“De gewenste professionalisering van de boa lang is uitgebleven”, concludeert een rapport dat ook wijst op mogelijke verbeterpunten.
Aanleiding van het onderzoek is de herziening van het Boa-stelsel in 2010, wat moest bijdragen aan het professionaliseren van de functie. Het Verwey-Jonker Instituut en de Erasmus School of Law onderzochten of dit is gelukt. Casestudies en interviews met 64 Boa’s, werkgevers en medewerkers van belangenorganisaties zij gebruikt om het antwoord te vinden. Conclusie?
“De herziening van het boa-stelsel heeft zeker geleid tot een overzichtelijker stelsel”, is de belangrijkste conclusie. “De indeling in zes domeinen biedt een goed aangrijpingspunt om opsporingstaken te ordenen, bijbehorende bevoegdheden toe te kennen en opleidingseisen te stellen. De aan een domein toegekende opsporingsbevoegdheden en geweldmiddelen zijn over het algemeen toereikend.”
Toch is het niet enkel applaus dat er klinkt van de wetenschappers. “Tegelijkertijd heeft de domein indeling de schijn van eenvoud”, is de voorzichtige kritiek. “Zo werkt de functionele indeling in zes domeinen in sommige gevallen belemmerend voor de praktijk, waar men juist in toenemende mate streeft naar integraal of probleemgericht werken. De beperkte mogelijkheid tot externe inhuur van boa’s werkt ook belemmerend voor de praktijk.”
Opleidingen
Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft gekozen voor een zogeheten systeemverantwoordelijkheid op afstand. Daardoor was het aan de werkgevers om te zorgen voor aanvullende opleidingen. “Hoewel een deel van de werkgevers hun verantwoordelijkheid heeft opgepakt, heeft dit echter tot gevolg gehad dat de gewenste professionalisering en kwaliteitsverbetering (emancipatie) van de boa lang is uitgebleven”, staat in het rapport.
De kansen van een systematische samenwerking tussen Boa’s en politiemensen blijft nog meestal onbenut. Vooralsnog gebeurt dit vooral tijdens bijzondere handhavingsacties.
Leefbaarheid
In Rotterdam is wel officieel vastgelegd wat de verdeling van het werk moet zijn. De politie is er voor de veiligheid; de Boa’s zijn er voor de leefbaarheid. Ook is een begin gemaakt met de structurele samenwerking tussen de vakgroepen.
“Voorafgaand aan de dagelijkse inzet vindt een briefing plaats, waarin onder meer het actuele beeld van de veiligheid en leefbaarheid wordt geschetst en instructies worden gegeven”, blijkt uit deze casus. “Daartoe wordt systematisch informatie verzameld en verwerkt.” Ook aan het eind van een dienst komen de Boa’s en de politie bij elkaar, “waarin de boa’s hun indrukken en ervaringen terugkoppelen”.
Ministerie
De gewenste professionalisering komt pas echt van de grond als het ministerie zich intensief gaat bemoeien met de buitengewoon opsporingsambtenaren. “Dit kan geschieden op basis van een heldere visie op de rol van de boa in de rechtshandhaving en door het creëren van de bijhorende condities voor een kwalitatieve groei”, is het advies.
“In dat kader zouden de kosten voor opleiding en training evenwichtiger over het Rijk en de werkgevers moeten worden verdeeld.”
Ter afsluiting zijn er nog vier verbeterpunten. De toegankelijkheid van de circulaires moet verbeterd worden. Ook zou het veld gebaat zijn bij een vlotter verloop van de aanvraagprocedure, het herexamineren en herbeëdigen.
26.000 Boa’s
Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) zijn belast met de opsporing van strafbare feiten. Hun opsporingsbevoegdheid beperkt zich echter tot bepaalde strafbare feiten. Zij beschikken over die bevoegdheid voor de uitoefening van specialistische en afgebakende taken, op basis van bijzondere wetten (de ordeningswetgeving) en verordeningen van decentrale overheden. Momenteel zijn er naar schatting 26.000 boa’s werkzaam bij ruim 850 werkgevers in Nederland.
De meeste boa’s zijn in dienst van (decentrale) overheidsorganisaties, waarvan een groot deel bij de politie (circa 8.000). Een deel is in dienst bij privaatrechtelijke rechtspersonen, zoals openbaar vervoermaatschappijen en natuurbeschermingsorganisaties.
Dag van de Boa
Sterke schakels tussen beleid en praktijk
Kom naar de vierde Dag van de Boa en ontmoet meer dan 400 collega’s uit het hele land. Meer informatie >>
Geef een reactie