Een belangrijk obstakel voor een gekozen burgemeester verdwijnt definitief uit de Grondwet. De Eerste Kamer stemde vanmiddag vóór het schrappen van de huidige benoemingsprocedure uit de constitutie.
Met een duidelijke meerderheid van 57 tegen 11 zetels ging de senaat akkoord met het initiatiefvoorstel van D66-voorman Rob Jetten. Hij wil dat burgemeesters worden gekozen. Nu regelt de Grondwet nog een benoeming per koninklijk besluit. Dat wordt als ouderwets en ondemocratisch beschouwd.
Begin dit jaar haalde ook al de Tweede Kamer een streep door de procedure. Hoe de aanstelling er op termijn uit gaat zien, is nog niet duidelijk. Jetten wil nu eerst een brede discussie over de positie van de burgemeester. Tot die tijd verandert er in de praktijk eigenlijk niets.
Geen visie
De koepels van lokale bestuurders vinden deze koers maar niks, benadrukten ze onlangs. Ze noemden het voorstel een ‘groot risico’, juist omdat het ontbreekt aan een visie op de toekomstige aanstellingsprocedure, die in een gewone wet zal worden geregeld.
Ook een groot deel van de Eerste Kamer was aanvankelijk sceptisch. Coalitiepartners CDA, VVD en ChristenUnie hadden twijfels. Zij vreesden een uitholling van het burgemeestersambt, en vroegen de zekerheid dat de burgemeester ‘relatief onafhankelijk’ en een verbindende figuur voor alle burgers blijft.
Niet heel snel
De angst bestond ook dat het schrappen van de huidige procedure meteen de weg effent voor een gekozen burgemeester. Jetten stelde de senaat gerust. Hij zei niet van plan te zijn ‘heel snel’ een wetswijzing in te dienen om een volgende stap vast te leggen.
In de huidige procedure gebeurt de voordracht door de minister van Binnenlandse Zaken, na een aanbeveling van de gemeenteraad op basis van een vertrouwenscommissie. Critici spreken over achterkamertjes en een banencarrousel voor de grote partijen.
De kop dekt de lading van het artikel niet. Waarschijnlijk door het persbericht van het ANP dat de besluitvorming een veel ruimer kader toebedeelde dan het in werkelijkheid is. In de praktijk verandert er ook niets maar toch maakt D66 er hun circusnummer van. De nuchtere Nederlanders zullen hopelij het debat over een gekozen burgemeester nauwgezet volgen al is het maar doordat ze zien en ervaren hoe het in de de Filippijnen, USA en recent Brazilie, verloopt met de presidentsverkiezingen. Ik sluit niet uit dat wanneer Zwarte Piet gaat meedingen om het burgemeesterschap van welke gemeente dan ook, hij het gaat winnen.