• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Gemeentewet is geen vrije speeltuin voor experimenten

13 juni 2019 door Richard Sandee

Lees voor

Een algemene experimenteerbepaling in de Gemeentewet is ‘niet aanvaardbaar’ of moet stevig worden begrensd. Tot die conclusie komen onderzoekers in rapporten die al bijna een jaar bij het ministerie van Binnenlandse Zaken liggen. Minister Ollongren stuurde de beschouwingen onlangs zonder reactie naar de Kamer.

De minister gaf zelf opdracht voor de onderzoeken. ‘Welke ruimte is er voor experimenten in de organieke wetgeving, gelet op de constitutionele uitgangspunten die daarbij in het geding zijn,’ was haar onderzoeksvraag. Met ‘organieke wetgeving’ wordt naast de Gemeentewet gedoeld op de Wet gemeenschappelijke regelingen en de Provinciewet. Vraag twee was: ‘Is het denkbaar hiervoor een algemene experimenteerbepaling te ontwerpen en zo ja, langs welke weg zou deze vorm gegeven kunnen worden?’

Per onderwerp bekijken

‘Nee’ is het antwoord daarop in het meest kritische rapport, van Proof adviseurs. ‘Per onderwerp’ moet worden bekeken of een experiment tot de mogelijkheden behoort. Hoewel de huidige praktijk vaak méér ruimte biedt dan bestuurders en ambtenaren denken, zijn er wel degelijk grenzen. Die worden bijvoorbeeld bepaald door ‘hogere rechtsnormen’ zoals de Grondwet, die het ‘hoofdschap’ van de gemeenteraad regelt. De wetgever kan daardoor niet alle bevoegdheden naar het college schuiven. Verder kan alleen de raad bestaande ‘autonome bevoegdheden’ overdragen aan andere organen. Experimenten met het kiesstelsel zijn evenmin toegestaan.

Strijdigheid Gemeentewet

Het rapport stamt van voor de deconstitutionalisering van de burgemeestersbenoeming. Vooruitlopend daarop schreven de auteurs al dat ook in de nieuwe situatie niet naar believen kan worden uitgeprobeerd. ‘Wordt de burgemeestersbenoeming gedeconstitutionaliseerd, dan kan met een gekozen burgemeester niet worden geëxperimenteerd zonder ook andere bepalingen (zoals de verhouding college-raad en burgemeester-wethouders) in dat experiment te betrekken.’ Anders zou dat strijdigheid opleveren met de Gemeentewet zelf.

Democratische rechtsstaat

Ook de ‘beginselen van de democratische rechtsstaat’ zijn relevant voor experimenten. Het gaat dan om bijvoorbeeld rechtsgelijkheid en rechtszekerheid voor burgers. Afwijking hiervan moet volgens Proof adviseurs in principe mogelijk zijn, maar vereist een heldere omschrijving van het experiment. ‘Ook als een experiment ertoe leidt dat in de ene gemeente andere regels gelden dan in de andere hoeft van ongelijke behandeling geen sprake te zijn, zolang maar in gelijke mate en op basis van objectief gerechtvaardigde criteria toetreding tot het experiment mogelijk is.’

Reeks uitzonderingen

Het tweede rapport is van voormalig hoogleraar Remco Nehmelman, tevens oud-ambtenaar van BZK en tegenwoordig werkzaam als griffier van de Eerste Kamer. Hij ziet wél ruimte voor een algemene bepaling, maar stuit op veel dezelfde bezwaren. De algemene bepaling kan daarmee rekening houden naar zijn idee. Zo moet een hele reeks artikelen van de Gemeentewet worden uitgezonderd van experimenten. De rechtsbeginselen die gerespecteerd dienen te worden, moeten worden opgesomd in de bepaling.

Plannen Ollongren

Eerder zag het kabinet al af van een algemene experimentenwet, waarover de Raad van State kritisch was. Sindsdien zoekt Ollongren het in de Gemeentewet. Zij ziet dat lokale overheden behoefte hebben aan experimenteerruimte en wil daaraan tegemoetkomen. ‘Om overheden de gewenste ruimte voor een eigen of nieuwe aanpak te bieden is een van de opties dat wordt overgegaan tot een aantal aanpassingen van de organieke wetgeving om dit voor alle overheden mogelijk te maken,’ schreef zij vorig jaar aan de Kamer. De onderzoeken laten zien dat ook hieraan haken en ogen zitten.

Tagged With: democratie, experimenten, Experimentenwet Filed Under: Bestuur, Gemeenteraad

Reageer
Vorige artikel
'Geen vissen maar een hengel voor gemeenten'
Volgende artikel
Amsterdam stopt opvang overlastgevende asielzoekers

Reader Interactions

GERELATEERD

Decentraal bestuur

Opinie Gebrek aan soortelijk gewicht decentrale bestuurders

Op 4 september 2023 stuurde de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Bruins Slot, een brief over de inrichting en verhoudingen in het binnenlands bestuur aan de Tweede Kamer. Dat was zo’n beetje haar laatste handeling als minister van BZK. Met haar vertrek verdween meteen ook alle ambitie ten aanzien van de interbestuurlijke verhoudingen. Het huidige... lees verder

Desinformatie gemeenteraad

Opinie Waarheid onder druk: de gemeenteraad en misinformatie

Eerlijke informatie is het fundament van onze lokale democratische besluitvorming. Maar wat als feiten en meningen onbewust, of vooral bewust door elkaar gaan lopen? In dit blog gaat het om de rol van de raad en hoe mis- en desinformatie kan worden herkend en meegewogen. De gemeenteraad wil zich laten informeren over een belangrijk en... lees verder

Tandwielen democratie en participatie

Opinie Samenspel van democratie en participatie

Als er twee begrippen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, dan zijn dat wel participatie en democratie. Soms gaat het over hoe democratisch participatie is, soms over hoe participatief democratie is. Ze grijpen in elkaar en houden elkaar in beweging. Onder participatie verstaan we betrokkenheid en inbreng van inwoners bij het maken van keuzes en het... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Senior Beleidsmedewerker Wmo – Gemeente Eindhoven

Strategisch Financieel Adviseur – Gemeente Westland

Senior adviseur ruimtelijke ordening – Gemeente Waddinxveen

Toezichthouder (fysieke leefomgeving, bouw- en woningtoezicht) Gemeente Hoeksche Waard

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Nieuwe inzichten over levensloop woningen

13 juni 2025

19 juni | Bezwaar en beroep decentrale overheden

12 juni 2025

makelaar huizenprijzen

Huizenprijzen blijven komende jaren doorstijgen

12 juni 2025

25 sep | Driedaagse opleiding Ondermijning

12 juni 2025

Algoritmekader

Amsterdam gestopt met AI-pilot voor bijstandsaanvragen

12 juni 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

lefebvre SDU