Alle ogen zijn gericht op 1 januari 2015. Dat is logisch. 1 januari is D-day. Maar welke gemeente durft over die datum heen te kijken?
Alle ogen zijn gericht op 1 januari 2015. Dat is logisch. 1 januari is D-day. Uit gesprekken die ik voer met bestuurders en managers komt duidelijk naar voren hoeveel energie het kost om alle maatregelen en arrangementen voor elkaar te krijgen om op 1 januari lokaal de zorg op orde te hebben. Het is begrijpelijk dat er weinig animo bestaat om ‘door te denken’. Bestuurders en managers proberen nu vooral te overleven.
De transities zijn ongeëvenaard in impact en complexiteit. Eigenlijk kan het niet. Iedereen die betrokken is (geweest) bij kleine(re) veranderingen en reorganisaties kent het verschijnsel dat de echte verandering op gang komt nadat de papieren verandering is voltooid. In dit verband spreken we ook wel over de denk- en doe-theorie van organisaties. Op papier wordt een nieuwe denktheorie bedacht over het functioneren van de organisatie of het netwerk. De doe-theorie is stevig gebaseerd op patronen uit het verleden en wijkt daar vanaf. Hoe dan ook; na 1 januari zal er nog een boel moeten worden bijgeschaafd, aangepast, herontworpen, bijgestuurd, geëvalueerd en doorontwikkeld. Want zoals het op papier is bedacht, werkt het bijna nooit in het echt. Er ontstaat geen freeze van de verandering. Ook dit keer niet.
Wat zijn de consequenties hiervan? Ik kan dit niet helemaal overzien, maar allereerst zullen gemeenten ook in 2015 en 2016 voldoende tijd en energie moeten vrijmaken voor de doorontwikkeling van de 3-D’s. Iedereen die de contracten met tijdelijke verandermanagers e.d. al heeft opgezegd, doet er goed om de continuïteit en beschikbaarheid van expertise te borgen. Verder zullen gemeenten slim gebruik moeten maken van echte praktijkervaringen elders en van de verschillende ervaringen in het eigen netwerk.
De kunst is om de gekozen strategie vast te houden en niet telkens opnieuw een plan te maken! Dit doet een groot beroep op het lerend vermogen van de gemeente en zijn partners. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat veel organisaties moeite hebben om te leren uit de praktijk. Tot slot zal een groot appel worden gedaan op leervaardigheden van professionals, zoals waarnemen, reflecteren, plannen, experimenteren en evalueren. Voor de goede orde; ik heb het hier ook over de vaardigheid om dit samen met partners te doen. Dus niet argumenteren en redeneren, maar luisteren, samenwerken en reflecteren!
Natuurlijk hoeft dit niet op 1 januari a.s. geregeld te zijn. Er is nog wel even tijd voor. Maar ik ben benieuwd welke gemeente al kritisch heeft durven kijken naar het lerend vermogen van het netwerk. En al plannen heeft om dit vermogen in 2015 doelgericht te versterken. Want één ding is zeker, als je niet in staat bent om snel en slim te leren in en van de praktijk, dan ben je ook niet in staat de dienstverlening en samenwerking te verbeteren. En dan kijken we in 2017 terug op implementaties en concluderen we dat we in 2014 te veel hebben vertrouwd op het vermogen alles op papier te regelen.
Geef een antwoord