Cruciaal voor gemeenten is een gezonde ICT-markt, met leveranciers die gericht inspelen op de grote opgaven. De vraag is: hoe creëer je zo’n markt? Het antwoord is: vitamine C!
– Column –
Als je kijkt naar de ambities, doelen en verplichtingen op het vlak van dienstverlening, uitvoering en ketensamenwerking, dan staan gemeenten de komende jaren voor een stevige veranderingsopgave in organisatorische zin en op het vlak van digitalisering.
Mensen en mensapen hebben vitamine C nodig. Vitamine C is in de eerste plaats belangrijk voor een goede weerstand. Daarnaast zorgt het voor gezonde botten, tanden, huid, bloedvaten en voor een goed functionerend zenuwstelsel. Bij een langdurig gebrek is de kans op scheurbuik groot, zoals we nog weten uit de VOC-tijd.
Zes vitaminen
Wat zijn de vitamine C-preparaten voor een gezonde ICT-markt, en hoe helpt het?
C1 –Concurrentie, of liever ‘competitie’. Een gezonde gemeentelijke ICT-markt biedt oplossingen die aansluiten op de behoefte en doelstellingen van gemeenten. De markt heeft voldoende innovatiekracht, en biedt gemeenten keuzevrijheid en goede prijs-/kwaliteitsverhoudingen. Voor aanbieders is de markt aantrekkelijk, goed toegankelijk, en biedt het voldoende kansen, continuïteit en redelijke winstmarges.
C2 – Catalogus. Voor een goed functionerende markt moeten aanbieders en afnemers inzicht hebben in de vraag en het aanbod. Daaruit komt de prijs tot stand. Dit werkt het beste in een markt met veel aanbieders van homogene en vergelijkbare producten. Voor de gemeentelijke ICT-markt gaat dit mechanisme niet op, maar het bieden van meer transparantie en inzicht kan wél. Bijvoorbeeld wanneer je wilt weten welke leveranciers gemeentelijke softwareproducten aanbieden, wat de planning is en voor welke standaarden ondersteuning beschikbaar is. Sinds het najaar van 2012 is de GEMMA Softwarecatalogus operationeel, waarin ruim 400 softwareproducten van circa zestig leveranciers opgenomen zijn.
C3 – Concrete standaarden. Concrete, scherpe en testbare open standaarden, die verbonden zijn met de ICT-architectuur, zijn noodzakelijk om software te laten samenwerken tot een samenhangende en goed opgebouwde informatievoorziening. Deze informatievoorziening dient de gemeentelijke dienstverlening, processen en ketens optimaal te ondersteunen. Idealiter functioneert dit als één geheel, waarbij pakketsoftware kan worden gebruikt van verschillende leveranciers.
C4 – Convenanten. Met standaarden alleen ben je er niet. Je wilt dat ze goed, en op tijd, door leveranciers in hun producten worden ingebouwd. Tot nu toe zijn met twaalf gebruikersverenigingen en ruim tachtig ICT-leveranciers convenanten afgesloten. Daarin zijn afspraken gemaakt over intensivering van de samenwerking, participatie bij het opstellen van standaarden, adoptie en inbouw van standaarden, informatieverstrekking en het gebruik van testinstrumenten.
C5 – Compliancy. Dit omvat een kwaliteitsproces en instrumenten voor juiste toepassing van standaarden om interoperabiliteitsproblemen te verminderen. Daartoe zouden softwareproducten van leveranciers aantoonbaar moeten voldoen aan standaarden. Leveranciers dienen dan preventief voorgeschreven testsets en testinstrumenten te gebruiken. Testresultaten zouden openbaar moeten worden gemaakt. Als gemeenten deze C5-vitamine meenemen in hun inkoopvoorwaarden, programma’s van eisen en ICT-acceptatieprocessen, zullen de effecten eerder worden bereikt.
C6 – ‘Coöperatief’’. Een synoniem voor samenwerkend, meewerkend en welwillend. Samenwerking is niet alleen belangrijk voor gemeenten in verband met schaalvergroting, een actueel en (politiek) gevoelig onderwerp. Ook leidt een meer coöperatieve samenwerking tussen leveranciers, waarbij niet geconcurreerd wordt op standaarden, tot betere koppelingen en meer tevreden afnemers.
Veilig
KING biedt gemeenten en hun ICT-leveranciers deze vitamine C-preparaten om de informatievoorziening en ICT-oplossingen van gemeenten gezonder te maken. In de toekomst komen daar wellicht nieuwe vitamines, zoals Cloud, bij.
Rest alleen nog de vraag of al die vitamine C wel veilig is, en wat de gevolgen zijn bij een te veel aan vitamine C? De Gezondheidsraad heeft vastgesteld dat voor mensen 2000 milligram per dag de maximale veilige dosis aan vitamine C is. Vergelijkbaar met zo’n 33 sinaasappels. Een te veel aan vitamine C verlaat met de urine het lichaam. Voor gemeenten en leveranciers, die streven naar gezonde ICT, adviseert KING dezelfde maximale dosis vitamine C. Over schadelijke bijwerkingen bij gebruik van een hogere dosis, en op welke wijze het te veel wordt afgevoerd, is (nog) niets bekend…
Over de auteur: Peter Klaver is projectmanager NUP – Standaarden – plus en leveranciersmanagement bij Operatie NUP (Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten)
Hoge doses vitamine C zijn niet helemaal ongevaarlijk (zie http://www.kwakzalverij.nl/270/Vitamine_C_in_hoge_doseringen).
Zeldzame bijwerkingen zijn opvliegingen, duizeligheid, hoofdpijn, moeheid, misselijkheid, braken, zuurbranden en diarree.
Hoge doses vergroten mogelijk de kans op het krijgen van nierstenen bij daarvoor gevoelige personen.
Sommige bloedziekten gaan gepaard met ijzerstapeling in het lichaam. Bij die patiënten kan toediening van hoge doses vitamine C leiden tot vrijkomen van het gestapelde ijzer in het bloed. Dit kan ernstige hartklachten, bloeddrukdaling en zelfs coma en hartstilstand ten gevolge hebben.
Hoge doses moeten zeker in de zwangerschap vermeden worden, omdat onderzoek over mogelijke risico’s voor de vrucht ontbreekt.