In Groningen is de pilot ‘Inclusief reizen’ van start gegaan. Een groep van 350 inwoners die anders met Wmo-vervoer reist, kan een half jaar lang gratis met het openbaar vervoer (OV) reizen. ‘Het vergroot de eigen regie en zelf- en samenredzaamheid van inwoners’, aldus de gemeente.
Voor de pilot benaderde gemeente Groningen achthonderd inwoners die gebruik maken van Wmo-vervoer. Daarvan meldden zich zo’n 350 mensen aan. Zij krijgen een half jaar lang een ‘Voor Elkaar Pas,’ een gratis OV-kaart. Ze mogen op de pas ook iemand meenemen, zoals een begeleider of meereizend familielid. De pas is geldig in de bus en trein in Groningen en Drenthe.
Zelfredzaamheid vergroten
Wmo-reizigers zijn inwoners met bijvoorbeeld een handicap, beperking of psychische aandoening, die hun eigen vervoer niet meer zelfstandig of met hulp van familie of vrienden kunnen organiseren. ‘De pilot ‘Inclusief reizen’ sluit goed aan bij het doel van de Wmo en de beoogde transformatie van het sociaal domein,’ zegt Robert Bleeker, beleidsadviseur Wmo bij de gemeente Groningen. ‘Namelijk de eigen regie, zelf- en samenredzaamheid van inwoners vergroten.’ Het OV is hier volgens hem een mooi voorbeeld van en biedt veel voordelen ten opzichte van het Wmo-vervoer.
‘Veel maatwerkindicaties voor deze vorm van vervoer zijn in het verleden afgegeven voor onbepaalde tijd, toen de huidige indicatiecriteria nog niet bestonden. Om die reden is het mogelijk dat een deel van de Wmo-reizigers gewend is aan het reizen met dit type vervoer, terwijl ze mogelijk nog voldoende mobiel zijn om met het openbaar vervoer te reizen. Wij willen deze groep inwoners kennis laten maken met de voordelen die het OV biedt. Een belangrijke kanttekening is dat deze proef op geen enkele manier van invloed is op de afgegeven indicaties,’ aldus Bleeker.
Drempels wegnemen
Met de proef wil de gemeente drempels wegnemen. Zo ervaren mensen uit deze groep het openbaar vervoer bijvoorbeeld als ingewikkeld of als onvoldoende toegankelijk. Bleeker: ‘Wij willen deze reizigers (beter) kennis laten maken met het OV en ondersteunen in het gebruik er van. We hopen dat mensen in de toekomst, als dat voor henzelf uiteraard mogelijk is, gebruikmaken van beide typen vervoer.’
De gemeente paste naar eigen zeggen de afgelopen jaren verschillende bussen en bushaltes aan om de toegankelijk te verbeteren. Zo kan er makkelijker worden ingestapt vanaf de halte. Ook zijn er voor mindervalide reizigers in de bus goed bereikbare en duidelijk herkenbare zitplaatsen beschikbaar en zijn bussen voorzien van een rolstoelbeveiligingssysteem.
De gemeente wil met de proef leren van reizigerservaringen. ‘Wij vragen hen bij aanmelding een korte vragenlijst in te vullen. Deze vragen hebben onder andere betrekking op de ervaring tot nu toe met het OV. Tijdens de proef en aan het einde van de looptijd van de pilot benaderen wij de gebruikers ook met een aantal vragen over het gebruik van de pas en hun reiservaringen.’
Data verzamelen
De pilot loopt zes maanden en de gemeente is erg benieuwd of het gebruik van de Voor Elkaar Pas invloed heeft op het reisgedrag van deze groep inwoners. ‘Publiek Vervoer zal het reisgedrag daarom een half jaar monitoren en onderzoeken in welke mate het reizen met de gratis OV-kaart van invloed is op het reisgedrag van de doelgroep. Daarbij wordt ook gekeken wat dit betekent voor het gebruik van het Wmo-vervoer. Het monitoren betreft zowel objectieve factoren (data) als subjectieve criteria (reizigerservaringen).’
Van tevoren heeft de gemeente geen harde criteria geformuleerd voor het doen slagen van de pilot. ‘Voor ons is de pilot een succes als het gebruik van het OV als positief wordt ervaren door de doelgroep en bestaande drempels worden weggenomen. Hiermee hopen wij dat inwoners meer vrijheid ervaren door ook met de bus of trein te (kunnen) reizen. Van tevoren heeft de gemeente geen harde criteria geformuleerd voor het doen slagen van de pilot. ‘Voor ons is de pilot een succes als het gebruik van het OV als positief wordt gezien door de doelgroep en bestaande drempels worden weggenomen. Hiermee hopen wij dat inwoners meer vrijheid in reizen ervaren. Doordat ze naast het Wmo-vervoer ook gebruik kunnen maken van het OV wordt de mobiliteit van onze inwoners vergroot.’
Succes in stedelijke gemeenten
Ongeveer vijftig gemeentes maken al gebruik van de Voor Elkaar Pas. Met name binnen de stedelijke gemeentes is de pas succesvol. Dat heeft volgens Bleeker te maken met haltedichtheid, toegankelijkheid en frequentie van het vervoer. Daarnaast zijn cliëntenraden unaniem positief.
De proef, die van april tot en met eind september loopt, is een samenwerking van onder meer gemeente Groningen, Het OV-bureau Groningen Drenthe, Publiek Vervoer Groningen Drenthe en Arriva.
Ik vraag me al jaren af waarom dit niet gedaan word. Met het ov ben ik met een rolstoel veel duurder uit omdat niet iedere tram mij kan meenemen en niet iedere halte geschikt is. Ik kan dat niet betalen. Was het gratis, dan zou ik voor de vrijheid kiezen en wel het ov gebruiken. Het is sneller, ik bepaal zelf mijn tijden, ik voel me meer een gewoon mens.
Ook zouden burgers ons meer zien en dat zou heel gunstig zijn. Integreren/inburgeren van invaliden zou veel beter lukken. Dus doe dit a.u.b. in alle steden.