Translink Systems, het bedrijf achter de OV-chipkaart, heeft zonder tussenkomst van de rechter de reisgegevens van studenten met een uitwonendenbeurs gedeeld met de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Ook heeft zij op verzoek van een aantal gemeentenen de SVB toegang gegeven tot reisgegevens van mensen die verdacht werden van uitkeringsfraude.
Dat heeft staatssecretaris Dijkma van IenM geantwoord naar aanleiding van vragen door D66-Kamerleden Jetten en Verhoeven.
Rechten van de mens
De DUO onderzocht of de betreffende 377 studenten met hun basisbeurs frauderen door onjuiste informatie over hun woonadres op te geven. In 307 gevallen is misbruik met de uitwonendenbeurs vastgesteld. In mei van dit jaar heeft de rechter geoordeeld dat het gebruik van reisgegevens op deze manier in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). DUO heeft tegen deze uitspraak van de rechtbank beroep aangetekend. Naar aanleiding van de uitspraak is het verstrekken van reisgegevens gestaakt en heeft Translink de overeenkomst met DUO beëindigd.
Op de vraag of Translink vaker gegevens met derden deelt, antwoordde de staatssecretaris dat er ook gegevens zijn gedeeld met de SVB en een aantal gemeenten. Maar sinds de uitspraak van de rechtbank Den Haag verstrekt Translink geen gegevens meer aan toezichthouders die enkel op basis van de toezichthoudende bevoegdheden gegevens vorderen.
Op de hoogte stellen
Wel geeft zij nog gehoor aan vorderingen van politie en justitie op grond van het Wetboek van Strafvordering en aan verzoeken van politie en justitie tot het verstrekken van informatie over vermiste personen. Ze houdt geen aantallen bij om hoeveel vorderingen en reizigers het gaat waar zij de gegevens van deelt. Ook worden de betreffende personen niet op de hoogte gesteld dat hun gegevens zijn opgevraagd.
Jetten en Verhoeven willen dat mensen hier altijd over worden geinformeerd. Volgens de staatssecretaris verplicht de Wet bescherming persoonsgegevens in principe ook om mensen te informeren, maar gelden er verschillende uitzonderingen. Bijvoorbeeld als het gaat om de staatsveiligheid of om de opsporing van strafbare feiten.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is gevraagd om advies over toegang tot en het delen van reisgegevens en zal daar nog op reageren.
