Veruit de meeste gemeenten in Nederland leggen de komende jaren veel meer verantwoordelijkheid bij hun burgers.
Ze kijken niet alleen naar wat zij hun inwoners kunnen aanbieden, maar
vooral wat die burger zelf wil doen. ''Dat moet je niet negatief zien. Mensen willen in deze moderne samenleving
zaken veel meer zelf opknappen dan vroeger'', aldus een woordvoerder van de
Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Als voorbeeld geeft hij een vuil plantsoen waar burgers bij de gemeente over
klagen. ''In plaats dat de gemeente dat opruimt, zou je mensen geld kunnen
geven. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld bezems aanschaffen om de buurt samen
schoon te houden.''
Een ander voordeel is volgens de VNG dat wanneer 80 procent van de burgers
zelfredzaam is, gemeenten meer tijd en geld kunnen besteden aan de 20 procent
die echt hulp nodig heeft. De VNG schreef een visie over hoe gemeenten kunnen omgaan met de
veranderende behoefte van mensen.
Dienstverlening
In Dienstverlening draait om mensen staat dat gemeenten de zelfredzaamheid
van de burger meer moeten ondersteunen. In ruim driekwart van de gemeentelijke
coalitieakkoorden is deze passage overgenomen, blijkt uit onderzoek van TNS
NIPO.
Burgers kunnen in de komende jaren gemakkelijker aankloppen bij gemeenten.
''Als jij als burger iets wilt, ga je altijd naar de gemeente. Het Rijk zet
alleen nog maar de grote lijnen uit. Als je dat wilt, deelt de gemeente jouw
gegevens. Wil je dan een uitkering aanvragen bij het UWV, hoef je niet twee
keer te vertellen wie je bent.''
De dienstverlening van gemeenten moet de komende jaren wel flink op de
schop; die moet veel persoonlijker en individueler. Dat vergt volgens de visie van de VNG een belangrijke omslag in gedrag en
houding van ambtenaren. Zij moeten reageren op de vraag van burgers en niet
kijken wat zij zelf in de aanbieding hebben. Ook moeten regeltjes worden
geschrapt.
Regie
Volgens de VNG gaat de burger op veel meer terreinen merken dat hij zelf de
regie krijgt, bijvoorbeeld bij de Wet maatschappelijke ondersteuning. ''We zeggen niet meer: we geven iemand een rolstoel omdat hij gehandicapt
is. We willen in gesprek achterhalen wat zo’n iemand echt wil. Misschien kan
hij zich prima redden zonder rolstoel en heeft hij meer behoefte aan een
boodschappendienst.’’
Dat vergt volgens de visie van de VNG een belangrijke omslag in gedrag en houding van ambtenaren. Zij moeten reageren op de vraag van burgers en niet kijken wat zij zelf in de aanbieding hebben. Ook moeten regeltjes worden geschrapt….
Reactie:
Herkenbaar.
Publieke diensten zijn nog teveel gebaseerd op behoeften en problemen, mensen moeten aantonen dat ze een probleem hebben en dan krijgen ze recht op de publieke dienst. Dit proces is negatief en zelf stigmatiserend en zet de burger meteen in de slachtofferrol.
Dit vereist inderdaad een andere mindset van ambtenaren. Van een focus op het probleem en het gevolg passief gedrag naar een nadruk op motivatie, weerbaarheid, kansen, ondersteunen van gedragsverandering.
Ik reken op een grote verandering de komende jaren op dit gebied.