Veel gemeenten waren in 2022 strenger dan nodig bij het kwijtschelden van belastingen voor mensen met een laag inkomen. De mogelijkheid om de ‘vermogensgrens’ te verhogen werd vaak nog niet toegepast.
Wie een laag inkomen heeft en over weinig vermogen beschikt, kan kwijtschelding krijgen van gemeentelijke belastingen, zoals voor afvalverwerking of woningbezit (ozb). Om in aanmerking te komen, mogen inwoners die alleen wonen tot 1775 euro op de bank hebben staan, zonder andere vermogensbestanddelen. Voor alleenstaande ouders of een echtpaar ligt die grens wat hoger.
Grens te laag
In de praktijk is 1775 euro als grensbedrag laag, zegt André Moerman van de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden tegen de NOS. Volgens hem is het juist belangrijk dat mensen een buffer opbouwen, om bijvoorbeeld een nieuwe wasmachine te kunnen kopen als dat nodig is. ‘Nu lopen mensen al kwijtschelding mis als ze bijvoorbeeld net hun inkomen gestort kregen en verder maar een beetje spaargeld hebben.’
Hogere vermogensgrens is mogelijk
Sinds vorig jaar mógen gemeenten die vermogensgrens verhogen. Een positief banksaldo tot 3275 euro hoeft dan geen obstakel voor kwijtschelding te zijn. Volgens Moerman moeten gemeenten inwoners juist belonen als ze buffers opbouwen, in plaats ‘afstraffen.’
Meer dan de helft van de 180 gemeenten die meewerkten aan een enquête van de NOS, hanteerde in december echter niet de verhoogde grens. Een groot deel van de gemeenten geeft wel aan dit van plan te zijn in 2023. Sommige willen eerst weten wat de financiële gevolgen zijn.
Verschillen door lokale regelingen
Gemeenten voeren het beleid niet op dezelfde manier in, waardoor het voor de portemonnee van minima uitmaakt in welke gemeente ze wonen. Dit bleek eerder ook al het geval te zijn met de verschillende lokale regelingen die gemeenten bedenken en hanteren om inwoners te helpen bij armoede.
Het besluit dat dit toegepast kan worden is pas half september 2022 genomen, op dat moment was het merendeel van de verzoeken al behandeld. Het met terugwerkende kracht invoeren geeft verschillende uitvoeringsproblemen. Het her beoordelen en een definitief besluit aanpassen geeft veel onduidelijkheid. Waarom wel bij de ene groep en niet bij de andere die vindt dat hij/zij er recht op heeft. Ook is er een groep die wij niet in beeld hebben omdat ze geen kwijtschelding aan hebben gevraagd omdat het tegoed te hoog was bij de oude regels. Deze aanslag is inmiddels langer dan 3 maanden geleden betaald en de wet heet hierin een duidelijke termijn. Er is geen grondslag om dit voor deze groep anders te behandelen dan dat de wet/ regels dit voorschrijft. De regeling is ten opzichte van het eerste concept erg veranderd, dat was ook wel nodig omdat de eerste opzet niet uitvoerbaar was. Als je voor alle aanvragen de rechtsgelijkheid wil borgen is het niet haalbaar om dit met terugwerkende kracht uit te voeren. Daarom wordt ervoor gekozen om dit per 2023 uit te gaan voeren.
De WMO stortte mijn PGB voor een scootmobiel op mijn giro. Op dezelfde dag dat mijn UWV uitkering binnen kwam. Dat had 2 gevolgen. Ten eerste liep ik kwijtschelding mis. Ten tweede moest ik de leverancier binnen 30 dagen betalen. Die leverancier zag dat als een bevestiging van aankoop en goedkeuring van de nog niet aangepaste scootmobiel. Nu had ik honderden euro’s schuld én een onbruikbaar hulpmiddel. Het duurde ruim 4 jaar voor ik een tweedehands passende scootmobiel kreeg van 9 jaar oud. Die ging niet lang mee.
Mezelf redden kon ik ook niet vanwege de schuld die ik had. Ik leefde jaren als een gevangene en kon niet naar het ziekenhuis. Mijn progressieve ziekte won veel terrein en ik raakte al mijn toekomstperspectief kwijt. Toen ik in maart 2020 eindelijk weer een scootmobiel kreeg, bleek ik fysiek niet meer te kunnen rijden. Al mijn bezwaren ten spijt had ik volgens de WMO geen recht op een elektrische rolstoel. Volgens de VN wel. Ik ben inmiddels alweer 7 jaar thuis en ben nu zelfs te slecht voor een elektrische rolstoel. Ik ben nu liggend patiënt.
Het beleid is wat mij betreft zeker te streng. Ik ben namelijk niet de enige wiens toekomst verdampt is. Lang niet de enige.