Senaat kritisch over voorstel gekozen burgemeester

Het wetsvoorstel dat de weg moet vrijmaken voor de gekozen burgemeester, is kritisch ontvangen door de Eerste Kamer. Dat blijkt uit de eerste schriftelijke vragen die de senaat hierover vorige week indiende.

Het wetsvoorstel haalt de huidige benoeming van de burgemeester en de commissaris van de Koning uit de Grondwet. Dat maakt een andere manier van aanstellen mogelijk, zoals door een burgemeestersverkiezing. In de eerste lezing is deze grondwetswetswijziging al door beide Kamers goedgekeurd. In het regeerakkoord is afgesproken dat de behandeling wordt voortgezet, waarna de Tweede Kamer het in januari met grote meerderheid aannam.

Doordachte inrichting miskend

In de Eerste Kamervragen klinkt nu echter stevige kritiek (pdf) door op het wetsvoorstel. Volgens het CDA ‘wordt miskend hetgeen onze Grondwet nu juist beoogt te beschermen: een doordachte inrichting van het openbaar bestuur op decentraal niveau’. Zo ziet de partij spanning tussen een gekozen burgemeester en het grondwetsartikel dat de gemeenteraad aan het hoofd staat van de gemeente: ‘De burgemeester krijgt dan immers een eigen, democratisch gelegitimeerd, mandaat.’ De senaatsfractie van het CDA keerde zich in de eerste lezing, in 2013, overigens ook al tegen het voorstel.

VVD: grote moeite

De VVD stemde destijds vóór de wijziging, maar wel met een ‘voorbehoud’, zo benadrukt de Eerste Kamerfractie nu. De partij had om een beeld van het ‘gewenste eindperspectief’ gevraagd, wat het kabinet onvoldoende zou hebben geschetst in een brief hierover. ‘Welk vervolg geeft de regering aan deze brief om daaraan wel te voldoen?’ informeert de fractie. De VVD heeft vooralsnog ‘grote moeite’ met haar ‘definitieve standpuntbepaling’, zo maakt zij duidelijk.

Niet geïsoleerd

Ook de PvdA, die eerder al verdeeld stemde, is kritisch. De sociaaldemocraten wijzen onder meer op een recente deskundigenbijeenkomst. Daar werd volgens de fractie ‘breed de opvatting gedeeld dat de benoemingswijze van de burgemeester en de commissaris niet geïsoleerd moet worden benaderd, maar moet worden bezien in de brede context van de ontwikkelingen en de toekomst van de lokale democratie’.

Van de partijen die inbreng hebben geleverd, is alleen GroenLinks positief. Maar ook deze fractie wil dat er niet te lang wordt gewacht met een vervolgwet om de benoemingswijze daadwerkelijk vast te leggen en vraagt het kabinet om het vervolg uit de doeken te doen.