‘G1000 kan lokale democratie redden’

Juist na de transities is het nodig om het vertrouwen in de lokale overheid te versterken. “Het zou prachtig zijn als bij deze discussie voortgeborduurd zou worden op de eerdere positieve G1000-ervaringen.”

De G1000 “is een bijeenkomst waarin een flink aantal burgers door loting bij elkaar gebracht worden en met elkaar de belangrijkste vragen voor hun gemeente formuleren en van een richtinggevend antwoord voorzien”, verheldert de VNG het idee.

Job Cohen zal zich als bijzonder hoogleraar Gemeenterecht (Thorbecke-leerstoel) aan de universiteit van Leiden over dit onderwerp buigen. Het gaat om de mogelijkheden van een deliberatieve democratie, stelt Cohen in zijn oratie. Democratie is de vierde D – één die onlosmakelijk moet worden verbonden met de andere decentralisaties. Dat is de kern van zijn betoog.

“Het Belgische voorbeeld heeft inmiddels ook in ons land navolging gevonden”, oreerde Cohen om de geesten vast warm te krijgen. “Het zou prachtig zijn als bij deze discussie voortgeborduurd zou worden op de eerdere positieve G1000-ervaringen.” Maar niet alleen bij de zuiderburen krijgt het idee al wat veren op de vleugels. In Amersfoort, bijvoorbeeld.

“Drie dagen na de gemeenteraadverkiezingen, kwamen burgers uit alle wijken en van alle rangen en standen bijeen tijdens de G1000 Amersfoort”, is hier te lezen. “Er waren 400 ondernemers, bestuurders, politici, ambtenaren, vertegenwoordigers van instellingen en kunstenaars.” Het ging een dag lang om de toekomst van Amersfoort.

“Aan het einde van de dag maken de 600 gelote burgers een keus uit de 100 voorstellen die die dag gegenereerd zijn in de eerste echte burgerraad van Amersfoort.”

Loting
De loting is essentieel, stelt Cohen. Een breed scala van inwoners moet in de G1000 vertegenwoordigd zijn. En dan ben je er nog niet. “Een zorgvuldige, doordachte opbouw van het programma en een professionele begeleiding noodzakelijk. Deze laten zich vertalen in zes pijlers:

• Loting: gelijke kans op deelname voor alle leden van de gemeenschap;
• Dialoog: als zoektocht naar gemeenschappelijkheid;
• Deelname van alle belangrijke stakeholdergroepen ter verkrijging van een rijke dialoog;
• Eigen agenda, waar alle deelnemers invloed op hebben;
• Transparante keuzes.

De burgertop kreeg ook in de gemeente Uden navolging. “In navolging van Brussel en Amersfoort is nu ook in Uden de betrokkenheid tussen politiek en inwoner vergroot”, jubelt de gemeente. “In een wereld die om ons heen aan het veranderen is, is dit misschien wel een weg naar een andere democratie.”