Het stof daalt neer. Blaas het de goede kant op.
– COLUMN –
In 2010 is er een hoop stof opgewaaid in de Nederlandse publieke sector. Gemeenteraadsverkiezingen, Tweede Kamer verkiezingen en de grootste bezuinigingen sinds tijden die aangekondigd werden. In 2011 zal het stof weer neerdalen. Maar waar en hoe het zal neerdalen is natuurlijk nog de vraag. Zorg als gemeente dat je niet toekijkt hoe het stof neerdaalt, maar blaas het stof in de goede richting!
Het is nog te vroeg om vast te stellen of 2010 een historisch jaar is voor de Nederlandse overheid. Zeker is wel dat het een roerig jaar was. Het begon met de gemeenteraadsverkiezingen in maart. De uitslagen waren niet spectaculair, maar spannend was wel hoe de PVV het zou doen in Den Haag en Almere. Toen de laatste colleges nog gevormd moesten worden stonden de Tweede Kamerverkiezingen van begin juni alweer voor de deur.
Kabinet
Die verkiezingen in juni zorgden voor veel meer opschudding. Natuurlijk al in de campagne en door de nek aan nek race van PvdA en VVD, maar vooral ook tijdens de formatie. Wat zou het gaan worden? Paarsplus? Een oranjekabinet? Een middenkabinet?
In de herfst was Rutte I een feit: niet zomaar een minderheidsregering, maar zelfs een gedoogkabinet. Dit laatste is meteen ook het woord van 2010 geworden volgens Van Dale. Ook toen daalde het stof nog niet neer. Eerst deden zich nog wat schandaaltjes voor rond (met name) PVV Kamerleden. Maar belangrijker zijn de gigantische bezuinigingen die Rutte I aankondigde.
Op slot
Het was veel om te verwerken voor de Nederlandse overheid. Het leek wel of Nederland het grootste deel van het jaar op slot zat. Niemand wilde bewegen zolang het nog onduidelijk was welke politieke kant het op zou gaan. Maar zo tegen het einde van het jaar leek de lente in de lucht te hangen. Langzaam maar zeker kwam er weer wat energie en enthousiasme los bij gemeenten en ministeries. Mensen willen weer aan de slag.
Zijn op zoek naar nieuwe mogelijkheden om ook in het huidige klimaat hun taken zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren. De term ‘meer met minder’ is niet voor niets erg populair op dit moment. Betere diensten leveren, met minder geld (en capaciteit). Ik hoop dat gemeenten in heel 2011 die energie vast kunnen houden en misschien zelfs nog wel kunnen vergroten.
Toegegeven het zal vast niet het gemakkelijkste jaar worden voor de Nederlandse gemeenten. Dat er flink bezuinigd moet worden staat vast. En dan komen er ook nog eens nieuwe taken en verantwoordelijkheden op de gemeente af, zoals die voor de jeugdzorg. Het is allemaal niet onverwachts, maar toch: ga er maar aan staan.
Prachtig
Houd echter in gedachten dat uit nood soms de prachtigste dingen geboren worden. En dat je soms tot een dieptepunt moet gaan om uiteindelijk echt te kunnen vernieuwen. Ik hoop dat 2011 échte vernieuwing bij gemeenten gaat opleveren. Bezuinigingen dwingen tot nadenken, er waait een nieuwe politieke wind door Nederland. Reden genoeg om dit jaar het heft in handen te nemen.
Kijk niet toe hoe het stof langzaam weer neerdwarrelt. Ga in plaats daarvan om de tafel om open te praten over welke taken op welke manier uitgevoerd kunnen worden vanaf nu. Zonder daarbij teveel aan de oude structuren te hangen. Het zou zonde zijn om geen gebruik te maken van deze gelegenheid. Misschien wordt 2011 dan wel een veel historischer jaar dan 2010. Veel succes!
Lobke van der Meulen is directeur van de Kafkabrigade.
Eens met de strekking van dit verhaal. Tegelijkertijd zou het erg prettig wezen als het kabinet ons duidelijkheid verschaft over de financi?le ruimte voor gemeenten. Dat lijkt me ook veel belangrijker dan het gedoe over een handjevol mensen in een boerka, hoewel ik natuurlijk graag zie dat zij die bedekking niet dragen.