Wat zijn de lessen die te leren zijn uit de reactie op het drama in Alphen aan den Rijn?
– VISIE –
Menno van Duin & Jaco van Hoorn
In een recent verschenen onderzoek naar het schietdrama in Alphen aan den Rijn is gepoogd zich te concentreren op de vraag wat er door de betrokken professionals zelf kan worden geleerd van de feitelijke gebeurtenissen enerzijds en de gedachten, overwegingen en emoties van de belangrijkste actoren anderzijds. Hoe voorkomt men dat ook dit boek boven op de stapel komt te liggen?
De drang om te leren van ongevallen, rampen en crises heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Er verschijnen jaarlijks meerdere evaluaties, vaak zelfs verschillende rapportages over hetzelfde incident. Iedere evaluatie bevat niet alleen observaties over hoe de gebeurtenissen verliepen maar ook beoordelingen daarvan.
Daarnaast geeft men aanzetten hoe het in de toekomst beter kan. Deze evaluaties zijn bedoeld voor de direct betrokkenen personen, maar veelal ook voor een veel bredere groep. Er kunnen zich immers ergens anders vergelijkbare problemen voordoen, dus de aanbevelingen tot verbetering strekken verder dan de direct betrokkenen.
Aanbevelingen
De rapportages bevatten globaal gesproken twee soorten aanbevelingen: de eerste categorie heeft betrekking op aanpassing van wet- en regelgeving; de tweede legt de vinger meer bij het handelen van personen binnen de crisisorganisatie. Op de eerste soort aanbevelingen wordt meestal de verantwoordelijke minister aangesproken. Deze neemt de aanbevelingen over en zet zijn ambtenaren aan het werk. De tweede soort aanbevelingen zou moeten leiden tot actie binnen de crisisbeheersing zelf – hetzij door aanpassing van protocollen hetzij door training en oefening.
Hoe goed bedoeld ook, er lijkt echter de laatste tijd sprake van een zekere mate van verzadiging. Het volgende rapport van een inspectie, een ingehuurde organisatie of van de Onderzoeksraad voor Veiligheid leidt zelden meer tot een groots onthaal en uitgebreide discussie. Het zoveelste boekje komt als ‘weer een nieuw rapport bovenop de stapel’. In het gunstigste geval scant men de samenvatting of leest men er nog een artikel over. Slechts een enkele keer krijgt een rapport veel aandacht, vooral omdat de gevolgen vooral politiek van aard zijn (de cellenbrand op Schiphol, Hoek van Holland). Maar overigens zien wij om ons heen hoe weinig intensief kennis wordt genomen van al die publicaties.
Het is te veel en het is te veel van hetzelfde en het daagt onvoldoende uit om de professionele praktijk te versterken.
Dit is een verkorte versie van het artikel over dit onderwerp. Lees het hele artikel hier >>
Dr. Menno van Duin is Lector Crisisbeheersing bij het gezamenlijk lectoraat van het NIFV en de Politieacademie en docent op de opleiding beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid.
Drs. Jaco van Hoorn MPA is plv. korpschef Politie Hollands Midden.
Geef een reactie