van e-bikes of verplichte typegoedkeuring nodig zijn, maar deze opties brengen ook juridische en praktische uitdagingen met zich mee. De cijfers laten zien dat het aantal ongevallen met elektrische fietsen, vooral onder jongeren, fors is gestegen. Het ministerie blijft daarom inzetten op handhaving, het tegengaan van opgevoerde fietsen en op deze aanvullende maatregelen om de verkeersveiligheid te vergroten.
Wisselende reacties
Een helmplicht voor kinderen tot 18 jaar op elektrische fietsen valt goed bij grote steden als Amsterdam en Den Haag. De Amsterdamse verkeerswethouder Melanie van der Horst is blij dat er “eindelijk na jarenlang aandringen” maatregelen komen om de problemen met fatbikes aan te pakken. “Hiermee worden de kinderen beter beschermd en er gaat ook een duidelijke boodschap vanuit dat gebruik van e-bikes gevaarlijk kan zijn voor kinderen.”
Den Haag staat ook achter het plan van het demissionaire kabinet. “Het is goed dat er nu eindelijk landelijke maatregelen komen om de risico’s van fatbikes en e-bikes aan te pakken”, zegt wethouder Arjen Kapteijns (mobiliteit). “Daarmee beschermen we kinderen beter én maken we duidelijk dat deze fietsen niet zonder gevaar zijn.”
Ook de korpsleiding van de politie reageert positief op het voornemen. Gedragsregels als een helmplicht zijn namelijk makkelijker te handhaven, zegt een woordvoerder tegen het ANP. Controleren of een fatbike of elektrische fiets is opgevoerd is lastiger, omdat zoiets minder goed zichtbaar is.
Verschillende belangenorganisaties, zoals de ANWB en de Fietsersbond, zijn kritischer. In een gezamenlijke verklaring zeggen ze dat het invoeren van een helmplicht vooral het gebruik van elektrische fietsen zal ontmoedigen. “Het kernprobleem, het opvoeren van fatbikes, illegale import en onacceptabel gedrag, wordt niet geadresseerd.”
De helmplicht zou het gebruik ontmoedigen, dus zijn de ANWB en de fietsersbond nog kritisch. Sorry, maar als je onder de 18 al een e-bike nodig hebt, zou een helm juist een extra stimulans zijn om toch gewoon op een normale fiets te blijven fietsen. Beetje extra inspanning en beweging kan echt geen kwaad…