Veel gemeenten maken in hun dagelijkse praktijk gebruik van API’s (application programming interfaces), de ‘universele stekkertjes’ van verschillende softwareprogramma’s voor onderlinge communicatie via internet. Hoewel de overheid steeds meer de kracht hiervan benut, liggen er nog veel kansen voor het oprapen.
Door: Frank Arts, directeur Enable U
Ga maar eens na wat er gebeurt op het moment dat een burger een vergunningaanvraag doet via MijnOverheid.nl, waarna deze aanvraag direct in het zaaksysteem terechtkomt. Of als er een parkeervergunning wordt aangevraagd: voor dit proces wisselen meerdere applicaties gegevens met elkaar uit. Bijvoorbeeld de gemeentelijke basisadministratie, een applicatie parkeervergunningen en de Dienst Wegverkeer (RDW). Kortom: door API’s is informatie-uitwisseling tussen verschillende systemen mogelijk, waardoor een gemeente digitale diensten kan leveren.
De API’s die de overheid tot nu toe publiceert, zijn echter summier en vaak slechts beperkt bruikbaar. Daarover vertelde Peter ter Haar, geo-informatie-expert bij GeoNovum, op een conferentie die onlangs werd gehouden door Enable U in Jaarbeurs Utrecht.
Veilig over straat
Ter Haar speelt graag met de kracht van API’s. Zo wilde hij een app ontwikkelen om ’s avonds veilig over straat te kunnen. In de app moesten diverse databronnen samenkomen om mensen inzicht te geven in de veiligste route naar huis:
- Data van de politie met misdaadcijfers van verschillende wijken.
- Databronnen van de overheid met alle objectieve veiligheidskenmerken, zoals straatverlichting (die is vastgelegd in de Basisregistratie Grootschalige Topografie, de BGT).
- Data afkomstig van marktonderzoek met informatie over waar mensen zich veilig voelen.
Ondanks dat deze informatie gewoon beschikbaar is, bleek de uitvoering lastiger. Zo kon Ter Haar in de gegevenscatalogus van de BGT die per API beschikbaar wordt gesteld, niets vinden over lantaarnpalen. Na lang zoeken bleek dat deze geregistreerd waren als ‘paal’, met het type ‘lichtmast’. Daar kwam nog eens bij dat de locatie van de lantaarnpalen niet op basis van gps was geregistreerd. Kortom: voor een buitenstaander was de informatie zo goed als onvindbaar en bovendien slecht bruikbaar doordat er geen gebruik gemaakt werd van industriestandaarden en documentatie.
Aanbevelingen
Volgens Ter Haar bieden API’s in de overheid een enorm potentieel om nieuwe digitale diensten en producten te ontwikkelen die leven en werken beter maken. Desondanks zijn veel toepassingen van de overheid nog niet volledig geschikt hiervoor. De expert kwam daarom met deze aanbevelingen:
- Iedere website binnen de overheid beschikt over een ontwikkellaarspagina die beschrijft hoe een ontwikkelaar toegang kan krijgen tot de services die door het desbetreffende overheidsorgaan worden aangeboden.
- Stel de gebruiker van de API altijd centraal en werk op basis van algemeen geaccepteerde standaarden.
- Formuleer een API-richtlijn om leveranciers van software aan de overheid te dwingen hun systemen toegankelijk te maken voor externe software.
- Publiceer API’s op basis van heldere afspraken en prestatiecriteria.
Flinke boost
Het belang van API’s voor de overheid staat buiten kijf. Deze bouwstenen zorgen voor democratisering van informatie en zijn een stimulans voor innovatie. De flinke efficiëntieslag die met goed ingerichte API’s bereikt wordt, heeft als resultaat dat de relatie tussen overheidsinstellingen en burgers een flinke boost zal krijgen. Kortom: het maakt samen leven en samen werken een stuk prettiger.
Mij lijkt dat hier veel te simpel wordt gedacht over de databescherming en cybersecurity rondom de gegevens die overheden verzamelen.
Overigens verzamelen private bedrijven ongeremd persoonsgegevens en andere vertrouwelijke gegevens, zonder daarvan enige verantwoording af te te leggen en zonder beslisrecht van betrokkenen, belangrijk voorbeeld is Facebook.
Dus laten we niet naïief achter de laatste IT-modes aanlopen.