Diverse gemeenten hebben te maken met voedselbanken die in de problemen komen als gevolg van de coronacrisis. Er ontstaan veel lokale initiatieven zoals maaltijdacties en ondersteuning met supermarktbonnen. Die laatste mogelijkheid kunnen gemeenten binnen de Participatiewet inzetten, waarbij dit soort bonnen niet op de bijstandsuitkering worden ingehouden.
Problemen bij voedselbanken variëren van een gebrek aan ervaren personeel, te weinig geld en aanvoer van voedsel, tot locaties die vanwege het coronavirus niet langer geschikt zijn voor de uitgifte van voedselpakketten. Voedselbanken proberen eerst lokaal een oplossing te zoeken. Ook is er een actieteam van de ministeries van SZW en LNV, de VNG en Voedselbanken Nederland in het leven geroepen dat helpt knelpunten op te lossen.
Hoe gemeenten kunnen omgaan met problemen bij de lokale voedselbank is een van de veelgestelde vragen aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op dit moment. ‘Gezamenlijk wordt hard aan oplossingen gewerkt, zodat onze kwetsbare inwoners niet de dupe worden.’ De VNG vraagt gemeenten om actief de samenwerking te zoeken met de lokale voedselbank.’
‘Benut mogelijkheden Participatiewet’
Daarbij roept de gemeentekoepel, samen met het ministerie van Sociale Zaken, op om de mogelijkheden binnen de Participatiewet te benutten. ‘De Participatiewet biedt gemeenten uitdrukkelijk de ruimte om cadeaukaarten voor onder meer voedsel niet in mindering te brengen op de reguliere bijstandsuitkering. De gemeente kan besluiten dat dit soort cadeaukaarten niet tot de middelen worden gerekend omdat ze worden beschouwd als gift, en dus worden vrijgelaten.’ Ook om meer vrijwilligers in te zetten voor de voedselbank zijn er diverse opties binnen de Participatiewet.
In het overzicht met ondersteuningsmogelijkheden voedselbanken voor gemeenten gaat de VNG in op de (her)organisatie van de dienstverlening. ‘Het heeft de voorkeur om in eerste instantie te streven naar het operationeel houden van de gebruikelijke dienstverlening door de voedselbanken. Als dat niet haalbaar is en/of als het wenselijk is kwetsbare mensen extra te ondersteunen, dan kan worden gedacht aan aanbod van andersoortige producten via andere kanalen.’
Praktijkvoorbeelden
De VNG zegt ‘de creatieve initiatieven die nu door het hele land ontstaan toe te juichen’. Er zijn verschillende voorbeelden van voedselbanken die door samenwerking met de gemeente en met behulp van maatschappelijke initiatieven hun dienstverlening kunnen doorzetten.
De gemeente Assen verstrekt als tijdelijke oplossing supermarktbonnen, vanwege sluiting van het uitgiftepunt van de voedselbank. ‘De bonnen moeten ervoor zorgen dat de mensen die normaal gesproken een voedselpakket krijgen, niet in de problemen komen. Het gaat om ongeveer 235 huishoudens en ruim 600 monden.’ Ondertussen is er aan een structurele oplossing gewerkt. Vanaf 7 april worden de voedselpakketten op een nieuwe locatie via een tijdelijk uitgiftepunt aangeboden.
Ook de gemeenten Den Haag, Rijswijk en Zoetermeer verstrekken een bon om boodschappen te doen.
In Alphen aan den Rijn krijgen tweehonderd gezinnen die afhankelijk zijn van de voedselbank wekelijks een financiële bijdrage om zo toch boodschappen te kunnen blijven doen nu de locatie gesloten is. In Groningen werd door de voedselbank een maaltijdactie opgezet waarbij verschillende partijen de handen ineenslaan. Gemeente en provincie doneerden ieder 10.000 euro. De gemeente Emmen helpt met het zoeken van vrijwilligers en ondersteunt bij het regelen van vervoer, zodat voedselpakketten thuisbezorgd kunnen worden.
Een wethouder uit Capelle roept op een gezin te ‘adopteren’ en 35 euro te doneren. De lokale voedselbank trok aan de bel, omdat er minder producten binnenkomen terwijl er méér mensen in de problemen komen, vanwege werk of daling van inkomsten.
Noodsteun
Als de steun niet afdoende is kunnen voedselbanken als tijdelijke noodoplossing via de landelijke voedselbank een beroep doen op het calamiteitenfonds. Dit wordt gevuld met middelen van Voedselbanken Nederland en uit donaties. Het kabinet stelde als noodsteun eenmalig een subsidie van 4 miljoen euro beschikbaar, een ‘vangnet voor als de middelen in het fonds niet toereikend zijn’.
Geef een antwoord