Het kabinet neemt het belastingstelsel onder de loep. ‘Een ruimer gemeentelijk belastinggebied’ behoort daarbij tot de mogelijkheden. Dat schrijft staatssecretaris Snel van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer.
‘In samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken worden eerder uitgewerkte plannen voor een herziening van het gemeentelijke belastinggebied opnieuw doordacht,’ meldt de bewindsman. Dit gebeurt binnen een bredere context, waarbij zes onderzoeken begin 2020 inzicht moeten bieden in de toekomst van het fiscaal stelsel.
Een groter gemeentelijk belastinggebied is al jaren onderwerp van gesprek, vooral sinds de decentralisaties. Tot concrete voorstellen is het echter niet gekomen. De lokale heffingen in ons land behoren volgens de Europese Commissie nog altijd tot de laagste in Europa. De ozb is daarbinnen de grootste bron van inkomsten voor gemeenten, maar veel omvangrijker zijn de geldstromen vanuit het Rijk.
Forse tekorten
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is blij met het nieuws. De huidige financiering van de gemeentelijke begrotingen zou niet langer passend zijn. ‘Ondanks ingenieuze verdeelsleutels blijkt het niet mogelijk om de financiële middelen volledig aan te laten sluiten op de gemeentelijke taken,’ zo stelt de koepel. Vooral in het sociaal domein spelen problemen, gemeenten kampen met forse tekorten.
‘Een eigen belastinggebied van voldoende omvang,’ vervolgt de VNG, ‘is dan ook van groot belang om als gemeenten de vele taken waar te kunnen maken. Daarnaast biedt een eigen belastinggebied de lokale politiek betere mogelijkheden om keuzes te maken en verantwoording aan de kiezers af te leggen.’
Doelmatigheidsprikkels
Het CPB wees eerder op ‘doelmatigheidsprikkels’ die van eigen belastingheffing kunnen uitgaan, in het licht van de decentralisaties. ‘Als gemeenten voor hun inkomsten voornamelijk van het Rijk afhankelijk zijn, dan zal er immers ook verwacht worden dat het Rijk bijspringt als een gemeente het niveau van een voorziening niet meer op peil kan houden. Voor gemeenten ondermijnt dit de prikkel om financiële risico’s te beperken.’
Als de lokale belastingen omhoog gaan moeten de rijksbelastingen wel omlaag natuurlijk. Dat wordt een beetje vergeten. En hoe doe je die lokale belastingen dan inkomensafhankelijk zonder er een complete lokale belastingdienst toe te voegen?