Gemeenten hebben het aan zichzelf te wijten dat accountants zich terugtrekken. Doordat gemeenten in aanbestedingstrajecten met ‘afbraaktarieven’ werken, zou het voor accountants niet mogelijk zijn om de jaarrekening goed te kunnen controleren.
Het is daarom ‘volledig terecht’ dat kantoren contracten niet meer verlengen en nieuwe gemeentelijke aanbestedingsprocedures aan zich voorbij laten gaan, zo lang gemeenten prijs boven kwaliteit stellen, zegt Jan Bouwens, hoogleraar accountancy aan de UvA, in het FD.
Ontbinding
Hiermee reageert Bouwens op de discussie over de moeite die het gemeenten kost om accountants te vinden die de jaarrekening controleren. Zo werd bekend dat de Groningse gemeenten Bedum, De Marne en Winsum accountant Deloitte aansprakelijk hebben gesteld voor het afgelopen zomer per direct opzeggen van een lopend contract. Sindsdien zitten zij zonder accountant. In Rivierenland stuurde Deloitte aan op ontbinding van het contract met de gemeenten Tiel, Culemborg en Geldermalsen. Volgens verschillende lokale politici wil Deloitte helemaal stoppen met de controle van kleine en middelgrote gemeenten.
Maar ook EY, PwC en KPMG lieten weten dat zij in de afgelopen jaren hun portefeuille gemeenten hebben afgebouwd of volledig gestopt zijn met het controleren van gemeentelijke jaarrekeningen.
Complexe klanten
Volgens Bouwens zijn voor gemeenten in aanbestedingsprocedures voor accountants de kosten vaak doorslaggevend, in plaats van dat zij een afweging maken tussen kwaliteit, service en prijs. In het FD geeft hij aan dat door alle veranderingen in de zorg gemeenten complexe klanten zijn geworden. “Dat levert meerwerk op voor accountants en daarmee zijn extra kosten gemoeid. Daar komt bij dat door de strengere kwaliteitseisen accountants sowieso meer tijd kwijt zijn aan controles en de branche kampt met personeelstekorten. Accountantskantoren moeten scherp kiezen waar zij hun mensen inzetten. Dor de afbraakprijzen vallen gemeenten in toenemende mate af.”
De hoogleraar is van mening dat dit niet alleen een geldkwestie is, maar dat gemeenten eigenlijk liever niet gecontroleerd worden. Terwijl een accountantscontrole juist veel (imago)schade kan voorkomen. Bouwens: “Als achteraf blijkt dat er binnen een gemeente op knullige wijze belastinggeld is besteed, dan springt de pers erop en vraagt de gemeente zich af hoe dit kon gebeuren. Juist een accountant kan gemeenten behoeden voor dit soort uitglijders.”
Oplossing
Hij verwacht dat het probleem zich vanzelf oplost nu accountants gemeenten weigeren. De wettelijke verplichting van gemeenten om tijdig hun jaarrekening te laten controleren – omdat ze anders worden gekort op de Rijksbijdrage – is volgens Bouwens een goede stok achter de deur.
Inzicht krijgen in uw inkoopproces?
Universiteit Twente doet onderzoek naar het inkoopproces binnen Nederlandse gemeenten. Helpt u inzicht te creëren?
