‘Amsterdamse erfpachtplannen lijken op diefstal’

Door fouten in de nieuwe Amsterdamse erfpachtplannen zijn de afkoopsommen en canonstijgingen veel te hoog. Van de belofte van B&W dat het nieuwe erfpachtsysteem ‘eerlijk en transparant zal zijn en dat waardestijgingen voortaan aan burgers toekomen’ is niets terecht gekomen.

Dat schrijft de Vereniging Eigen Huis (VEH) is een bijzonder kritisch rapport. “Verbijsterend hoe de gemeente haar erfpachters, die geen kant op kunnen, zulke hoge kosten durft te laten betalen”, aldus Rob Mulder, directeur van belangenvereniging. De vereniging heeft het onafhankelijke onderzoeksbureau RIGO de opdracht gegeven onderzoek te doen naar het huidige voorstel. De resultaten bevestigen wat veel huiseigenaren al vermoeden, dat met het nieuwe stelsel niet de huiseigenaar, maar uitsluitend de gemeente profiteert, aldus de VEH.

Rob Mulder: “Door een aantal fouten in het nieuwe erfpachtsysteem dreigt wonen voor veel Amsterdammers onbetaalbaar te worden. Dat dit grote onrust veroorzaakt is volkomen begrijpelijk.” Amsterdam legt haar erfpachters, volgens VEH, bovendien een ongepast hoge tijdsdruk op door alleen in 2017 een ‘tijdelijke korting’ te verlenen als zij nog dit jaar hun erfpacht afkopen. Alleen dan wordt de afkoopsom vastgesteld op grond van de woz-waarde uit 2014. Daarna gaat de gemeente meer actuele, hogere woz-waarden gebruiken. De afkoopsom zal daardoor flink gaan stijgen. Deze werkwijze is echter in strijd met het uitgangspunt in het Startdocument Eeuwigdurende Erfpacht uit 2014. Daar staat dat grondwaardestijgingen voortaan aan de erfpachter toekomen, en niet aan de gemeente. Vereniging Eigen Huis heeft geen goed woord over voor deze flitskorting en de hoge tijdsdruk die ingaat tegen alle regels van redelijkheid en zorgvuldigheid.

Daarnaast zegt VEH dat de gemeente investeringen van huiseigenaren afpakt. Als de erfpachter kostbare investeringen heeft gedaan in zijn huis door renovatie, funderingsherstel of het huis heeft opgeknapt, stijgt daardoor de waarde. Maar doordat de gemeente rekent met een vaste opstalwaarde, resulteert iedere waardestijging van een woning in een hogere grondwaarde. De investering van de eigenaar is daarmee winst voor de gemeente. Mulder is duidelijk: “Alle investeringen die door eigenaren zijn gedaan toerekenen aan de grond grenst aan diefstal.”