Na de vaak scherpe discussie over het leveren van een tegenprestatie door mensen die bijstand ontvangen, blijkt het idee nu vleugels te krijgen. “Zowel de betrokken uitkeringsgerechtigden als de betrokken maatschappelijke organisaties zijn positief.”
Uit een analyse van ruim 30 beleidsplannen voor de Participatiewet door Gemeente.nu blijkt dat er geen gemeente is die het flink bediscussieerde onderdeel van de Participatiewet geen handen en voeten wil geven.
Dat het vragen van een tegenprestatie verplicht is, zal een reden zijn om hiervoor beleid te formuleren. Toch is het vragen om een tegenprestatie niet slechts een papieren werkelijkheid. De verplichting geldt vanaf 1 januari, maar er worden al stappen gezet op dit gebied.
“In Voorschoten en Leidschendam-Voorburg wordt in de vorm van een pilot al ervaring opgedaan met de tegenprestatie (sinds 2013)”, staat in het beleidsplan van de gemeenten. “In Wassenaar is een coach sociale activering actief die vergelijkbare werkzaamheden verricht. Uit een eerste evaluatie blijkt dat zowel de betrokken uitkeringsgerechtigden als de betrokken maatschappelijke organisaties positief zijn over de tegenprestatie in de huidige vorm.”
De kandidaten hebben plezier in hun taken, aldus het plan. Dit vooral omdat ze waardering voor hun werk krijgen. “De organisaties beoordelen de taken die de kandidaten uitvoeren ook als nuttig.”
Prioriteit?
De tegenprestatie heeft niet overal een hoge prioriteit. Uit het beleidsplan van de gemeente Zaanstad blijkt bijvoorbeeld dat het vragen van die prestatie zelfs de laagste prioriteit kent. “Als er een goed plan ligt en de kandidaat komt zijn afspraken na, dan hoeven we de wettelijke tegenprestatie niet in te zetten”, zo staat in het plan. De tegenprestatie wordt gezien als het sluitstuk van de wet.
De prestatie voor inwoners die hun afspraken in de wind slaan, kan tot maximaal zestien uur per week worden opgelegd. Het minimum in Zaanstad is acht uur per week.
Verplicht
Dat gemeenten verplicht zijn ‘iets’ met de tegenprestatie te doen, blijkt niet overal bekend. “Het is niet verplicht om die tegenprestatie in te voeren, maar wij hebben ervoor gekozen om dat wel te doen”, zegt wethouder Thomas Zwiers van de gemeente Moerdijk hier bijvoorbeeld. Moerdijk gaat samen met Etten-Leur, Halderberge, Roosendaal, Rucphen en Zundert in een Werkplein. Wat de inwoners van deze gemeenten kunnen doen? Het bos op de oude vuilstort aan de Dikkendijk in Zevenbergen schreeuwt volgens de wethouder om grondig onderhoud.
Werk genoeg, als het maar niet leidt tot verdringing op de arbeidsmarkt. “Bij een welzijnsorganisatie in Leidschendam wordt bijvoorbeeld geholpen met het uitserveren van eten, tafels dekken, het helpen in de keuken en bewoners begeleiden naar een activiteit”, staat in het beleidsplan van de gemeente.
“Bij een kinderdagverblijf in Voorburg wordt meegeholpen met knutselen en het doen van spelletjes. Bij het zwembad in Voorschoten worden onderhoudsklusjes verricht en ervoor gezorgd dat de directe omgeving bij het zwembad papiervrij gehouden wordt. In Wassenaar worden kandidaten bemiddeld naar vrijwilligerswerk.”
Onenigheid
Een jaar geleden was er nog onenigheid over het leveren van een tegenprestatie in de bijstand. Momenteel gaan alle gemeenten van wie de beleidsplannen voor deze steekproef zijn gelezen relatief enthousiast aan de slag met dit onderdeel van de wet.
Lees ook: ‘Participatiewet maakt gemeente werkloosheidsvrij’
Een jaar geleden voorzag burgemeester Jan Hamming van de gemeente Heusden nog pikzwarte wolken boven de Participatiewet hangen. Is er momenteel meer reden voor optimisme?
Elke keer die ongelooflijke positieve berichten vanuit de overheid terwijl de werkelijkheid anders aantoont. Vanwege de bezuinigingen en het slaafse meelopen met hun politieke leiders zijn er in de loop der jaren vele banen wegbezuinigd die nu vervangen moeten worden door zogenaamde ‘vrijwilligers- en participatiewerk. Het is gewoon een vorm van dwangarbeid die men op allerlei mogelijke en onmogelijk manieren door de strot van de mensen in de bijstand stampt. En degenen die er niet aan mee hoeven te doen blazen hoog van de toren en roepen algehele positiviteit uit…terwijl teveel mensen in de bijstand gewoon worden platgewalst. Er zullen vast wel mensen in de bijstand zijn die hieruit positieve ervaringen halen, maar het merendeel wat ik tot nu toe hoorde spreken andere geluiden. Het is zo jammer dat een goed lopend systeem in de loop der bezuinigingsjaren zo enorm naar de knoppen is geholpen door die positievo’s in de politiek en ambtenarij. Toevallig degenen die zelf nergens last van zullen hebben maar de anderen steeds meer tot last zijn! Structurele herverdeling van het geld (en dan niet teveel geld naar buiten de grenzen sturen) is wat er nodig is! Plus realistisch denkende politici!