Veiligheid verkiezingen: zorgen, maar ook vertrouwen

Een aantal burgemeesters en leden van het Outbreak Management Team (OMT) hebben grote twijfels over de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. Dat zeggen ze in het NRC. Er wordt gevreesd dat de verkiezingsdag, 17 maart, zou kunnen fungeren als besmettingshaard van het coronavirus. De VNG en het Veiligheidsberaad zeggen alle vertrouwen te hebben in veilige verkiezingen.

Deskundigen uit het Outbreak Management Team maken zich zorgen over het risico van het houden van verkiezingen midden in een mogelijke derde coronagolf. Het kabinet heeft het OMT nog niet om advies gevraagd, maar verschillende leden vinden dat het team de potentiële gevolgen ervan moet bespreken en doorrekenen, blijkt uit een rondgang van NRC.

‘Het heeft gewoon risico’s, die moet je becijferen,’ zegt OMT-lid Jan Kluytmans. De prognoses voor half maart zijn nu nog wel erg onzeker, volgens OMT-lid Marc Bonten. ‘Krijg je dan een piek, dan is dat een heel slecht moment om veel mensen bij elkaar te brengen, zoals bij verkiezingen.’

Burgemeesters verdeeld

Het Veiligheidsberaad heeft er vertrouwen in dat de verkiezingen voor de Tweede Kamer volgende maand goed en veilig georganiseerd kunnen worden. Maar, als zich rond het coronavirus omstandigheden voordoen waardoor de verkiezingen grote gezondheidsrisico’s met zich mee zouden brengen, dan moet het kabinet opnieuw een besluit nemen. De 25 burgemeesters vertrouwen er ook op dat er dan een goed besluit wordt genomen, aldus een woordvoerster van beraadsvoorzitter Hubert Bruls.

Volgens de burgemeesters verloopt de voorbereiding voor de verkiezingen waarmee de gemeenten nu bezig zijn goed. Er zijn heldere richtlijnen die de gemeenten ook kunnen uitvoeren. Eerder hebben de burgemeesters al gewaarschuwd dat er niet op het laatste moment nog allerlei aanvullende voorschriften moeten komen, want de gevraagde inzet is al maximaal.

Vijf burgemeesters zeiden vorige week in de krant dat de verkiezingen moeten worden uitgesteld. ‘We moeten heel simpel zeggen: we gaan dit nu niet doen,’ zegt Luc Winants (CDA), burgemeester van Venray. Die van Medemblik, Echt-Susteren, Zevenaar en Ede sluiten zich daarbij aan. De burgemeesters willen dat het kabinet het OMT vraagt om te adviseren of de verkiezingen niet beter kunnen worden uitgesteld. Winants: ‘Eerlijk gezegd: ik weet het antwoord al’.

Veiligheidsmaatregelen

Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam deelt de mening van eerdergenoemde burgemeesters niet en vindt dat de verkiezingen moeten doorgaan. Dat zei hij in het televisieprogramma Jinek.

Volgens Aboutaleb zijn er voldoende veiligheidsmaatregelen genomen. ‘Oudere mensen kunnen schriftelijk stemmen en er zijn extra kiesdagen. Het laatste wat je moet doen, is de verkiezingen uitstellen. We gaan in Rotterdam het aantal stemlocaties aanzienlijk uitbreiden om concentraties te vermijden en we gaan ook tenten buiten zetten om te stemmen. Ik weet ook dat alle collega’s hiermee bezig zijn dat op hun eigen manier te doen. We hebben duizenden mensen nodig, maar het is ons gelukt.’

Zo veilig mogelijk

Ook volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is uitstel niet nodig. ‘Er is extra aandacht voor veilig stemmen. Alleen als de gezondheidsrisico’s onaanvaardbaar zouden zijn, is uitstel van verkiezingen opportuun. De inzet van gemeenten is er daarom op gericht dat de verkiezingen in maart zo goed en zo veilig mogelijk kunnen verlopen. Daar hebben we alle vertrouwen in,’ aldus de VNG.  

Kleine minderheid

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken zei woensdag dat slechts ‘een kleine minderheid’ van gemeenten nog niet klaar is voor de aankomende verkiezingen. Dat betekent dat in die gemeenten nog niet voldoende stembureaus of stembureauleden zijn gevonden. Veel locaties zijn dit jaar vanwege de coronamaatregelen niet geschikt als stembureau.