Alle deelnemers aan de verkiezingen voor de gemeenteraden die ten minste één zetel halen, zouden recht op subsidie moeten krijgen. Tegelijk moeten de regels voor financiële transparantie op lokaal niveau worden aangescherpt.
Dat stelt de Evaluatie- en adviescommissie Wet financiering politieke partijen in haar vorige week verschenen rapport Het publieke belang van politieke partijen. Op dit moment is het nog zo dat alleen lokale afdelingen van landelijk actieve partijen subsidie ontvangen. De commissie noemt dat ‘een ongelijkheid die niet langer te verdedigen valt’.
Gegroeide verantwoordelijkheden
De commissie wijst erop dat de lokale partijen steeds meer stemmen trekken en bestuursverantwoordelijkheid dragen. Daarbij komt dat de lokale democratie ‘steeds belangrijker wordt’ door de decentralisaties en de gegroeide verantwoordelijkheden van gemeenten.
De commissie wil dat er 7 miljoen euro subsidie wordt verstrekt door gemeenten zelf, gevoed door een toevoeging aan het gemeentefonds, op basis van het aantal inwoners. Voor de provincies zou dat ook moeten gebeuren, via het provinciefonds. ‘In een bestuursakkoord dienen vervolgens tussen het Rijk enerzijds en de gemeenten en provincies anderzijds afspraken te worden gemaakt, waardoor de bedragen die worden toegevoegd aan het gemeentefonds en provinciefonds daadwerkelijk aan de partijen worden uitgekeerd.’
Financieel verslag
Naast subsidie voor lokale partijen wil de commissie dat de openheid naar een hoger niveau wordt getild. Nu hoeven partijen slechts een giftenreglement op te stellen. De commissie pleit ervoor de Wet financiering politieke partijen ook lokaal toe te passen. Dit betekent dat partijen jaarlijks een financieel verslag aan de gemeente moeten verstrekken. Gezien de vaak beperkte omvang wordt wel een uitzondering gemaakt: een goedkeurende accountantsverklaring is hierbij niet nodig.
De commissie wijst hierbij op de actuele discussie over de ondermijning van het lokaal bestuur. ‘Hoewel zij geen aanwijzingen heeft dat de politieke partijen hierdoor worden geraakt, bestaat dit risico natuurlijk wel.’
