De Wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen introduceerde een nieuwe mogelijkheid voor de vaststelling van verkiezingsuitslagen, namelijk die van de centrale stemopneming. Gemeenten hebben sindsdien de keuze uit twee manieren van het tellen van de stemmen: centrale en decentrale stemopneming.
Op 1 augustus is de Wet programmatuur verkiezingsuitslagen in werking getreden. Een eerdere wijziging van de Kieswet was de Wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen, die een nieuwe wijze van vaststelling van verkiezingsuitslagen introduceerde.
Transparant en controleerbaar
De Wet programmatuur verkiezingsuitslagen bouwt voort op een eerdere wijziging van de Kieswet, namelijk de Wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen (Nvvp). Deze is op 1 januari 2023 in werking getreden. Het doel van de Nvvp is het creëren van mogelijkheden om tijdig, voor de vaststelling van de uitslag van een verkiezing, eventuele (tel)fouten te constateren en op een transparante en controleerbare manier te corrigeren. De bedoeling is de kans te verkleinen dat er op het laatste moment nog een hertelling moet komen of dat er fouten zitten in de uitslag. Gemeenten hebben sinds de Nvvp twee manieren voor het tellen van de stemmen: centrale en decentrale stemopneming.
Centrale stemopneming
Kiest de gemeente voor centrale stemopneming (CSO) dan worden op verkiezingsavond de stemmen alleen op lijstniveau geteld. De volgende dag worden alle stemmen centraal geteld, zowel op lijst- als kandidaatsniveau. De uitkomsten daarvan worden vergeleken met de voorlopige telling op lijstniveau van de dag ervoor.
Decentrale stemopneming
Bij decentrale stemopneming (DSO) wordt door het stembureau op de verkiezingsavond zowel op lijst- als kandidaatsniveau geteld. Vervolgens wordt de volgende dag gecontroleerd op eventuele verschillen of vermeende fouten in de telling van woensdagavond. De stemmen van de betreffende stembureaus worden herteld.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft voor gemeenten factsheets gemaakt met uitleg over de nieuwe procedure.
Kieswet en Kiesbesluit Editie 2025
Goed voorbereid de verkiezingen in? Deze publicatie bevat de volledige en actuele teksten van zowel de Kieswet als het Kiesbesluit.
Nieuw zijn de Wet programmatuur verkiezingsuitslagen en het Kiesbesluit programmatuur verkiezingsuitslagen die per 1 augustus 2025 in werking zijn getreden.
Geef een reactie