Fouten mogen maken hoort bij een samenleving waarin burger en overheid het samen moet doen.
Op het jaarcongres van KING was ik toehoorder bij de inspirerende lezing “Onze onbegrijpelijke overheid” van Alex Brenninkmeijer, de voormalige Nationale ombudsman. Zijn boodschap: we leven in een maatschappij waarin geen fouten meer gemaakt mogen worden en waarin we alles willen controleren. Hij deed een oproep voor de ‘redelijkheid’ en voor meer vertrouwen in de relatie tussen overheid en de burger. Want in de huidige praktijk wordt deze relatie door de overheid vooral vanuit wantrouwen ingevuld. Waardoor we in plaats van in de beoogde participatiesamenleving nu vooral in een Kafkaëske controlesamenleving leven. Met een omvangrijke administratieve rompslomp die ons van het echt belangrijke werk afhoudt.
Practice what you preach
Zijn verhaal was vooral inspirerend omdat het de ‘ziel’ raakt waar wij in Heemstede met onze organisatie mee bezig zijn. Wij willen vanuit vertrouwen samen met onze inwoners vorm geven aan de samenleving. Daarvoor moeten we verbinding maken en het zelforganiserende vermogen van burgers stimuleren. In plaats van altijd zelf met oplossingen te komen voor maatschappelijke vraagstukken. Met als doel dat zoveel mogelijk mensen de regie voeren over hun eigen bestaan en meedenken en meewerken aan het functioneren van de Heemsteedse samenleving.
Vanuit het principe ‘practice what you preach‘ denken wij dat dit alleen kan slagen als wij op dezelfde wijze ook onze eigen organisatie inrichten. Door vanuit oprecht vertrouwen in het vakmanschap en de betrokkenheid van onze medewerkers, hen medeverantwoordelijk te maken voor alles wat nodig is om burgers goed te bedienen. Bijvoorbeeld door hen uit te dagen om de dienstverlening en participatie te verbeteren. Maar ook door onze deelname aan de pilot “IedereenORlid.nl’ voor een organisatiebrede medezeggenschap.
98% van de Nederlanders deugt!
Dat vertrouwen geven vooral om balans gaat werd mooi getypeerd door de adembenemende act die voorafgaand aan het verhaal van Brenninkmeijer op het podium in Den Bosch werd opgevoerd. Hierbij werd een soort geraamte van op elkaar balancerende ‘ribben’ stap voor stap opgebouwd. Om beeldend te laten zien dat in contrast hiermee de overheid juist de neiging heeft om overal ’touwtjes’ om te leggen. In de hoop dat met regels alles goed vast blijft zitten. Terwijl iedereen voelt dat dit nu juist niet werkt. Dat het om de balans gaat tussen individuele vrijheid van burgers en eisen die vanuit de overheid aan hen gesteld worden.
Uit de statistieken blijkt overigens dat wantrouwen tegen de burger helemaal niet nodig is: minder dan 2% van de bevolking is het afgelopen jaar in aanraking met justitie geweest. Van ruim 98% van de Nederlanders mag dus verondersteld worden dat ze deugen. Alle reden voor een menselijke benadering!
Leiders gezocht
Helaas is in de hele maatschappij een tendens van ‘zero tolerance’ zichtbaar die burgers en overheid in een wurggreep houdt. Voor alles wat fout gaat worden direct weer nieuwe wetten en regels bedacht. Die natuurlijk gecontroleerd moeten worden door een steeds verder uitdijende en inmiddels onbetaalbare overheid. Een overheid waarin burgers zichzelf niet meer herkennen. Brenninkmeijer vraagt zich af hoe perfect de overheid moet zijn. 100%? Met als gevolg een dichtgeregelde maatschappij waarin niets meer fout mag gaan? Vaak blijkt de onderliggende oorzaak juist de wildgroei aan onbegrijpelijke regels.
Kijk naar hoe ons belastingstelsel is georganiseerd en de val van Weekers. Niet alleen in de politiek maar door de hele maatschappij is deze tendens zichtbaar, zelfs in de sport. Ronald Koeman sprak recent op TV schande van een vermeende foutieve buitenspelbeoordeling in het duel tegen FC Twente, waarna de discussie over het gebruik van camerabeelden weer oplaaide. Maar is de roep om controlemiddelen niet vooral een reflex op het niet meer accepteren van (scheidsrechterlijke) dwalingen, lees menselijk falen?
Nederland heeft (politieke) leiders met moed nodig om de impopulaire boodschap te verkondigen dat fouten niet te voorkomen zijn. Dat in onze moderne, complexe samenleving niet alles beheersbaar is en we dus moeten accepteren dat dingen verkeerd gaan en dat mensen kunnen falen. En dat we onze vrijheid moeten koesteren, want als de uitzondering tot regel wordt gemaakt is het middel vaak erger dan de kwaal. Onze kinderen zouden er toch niet aan moeten denken dat wij onze gezinnen ook op basis van zero tolerance zouden organiseren? Dat zou onleefbaar zijn.
