Wat gebeurt er als je de politie wegdenkt bij een grootschalig dancefestival? Door een cao-actie van de bonden werd Decibel Outdoor een soort experiment op het gebied van evenementenveiligheid. Burgemeester Ryan Palmen sprak van de ‘rustigste editie ooit’, tot ongenoegen van het actievoerende kader.
Decibel Outdoor wordt sinds 2006 georganiseerd in de Beekse Bergen in Hilvarenbeek, waarover VVD’er Palmen (39) de scepter zwaait. Het is een ‘hardstyle’-dancefestival voor liefhebbers van de stevigere genres in de elektronische dansmuziek. Liefhebbers ook vaak van verboden drugs zoals ecstasy.
Mikpunt van actie
Alsof dat niet lastig genoeg is terwijl je een ‘zero tolerance’-beleid uitdraagt, bombardeerden de politiebonden Decibel Outdoor vlak voor aanvang tot mikpunt van hun actie voor een betere cao. Er waren daardoor geen agenten aanwezig bij het festival. Dat is nogal wat voor een evenement dat 70.000 bezoekers trekt, en waar het risico op wetsovertredingen substantieel is.
Kon het wel doorgaan? ‘Na de aankondiging van de actie hebben we dit natuurlijk besproken in de lokale driehoek met de districts- en teamleiding van de politie en de officier van justitie. Afgelasten was een van de scenario’s, net als inkorten, of het evenement laten doorgaan met aanvullende maatregelen,’ zegt Palmen.
Het festival ging door, grotendeels ongewijzigd. Wel werd extra particuliere beveiliging geregeld en een handvol buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) opgetrommeld om onder meer de verkeersregelaars te ondersteunen en het festivalterrein in de gaten te houden. Na afloop meldde Palmen aan de pers dat het ‘de rustigste editie ooit’ was geweest.
‘Vrijstaat voor drugshandel’
Dat bleek tegen het zere been van de bonden, die met stevige kritiek terugsloegen. Palmen zou zich ‘euforisch’ hebben uitgelaten, de Beekse Bergen zouden tijdens het festival zijn gedegenereerd tot een ‘vrijstaat voor drugshandel’. Maar Palmen zegt: ‘De afwezigheid van de politie was een ondoordachte en mislukte actie. Met dat frame van een “vrijstaat” proberen ze nu dingen recht te praten.’
Voor alle duidelijkheid: Palmen wil niet zeggen dat een evenement als Decibel Outdoor volledig zónder politie kan. Een rol op de achtergrond is en blijft onmisbaar in zijn optiek. ‘De informatiepositie van de politie kunnen we goed gebruiken: komen er bijvoorbeeld clubs voetbalsupporters die mogelijk de orde verstoren? En ook in dit geval hadden we altijd nog een peloton ME onder de knop, voor het geval zaken zouden escaleren. Dat moet je ook gewoon zo houden.’
Nooit agenten op terrein
Maar hoe zit met de zichtbare politieaanwezigheid op en rond het evenement? Volgens Palmen moet die aanwezigheid sowieso niet worden overdreven. ‘We hebben ook in het verleden nooit agenten op het festivalterrein gehad. Zelfs niet bij het fouilleren van mensen. Wel stonden er agenten en een officier paraat om, als er mensen door de particuliere beveiliging werden betrapt op drugsbezit, lik-op-stukbeleid te voeren.’
Een nuance hierbij, aldus de burgemeester, is dat deze politieaanwezigheid eerder al was geschrapt voor deze editie. ‘In de praktijk hadden veel agenten niks te doen vanwege het geringe aantal drugsvondsten. Het idee was daarom dat de overtreders dit keer naar het bureau zouden worden gebracht, maar ook dat is vanwege de actie niet gebeurd. De enige consequentie voor deze zeventien mensen, want daar gaat het over, is daarom dat ze van het festivalterrein zijn verwijderd.’
Meer dan 7UP
Denkt Palmen dat er daadwerkelijk maar zeventien mensen met drugs probeerden binnen te komen? ‘Ik ga daarover geen mooi weer spelen,’ zegt hij. ‘Ik heb er rondgelopen en het is duidelijk dat veel mensen meer op hadden dan 7Up. Als je een beetje creatief bent, is het ook niet zo moeilijk om een paar pillen mee te nemen in je schoenzool of een andere verstopplek. Zo vonden we veel ongebruikte condooms bij de damestoiletten.’
Uit analyses van het rioolwater bij Decibel Outdoor is eerder gebleken dat er zeker 12.000 pillen waren gebruikt – andere middelen nog niet meegerekend. Maakt dat het ‘zero tolerance’-beleid niet tot een farce? ‘Dat denk ik niet,’ zegt Palmen, ‘want je maakt duidelijk wat je wilt en niet wilt, en wat je doet als je mensen betrapt. Ik ben daarom een groot voorstander van dit beleid.’
Willekeurige stapavond
Maar effectief lijkt het niet, en bovendien: waarom zou je zero tolerance nodig hebben als een massaevenement zonder noemenswaardige problemen verloopt? ‘Ten eerste, simpel gezegd: het is verboden bij wet. Helaas is gebruik van harddrugs bijna mainstream geworden, in die zin is Decibel denk ik niet anders dan een willekeurige stapavond in een stad. Maar dat betekent niet dat we in Hilvarenbeek zeggen: hier gelden de wetten niet.’
Daarnaast wijst Palmen op de stevige inspanningen om de productie van drugs – en de ondermijnende criminaliteit die daarbij komt kijken – aan te pakken. ‘Je kunt niet bij elke schuurdeur aankloppen om te kijken of zich daar geen drugslab bevindt, en tegelijkertijd een evenement organiseren waarbij je het gebruik van diezelfde drugs toestaat.’
Minder politie-inzet
In oktober zitten de verantwoordelijke autoriteiten, onder wie Palmen, bijeen om te kijken of het ongeplande experiment zonder politie-inzet is geslaagd. Wat hem betreft is er genoeg stof tot nadenken: ‘Ik denk dat we kritisch moeten kijken naar scenario’s waarin je met minder zou toekunnen. Het terugbrengen van politie-inzet bij evenementen is ook een van de ideeën van de politie zelf. Daarvoor valt best wat te zeggen op grond van deze ervaring.’
Waarom moet de politie er zijn bij evenementen, (wieler- en voetbal)wedstrijden, carnavalsoptochten enzovoorts. Helemaal niet nodig, neem het in de vergunning op dat de organisator 100% verantwoording draagt, aansprakelijk is en vooraf een stevige borgsom betaald voor als het mis gaat. Politie en leger op de achterhand, b.v. via HIT-teams, Mobiele Eenheid en Interne Vredesmissie.