Ontdekkingstocht
Dat werken vanuit vertrouwen loont volgt ook uit onderzoek van Nyenrode. Succesvolle organisaties blijken naast een inspirerende missie en een naar buiten gerichte blik, vooral te organiseren op basis van vertrouwen. In Heemstede proberen we daar op bescheiden wijze op lokaal niveau invulling aan te geven. Dat is een ontdekkingstocht waarvoor géén dikke protocollen of gedetailleerde handleidingen bestaan. Want het gaat vooral over houding en gedrag. Het is veel belangrijker dat iedereen binnen onze organisatie snapt wat de bedoeling is. In trust we trust!
De lezing van Alex Brenninkmeijer op het KING congres 2014 en de hieraan voorafgaande balansact is overigens nog steeds te bekijken op YouTube. Kijken dus!
Over de auteur: Marcel Appels houdt zich binnen de gemeente Heemstede bezig met dienstverlening, communicatie en strategie/organisatieontwikkeling
Geacht heer Valkhof,
Juist het ontbreken van mogelijkheden foute ambtenarij aan te pakken,
Brengt mij er toe op andere wijze mijn ongenoegen kenbaar te maken.
En het toeval wil dat Alex niets voor mij heeft willen betekenen in mijn ongelijke strijd tegen ambtenarij , welke mij een schade post van ruim
400 duizend EUR opgeleverd heeft.
Ik heb Alex ook verzocht mij uit te leggen waarom een drugs dealer in Venezuela wel door hem geholpen is en waarom ik geen hulp van hem kon krijgen. Geen antwoord van Alex .
Dat was voor mij voldoende om hem een slappeling te noemen.
En de schurken op het Katwijkse gemeentehuis geven mij ook geen antwoorden op mijn vragen. Ik ben daarom nog niet klaar met die lieden.
En ook U heeft mij wel wat geschreven , maar niets beantwoord .
Vreemd , mijn reactie wel verwijdert maar niet mijn vragen beantwoord .
Terwijl mijn kritiek op de heer Brenninkmeier toch wel zorgvuldig was.
De slappeling Brenninkmeier die niets kon ondernemen om mij als ondernemer, en belasting betaler te helpen in mijn strijd tegen Rijnsburg -Katwijk liegende hoerenlopende burgemeester -wethouders die afspraken niet nakomen en arrogante kwaadwillende ambtenaren .
Alex hoefde het niet te onderzoeken, boven genoemde schurken hadden volgens die zelfde ambtenaren mijn klacht al behandeld ???
Lees ik in het nieuws dat Alex Brenninkmeier een in Venezuela vastzittende drugs crimineel naar Nederland heeft weten te krijgen ???
Hij had het niet zo naar zijn zin in die gevangenis daar .
Dat is zo schandalig om te lezen dat goede mensen niet geholpen worden , en dat een schoftterige crimineel wel hulp krijgt
En naar die slappe dwaas moet dan een hele zaal gaan zitten luisteren .
Naar aanleiding van het verwijderen van mijn reactie wil ik graag het volgende weten.
Stond er iets in mijn reactie wat de waarheid geweld aan doet ?
Wanneer van mij netter woord gebruik verwacht mag worden,
—- verwijderd door redactie —-?
Was mijn reactie geen goede start voor discussie ?
Wie gaf opdracht mijn reactie te verwijderen ?
Graag antwoord op deze vragen
————————————————————
Reactie van Gemeente.nu:
Beste mijnheer Van der Gugten,
Zoals reeds een aantal maanden in een mail aan u medegedeeld is Gemeente.nu een onafhankelijk platform voor de lokale overheid.
Verwijderen van reacties doen we nauwelijks, omdat we vinden dat iedereen zijn mening mag geven. Echter als die reacties volledig of topic of beledigend zijn dan houden wij ons het recht toe deze weg te halen.
Ook is dit niet het platform om persoonlijke vetes uit te vechten. Al helemaal niet op ongepaste wijze.
Ik verzoek u dan ook wederom om hier rekening mee te houden of een meer geschikt platform te zoeken voor deze tirades.
Ik ga er vanuit dat u zo voldoende reactie heeft op bovenstaande vragen.
Vriendelijke groet,
Joost Valkhoff
hoofdredacteur
Het verbaast mij dat de heer Brenninkmeijer het nu allemaal zo goed weet,toen ik zijn hulp nodig had ,omdat de bizarre ambtenarij van Rijnsburg Katwijk mij als ondernemer aan het kapot maken was wenste hij mij niet te helpen.
Dat de huichelaars van ambtenaren mij tonnen aan schade aan het berokkenen waren , had niet echt zijn interesse of aandacht .
Niets van wat ik aangedragen heb aan misdragingen van wethouders en
Hoerenlopende burgemeester heeft brenninkmeijer willen onderzoeken .
En dat het heel vreemd was dat ik mijn panden niet mocht verhuren , ja daar kon hij natuurlijk ook niets aan doen.
Hij stelde mij voor een rechtszaak te beginnen , zodat ik het geld wat ik nog over had (na het verlies van 350000 EUR ) de komende jaren wel aan Rechtszaken kon besteden.
Jammer dat die tandeloze papieren tijger het nu pas allemaal zo goed weet, maar toen het nodig was ,geen enkele stap tegen dit onrecht en de huichelaars als veroorzakers durfde te zetten.